آزمایش های هورمونی تومور مارکر و تشخیص سرطان

در حالت ایده‌آل، تومور مارکرها می‌توانند به عنوان یک آزمایش غربالگری برای عموم مردم استفاده شوند. هدف از آزمایش غربالگری این است که سرطان را در همان اوایل شکل‌گیری، زمانی که هنوز علائمی ندارید، یعنی زمانی که بیماری در قابل‌درمان‌ترین حالت است، و قبل از رشد و گسترش آن پیدا کنید. تا کنون، تنها تومور مارکری که به عنوان یک ابزار غربالگری استفاده می‌شود، آنتی‌ژن پروستات (PSA) برای سرطان پروستات است، اگرچه این تست نیز باید با در نظر گرفتن مشاهدات دیگر تفسیر گردد.

نگرانی اصلی در مورد تومور مارکرها این است که به اندازه کافی اختصاصی نیستند. این تست‌ها درصد بالایی از نتایج مثبت‌های کاذب دارند. این بدان معنی است که حتی وقتی سرطان وجود ندارد، میزان یک تومور مارکر بالاست.

نگرانی دیگر این است که در بعضی موارد، میزان تومور مارکر در مراحل اولیه سرطان بالا نیست، بنابراین نمی‌توان سرطان را زودتر از زمانی که علائم شروع می‌شود پیدا کرد. همچنین، برخی از مواد شناخته‌شده تحت‌عنوان نشانگرهای تومور به‌طور معمول در بدن ساخته می‌شوند و بازه “نرمال” آنها همیشه صفر نیست.

علاوه بر تست‌های تومور مارکر، اَشکال دیگری از تست‌های غربال‌گری سرطان وجود دارد، شامل:

• ماموگرافی: غربال‌گری برای سرطان پستان، مناسب برای خانم‌های بالای ۵۰ سال
• آزمایش خون پنهان مدفوع: آزمایشی برای سنجش سرطان روده بزرگ، مناسب برای بزرگسالان بالای ۵۰ سال
• آزمایش پاپ اسمیر برای سرطان دهانه رحم، مناسب برای خانم‌های بالای ۲۵ سال

برای دانستن این‌که آیا نیاز به آزمایش نشانگر تومور یا تست‌های گفته‌شده دارید، لازم است که با یک پزشک مشورت کنید تا مشخص شود آیا این آزمایش‌ها برای شما مناسب است یا خیر.

بعضی از سرطان‌ها علائم اولیه‌ای ایجاد می‌کنند، اما برخی دیگر تا زمانی که پیشرفته‌تر نشوند علائمی نشان نمی‌دهند. بسیاری از این علائم اغلب ناشی از علل غیرمرتبط با سرطان است.

بهترین راه برای تشخیص زودهنگام سرطان این است که هرگونه علائم غیرمعمول و مداوم را به پزشک گزارش دهید تا در مورد هر آزمایشی که ممکن است مورد نیاز باشد، به شما مشاوره دهد.

هیچ نشانگر تومور شناخته‌شده‌ای که مشترک بین همه انواع سرطان باشد، وجود ندارد. حتی اگر یک نوع سرطان دارای تومور مارکر (یا همان نشانگر تومور) باشد، ممکن است میزان آن بالا نباشد، بنابراین برای همه بیماران کاربردی نیست. به‌عنوان مثال، آنتی‌ژن CEA یک نشانگر تومور است که در سرطان روده بزرگ استفاده می‌شود، اما تنها ۷ تا ۸ مورد از ۱۰ بیمار مبتلا به سرطان روده بزرگ، CEA ایجاد می‌کنند. این بدان معنی است که ۳ نفر از هر ۱۰ نفر مبتلا به سرطان روده بزرگ، میزان CEA بالایی نخواهند داشت. تنها یک‌چهارم سرطان‌های روده بزرگ در مراحل اولیه دارای CEA بالاتر از حد معمول هستند. به همین دلیل، CEA همیشه نمی‌تواند به یافتن سرطان روده بزرگ در مراحل اولیه کمک کند، زمانی که بهترین شانس برای درمان وجود دارد.

