راهنمای جامع آزمایش‌های هورمونی

آزمایش آلفا فتوپروتئین (AFP)

تست تومور مارکر AFP نوعی آزمایش خون است که میزان AFP (آلفا فتوپروتئین) را در نمونه خون اندازه‌گیری می‌کند و از آن معمولا در تشخیص انواع خاصی از سرطان و بررسی میزان اثربخشی درمان استفاده می‌شود.

AFP پروتئینی است که کبد هنگام رشد و تقسیم سلول‌های خود برای ایجاد سلول‌های جدید تولید می‌کند. AFP معمولا در نوزادان متولد نشده بالاست. پس از تولد، میزان AFP بسیار پایین است. کودکان سالم و بزرگسالانی که باردار نیستند، مقادیر AFP بسیار کمی در خونشان دارند.

AFP در افراد غیرباردار عمدتاً به‌عنوان یک تومور مارکر (Tumor marker) سنجش می‌شود. تومور مارکرها یا نشانگرهای تومور، موادی هستند که اغلب توسط سلول‌های سرطانی یا سلول‌های طبیعی در پاسخ به سرطان ساخته می‌شوند. میزان بالای AFP می‌تواند نشانه‌ای از سرطان کبد، تخمدان یا بیضه باشد.

هدف از انجام آزمایش AFP

آلفا فتوپروتئین (AFP) به عنوان یک تومور مارکر برای کمک به شناسایی و تشخیص سرطان کبد، بیضه‌ها و تخمدان‌ها کاربرد دارد. این آزمایش اگرچه در اکثر موارد برای نظارت بر افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن کبد مانند سیروز، هپاتیت B مزمن یا هپاتیت C به دلیل افزایش خطر ابتلا به سرطان کبد در طول زندگی انجام می‌شود، اما اکثر دستورالعمل‌های فعلی این استفاده را توصیه نمی‌کنند.

پزشکان احتمالا تست AFP را همراه با تصویربرداری تجویز می‌کنند تا بتوانند سرطان کبد را در اولین و قابل‌درمان‌ترین مراحل شناسایی کنند.

اگر کارسینوم هپاتوسلولار (کارسینوم سلول‌های کبدی) و یا نوع دیگری از سرطان تولید کننده AFP تشخیص داده شود، آزمایش AFP برای نظارت بر پاسخ بدن به درمان و نظارت بر عود سرطان به کار می‌رود.

علاوه بر این آزمایش، تست AFP-L3% نیز گاهی اوقات درخواست داده می‌شود که میزان نوع خاصی از AFP به نام AFP-L3 را با مقدار کل AFP مقایسه می‌کند. تست AFP-L3% هنوز در بسیاری از کشورها به‌طور گسترده استفاده نمی‌شود اما در کشورهایی مانند ژاپن پذیرفته شده است. این آزمایش برای ارزیابی خطر ابتلا به کارسینوم هپاتوسلولار -به‌ویژه اگر بیماری مزمن کبدی دارید- و همچنین برای ارزیابی پاسخ سرطان به درمان استفاده می‌گردد.

آنچه در آزمایش AFP اندازه‌گیری می‌شود

آلفا فتوپروتئین (AFP) یک پروتئین است که عمدتاً توسط کبد در یک نوزاد در حال رشد (جنین) تولید می‌شود. میزان AFP اکثراً زمانی که یک نوزاد متولد می‌شود افزایش می‌یابد و سپس به‌سرعت کاهش می‌یابد. علاوه بر بارداری و زایمان، آسیب کبدی و برخی سرطان‌ها نیز می‌تواند میزان AFP را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهد. این تست، میزان AFP را در خون شما اندازه‌گیری می‌کند.

AFP هر زمان که سلول‌های کبدی بازسازی می‌شوند تولید می‌شود. در بیماری‌های مزمن کبد مانند هپاتیت و سیروز، AFP ممکن است به صورت مزمن افزایش یابد. غلظت بسیار بالای AFP ممکن است توسط تومورهای خاص تولید شود. این ویژگی، تست AFP را تبدیل به یک تومور مارکر مفید می‌کند. افزایش مقادیر AFP در بسیاری از افراد مبتلا به رایج‌ترین نوع سرطان کبد به نام کارسینوم هپاتوسلولار (کارسینوم سلول‌های کبدی) و نیز در نوع نادر سرطان کبد که بیشتر در نوزادان به نام هپاتوبلاستوم رخ می‌دهد، یافت می‌شود. این پروتئین همچنین در برخی از افراد مبتلا به سرطان بیضه یا تخمدان نیز دیده می‌شوند.

AFP در چندین شکل مختلف وجود دارد. آزمون استاندارد AFP برای AFP کل است، که تمام فرم‌های AFP را با هم اندازه‌گیری می‌کند. این تست اصلی AFP است که در ایران استفاده می‌شود.

یکی از فرم‌های این پروتئین، L3 نامیده می‌شود. تست AFP-L3% یک تست نسبتاً جدید است که مقدار AFP-L3 را با مقدار کل AFP مقایسه می‌کند. افزایش درصد L3 مرتبط با افزایش خطر ابتلا به کارسینوم هپاتوسلولار در آینده نزدیک، و پیش‌آگهی ضعیف‌تر است، زیرا سرطان‌های مرتبط با L3 تمایل بیشتری به تهاجمی‌شدن دارند.

