غربالگری‌های دوران بارداری

غربالگری‌های دوران بارداری به مجموعه‌ای از آزمایش‌ها و اسکن‌های سونوگرافی گفته می‌شود که در زمان‌های مختلفی انجام می‌شوند. هدف از این غربالگری‌ها این است که خانم‌های باردار از لحاظ ابتلای جنین به برخی از سندرم‌ها و نقص‌های جنینی (نه همه نقایص) غربال شوند.

این آزمایش‌ها می‌توانند به شما در تصمیم‌گیری برای انجام آزمایش‌های بیشتر و استفاده از روش‌های درمانی در دوران بارداری و بعد از زایمان کمک کنند.

آزمایش‌ غربالگری چیست؟

آزمایش غربالگری برای شناسایی افرادی استفاده می‌شود که احتمال بروز هرگونه مشکل در آن‌ها در دوران بارداری بیشتر است. در این صورت، می‌توان زودتر نسبت به درمان اقدام کرد و در صورتی که درمان امکان‌پذیر نباشد، شخص می‌‌تواند آگاهانه‌ترین تصمیم ممکن را بگیرد.

آزمایش‌های غربالگری، بدون نقص و خطا نیستند؛ به عبارت دیگر، ممکن است به برخی از افراد گفته شود که خودشان یا نوزادشان شانس زیادی برای ابتلا به نوعی بیماری دارد؛ در حالی‌که ممکن است کاملاً سالم باشند و به بیماری یا اختلال گفته‌شده مبتلا نباشند. در مقابل، ممکن است به برخی از افراد گفته شود که خودشان یا نوزادشان شانس اندکی برای ابتلا به نوعی بیماری دارد؛ در حالی‌که ممکن است بیمار باشند.

انواع آزمایش‌های غربالگری

آزمایش‌های غربالگری ارائه‌شده در دوران بارداری به صورت سونوگرافی، آزمایش خون و یا ترکیبی از هر دو است.

سونوگرافی ممکن است قادر به تشخیص اختلالی مانند اسپینا بیفیدا باشد. این عارضه، نوعی نقص لولۀ عصبی است که بر ستون فقرات تأثیر می‌گذارد و به طور معمول در بدو تولد مشهود است. در این بیماری لوله عصبی در یک قسمت به طور کامل بسته نمی‌شود. اسپینا بیفیدا می‌تواند در هر نقطه در امتداد ستون فقرات اتفاق بیفتد. وقتی لوله عصبی به طور کامل بسته نشود، ستون فقرات که از نخاع محافظت می‌کند، آن‌طور که باید شکل نمی‌گیرد و اغلب منجر به آسیب به نخاع و اعصاب می‌شود.

آزمایش خون می‌تواند احتمال ابتلای نوزاد شما را به بیماری‌های ارثی مانند کم‌خونی داسی‌شکل و تالاسمی مشخص کند. ضمناً آزمایش خون می‌تواند نشان بدهد که آیا به عفونت‌هایی مانند ایدز، هپاتیت B و سیفلیس مبتلا هستید یا خیر.

انجام آزمایش خون به همراه سونوگرافی می‌تواند به ارزیابی احتمال ابتلای نوزاد به سندرم داون، سندرم ادواردز و سندرم پاتو کمک کند.

نیاز به مشاوره درمورد بارداری دارید؟

همکاران ما در آزمایشگاه نانو ارومیه با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ و یا از طریق واتساپ با شماره ۰۹۱۴۸۰۵۲۷۲۴ منتظر دریافت سؤالات و رزرو وقت آزمایش و راهنمایی شما عزیزان هستند.

همچنین در آزمایشگاه نانو برای دریافت نتیجه آزمایش، نیازی به مراجعه حضوری نیست و در صورت درخواست، نتیجه به‌صورت الکترونیکی به تلفن همراه شما ارسال خواهد شد.