نشانگرهای تومور می‌توانند در بررسی پاسخ بدن شما به درمان، و در برخی موارد، بررسی احتمال بازگشت سرطان بسیار مفید باشند. با این حال، نتیجه این تست‌ها باید همراه با معاینه پزشک، علائم و نتایج تصویربرداری (سی‌تی‌اسکن، ام‌آر‌آی، پت‌اسکن و غیره) استفاده شوند.

اگر مقدار نشانگرهای تومور در نتیجه آزمایش جدید پایین بیاید، می‌تواند به این معنی باشد که درمان شما به‌درستی کار می‌کند. امکان دارد تومور مارکرها با گذشت زمان -حتی در طول درمان شما- بالا و پایین بروند. به همین دلیل، اندازه گیری مداوم آنها می‌تواند دشوار باشد. به همین دلیل است که پزشکان از آزمایش‌های تومور مارکر در ترکیب با سایر روش‌های تشخیصی استفاده می‌کنند.

مقادیر بالای نشانگر تومور می‌تواند وجود سرطان را نشان دهد. همچنین ممکن است نشان دهد که سرطان پیشرفت کرده یا گسترش یافته است (متاستاز شده است). اما این تست‌ها به تنهایی برای تشخیص سرطان کافی نیستند. اگر نتایج آزمایش شما بالا باشد، پزشک شما توضیح خواهد داد که این اعداد چه معنایی دارند. همچنین امکان دارد آزمایش‌های تکمیلی انجام دهند.

تومورهای خوش‌خیم به‌ندرت به تومورهای بدخیم تبدیل می‌شوند. با این حال، بعضی تومورهای خاص می‌توانند با گذشت زمان بدخیم شوند.

پولیپ روده بزرگ یکی از نمونه هاست. این تومورهای خوش‌خیم را می‌توان در طی کولونوسکوپی قبل از بدخیم شدن در صورت شناسایی و درمان زودهنگام، جراحی کرد. از بین بردن پولیپ یکی از راه‌های پیشگیری از سرطان روده بزرگ است.

همچنین ممکن است توموری که در ابتدا تصور می‌شد خوش‌خیم است، با رشد و گسترش مشخص شود که بدخیم بوده است.

وقتی سرطان در بدن یک فرد شناسایی می‌شود، آزمایش‌هایی انجام می‌شود تا مشخص گردد سرطان چقدر بزرگ است و آیا از جایی که شروع شده است، به نقاط دیگر گسترش یافته یا خیر. این مرحله، سرطان نامیده می‌شود.

مراحل پایین‌تر (مانند مرحله ۱ یا ۲) به این معنی است که سرطان چندان گسترش نیافته است. یک عدد بالاتر (مانند مرحله ۳ یا ۴) به این معنی است که بیماری شما بیشتر گسترش یافته است. مرحله ۴ بالاترین مرحله است.

مرحله سرطان در تعیین پیش‌آگهی و انتخاب بهترین روش درمان ممکن برای فرد بسیار مهم است.

چشم‌انداز بقای هر فرد، بسته به نوع سرطان و عوامل دیگر مانند سلامت کلی آنها، و این‌که آیا بیماری گسترش یافته یا خیر، متفاوت است.

با این حال، تحقیقات نشان می‌دهد که میزان کلی مرگ‌و‌میر ناشی از سرطان در سی سال اخیر، به میزان ۳۳% کاهش یافته است.

برخی از انواع سرطان در مراحل اولیه، علائمی ایجاد نمی‌کنند؛ بنابراین ممکن است فرد نداند که با این بیماری زندگی می‌کند، تا زمانی که به مراحل پیشرفته‌تری برسد.

برای مثال، تحقیقات نشان می‌دهد که تومورهای سرطان‌زا ممکن است تا سال‌ها هیچ علائمی نداشته باشند.