خطرات آزمایش‌های غربالگری

به طور کلی، آزمایش‌های غربالگری آسیبی به شما و نوزادتان نمی‌رسانند اما به هر حال بهتر است که با آگاهی کامل، بهترین تصمیم را بگیرید. در برخی موارد، زمانی که نتیجۀ آزمایش غربالگری به دست شما می‌رسد، ممکن است نیاز باشد که تصمیم مهمی بگیرید. به عنوان مثال، در صورتی که در آزمایش غربالگری مشخص شده باشد که نوزاد، شانس زیادی برای ابتلا به یکی از سندرم‌های داون، ادواردز و پاتو را دارد، ممکن است نیاز به انجام نوعی آزمایش تشخیصی مانند آمنیوسنتز باشد که احتمال سقط جنین را در پی دارد.

یادآوری می‌کنیم که آزمایش تشخیصی، آزمایشی است که در صورت نیاز بعد از آزمایش غربالگری انجام شده و ابتلا یا عدم ابتلای نوزاد را به نوعی بیماری خاص مشخص می‌کند.

در صورتی که آزمایش تشخیصی نشان دهد که نوزاد متولدنشده شما مبتلا به نوعی بیماری است، ممکن است نیاز باشد که در مورد ادامۀ بارداری یا خاتمه‌دادن به آن تصمیم بگیرید. تصمیم‌گیرندۀ نهایی، خود شما هستید و تیم پزشکی در این مسیر به شما کمک خواهد کرد.

در این‌جا لازم است که مجدداً یادآوری کنیم انجام یا عدم انجام آزمایش‌های غربالگری به شما بستگی دارد.

زمان انجام آزمایش‌های غربالگری

آزمایش‌های غربالگری مختلفی در زمان‌های متفاوت در دوران بارداری به شخص توصیه می‌شود.

آزمایش غربالگری بیماری سلول داسی‌شکل و تالاسمی حتماً باید قبل از هفتۀ ۱۰ بارداری انجام شود.

ضمناً پزشکان توصیه می‌کنند که آزمایش غربالگری عفونت‌‌هایی مانند ایدز، هپاتیت B و سیفلیس باید در اوایل بارداری انجام شود؛ چرا که در این صورت می‌توان در زمان مناسب برای محافظت از مادر و کاهش احتمال ابتلای نوزاد اقدام کرد.

تاکید می‌کنیم که انجام این آزمایش‌ها را نباید تا زمان اولین سونوگرافی در هفتۀ ۱۲ به تاخیر بیندازید. در حدود زمانی که اولین سونوگرافی انجام می‌شود (بین هفتۀ ۱۱ تا ۱۴)، به شما توصیه می‌شود که آزمایش غربالگری سندرم داون، سندرم ادواردز و سندرم پاتو را انجام بدهید.

در حدود هفتۀ ۱۸ تا ۲۱ بارداری به شما پیشنهاد می‌شود که برای بررسی رشد کودک سونوگرافی انجام دهید.

آیا نتیجۀ آزمایش‌های غربالگری قطعی است؟

پاسخ این سوال بستگی به این دارد که آزمایش غربالگری مربوط به کدام اختلال یا بیماری باشد. در برخی از آزمایش‌ها، پاسخ قطعی به دست‌ می‌آید و در برخی دیگر، چنین نیست.

موارد قطعی

آزمایش های غربالگری عفونت‌های ایدز، هپاتیت B و سیفلیس بسیار دقیق هستند و به طور قطع نشان می‌دهند که آیا مبتلا به این عفونت‌ها هستید یا خیر. در صورت مثبت‌بودن آزمایش، توسط پزشک متخصص معاینه می‌شوید و در نهایت تحت‌درمان قرار خواهید گرفت.

موارد غیرقطعی

آزمایش‌های غربالگری سندرم‌های داون، ادواردز و پاتو پاسخ قطعی به ما نمی‌دهند؛ به عبارت دیگر، این آزمایش‌ها نمی‌توانند به طور قطعی مشخص کنند که نوزاد به این اختلالات مبتلا می‌شود یا خیر، بلکه صرفاً احتمال ابتلای نوزاد را مشخص می‌کنند. در صورتی که نوزاد شما، شانس زیادی برای ابتلا به یکی از این سندرم‌ها داشته باشد، به شما پیشنهاد می‌شود که آزمایش تشخیصی بدهید. آزمایش تشخیصی به شما یک جواب قطعی می‌دهد.

آزمایش‌ غربالگری بیماری‌های سلول داسی‌شکل و تالاسمی به طور قطع مشخص می‌کند که ناقل، بیمار یا سالم هستید. این آزمایش‌ها، ابتلا یا عدم ابتلای نوزاد به بیماری‌های گفته‌شده را نشان نمی‌دهند.در صورتی که شما یا پدر نوزاد، ناقل یا به یکی از این دو بیماری مبتلا باشید، به شما پیشنهاد می‌شود که آزمایش تشخیصی انجام دهید. در آزمایش تشخیصی بررسی می‌شود که نوزاد تحت‌تاثیر بیماری قرار گرفته است یا خیر.

آیا انجام غربالگری الزامی است؟

پاسخ این سوال، منفی است. همه‌چیز به شما بستگی دارد و تصمیم‌گیرندۀ نهایی، شما هستید.

هر آزمایش غربالگری که به شما توصیه می‌شود را می‌توانید با ماما یا پزشک در میان بگذارید و سپس تصمیم بگیرید که مایل به انجام آن هستید یا خیر.

برخی از آزمایش‌های غربالگری پیشنهادی توسط سرویس بهداشت ملی انگلستان عبارتند از:

  • آزمایش خون برای غربالگری بیماری‌های عفونی
  • غربالگری بینایی (در صورت داشتن دیابت قبلی؛ نه دیابت بارداری)
  • آزمایش‌های غربالگری نوزاد تازه‌متولدشده

سیاست محرمانگی

طبق قانون، نتایج حاصل از آزمایش‌های غربالگری کاملاً محرمانه بوده و صرفاً در اختیار شما و پزشک معالج قرار می‌گیرد.

آزمایش‌های غربالگری پیشنهادی در دوران بارداری

  • آزمایش غربالگری بیماری‌های عفونی (هپاتیت B، ایدز و سیفلیس)
  • آزمایش غربالگری بیماری‌های ارثی (بیماری سلول داسی‌شکل، تالاسمی و سایر اختلالات مربوط به هموگلوبین)
  • آزمایش غربالگری سندرم داون، سندرم ادواردز و سندرم پاتو
  • غربالگری ۱۱ نقص فیزیکی (سونوگرافی هفتۀ ۲۰ بارداری)

برخی از آزمایش‌های غربالگری هم بعد از تولد نوزاد به شما پیشنهاد می‌شوند که عبارتند از:

  • معاینۀ فیزیکی نوزاد
  • غربالگری شنوایی نوزاد
  • غربالگری لکه‌های خون نوزاد

غربالگری نوزادان برای تشخیص زودهنگام بیماری‌های مادرزادی بسیار خطرناک مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر این بیماری‌ها به موقع تشخیص داده نشوند، ممکن است باعث بروز عقب‌ماندگی ذهنی، کندشدن رشد جسمی و حتی مرگ شوند.

آزمایش‌هایی که در طرح‌های غربالگری مورد استفاده قرار می‌گیرند، باید پیش از مرخص‌شدن نوزاد از بیمارستان و یا طی ۵ روز اول پس از تولد انجام شوند.

دانستنی‌های بیشتر درباره

آزمایش‌ها و مراقبت‌های پزشکی در بارداری

همراه با شما در مسیر سلامتی مادر و فرزند

بارداری، دورانی شگفت‌انگیز در زندگی خانوادگی است که موجی از خوشبختی و امید را با خود به‌همراه دارد.

اطمینان از سلامت مادر و فرزند در این مسیر، نیازمند مراقبت و نظارت منظم توسط مادر، اطرافیان، و همچنین تیم پزشکی است. در تمام این مسیر برای سنجش سلامتی شما و نوزادی که در آینده به خانواده شما خواهد پیوست، آزمایشگاه نانو در ارومیه همواره در کنار شماست.

همکاران ما در آزمایشگاه نانو ارومیه با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ و یا از طریق واتساپ با شماره ۰۹۱۴۸۰۵۲۷۲۴ منتظر دریافت سؤالات شما در زمینه بارداری و رزرو وقت آزمایش برای شما عزیزان هستند.