در افرادی که AFP کل پایین است، AFP-L3% می‌تواند در افراد مبتلا به کارسینوم هپاتوسلولار بالاتر از افراد مبتلا به بیماری‌های خوش‌خیم کبد باشد. در حال حاضر نشانگرهای تومور از جمله AFP کل و AFP-L3 در کنار سونوگرافی برای نظارت بر کارسینوم هپاتوسلولار در کشورهایی مانند ژاپن استفاده می‌شود.

چه زمانی باید تست AFP را انجام داد؟

پزشک ممکن است آزمایش خون AFP را در شرایط زیر تجویز نماید:

  • در صورتی که مشکوک به سرطان کبد یا سرطان‌های خاصی از بیضه‌ها یا تخمدان‌ها باشید. برای مثال اگر توده‌هایی در ناحیه شکم در طول معاینه فیزیکی احساس می‌شوند، یا زمانی که آزمایش‌های تصویربرداری، تومورهای احتمالی را تشخیص می‌دهند، ممکن است مشکوک به سرطان باشید.
  • اگر سرطان کبد، بیضه یا تخمدان تشخیص داده شده و درمان شده‌اید و برای اثربخشی درمان تحت‌نظر قرار دارید
  • وقتی که در خصوص عود سرطان تحت نظارت هستید
  • برای پیگیری افراد مبتلا به هپاتیت مزمن یا سیروز کبدی

گاهی تست AFP-L3% برای کمک به ارزیابی خطر کارسینوم هپاتوسلولار در بیماری مزمن کبد یا سنجش اثربخشی درمان کارسینوم هپاتوسلولار یا نظارت بر عود آن درخواست داده می‌شود.

مراحل انجام آزمایش آلفا فتوپروتئین

این تست نیاز به گرفتن نمونه خون دارد که در اغلب موارد از بازوی شما در آزمایشگاه و یا در خانه توسط پرسنل آزمایشگاه نانو گرفته می‌شود.

آمادگی‌های قبل از آزمایش

برای این آزمایش عموماً نیازی به آمادگی خاصی نیست. پزشک معالج‌تان به شما خواهد گفت که آیا لازم است موقتاً مصرف برخی داروها یا مکمل‌ها را قبل از آزمایش متوقف کنید یا خیر.

در حین انجام آزمایش

نمونه‌گیر آزمایشگاه نانو، نمونه خون را از رگ بازوی شما خواهد گرفت. وی احتمالا یک نوار در اطراف بازوی شما خواهد بست و ناحیه‌ای را که سوزن در پوست شما قرار می‌گیرد ضدعفونی خواهد نمود. سپس مقدار کمی خون به یک لوله کشیده می‌شود. وقتی سوزن وارد پوست شما می‌شود ممکن است احساس سوزش خفیف داشته باشید.

پس از انجام تست

پس از برداشتن سوزن، از شما خواسته خواهد شد با بانداژ یا یک قطعه گاز استریل، فشار ملایمی را به محل نمونه‌گیری وارد کنید. این کار به جلوگیری از خون‌ریزی کمک می‌کند و می‌تواند مانع از کبودی شود. سپس محل نمونه‌گیری بانداژ خواهد شد. در اکثر موارد پس از تکمیل آزمایش می‌توانید به فعالیت‌های روزمره خود بازگردید.

گرفتن نمونه خون، یک روش بسیار کم‌خطر است. گاهی ممکن است در محل نمونه‌گیری، کبودی خفیف ملاحظه کنید.

انجام آزمایش AFP در خانه

اگر به دلیل شرایط جسمانی، محدودیت حرکت، مشغله کاری و … امکان مراجعه حضوری به آزمایشگاه را ندارید، با سفارش سرویس نمونه‌گیری در منزل آزمایشگاه نانو در ارومیه، به‌راحتی می‌توانید این آزمایش را در خانه یا محل کار خود انجام دهید.

پرسنل مجرب آزمایشگاه نانو، تخصص و تجهیزات لازم برای این کار را در اختیار دارند و با رعایت تمامی استانداردهای ابلاغی وزارت بهداشت، با هماهنگی قبلی در محل سکونت یا کار شما برای انجام نمونه گیری حاضر خواهند شد.

تماس تلفنی

شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳

تماس تلفنی

واتساپ

ارسال و دریافت اطلاعات با شماره ۰۹۱۴۸۰۵۲۷۲۴

واتساپ

سفارش آنلاین

ثبت سفارش آنلاین در سایت بدون نیاز به پرداخت

سفارش آنلاین

← لطفاً توجه داشته باشید که ارائه نام و نام خانوادگی بیمار، سن، کد ملی، آزمایش مورد درخواست، کد رهگیری که از پزشک دریافت کرده‌اید، و یک شماره تماس برای ثبت درخواست ضروری است.

← برای درخواست نمونه‌گیری در منزل، بهتر است یک روز قبل با آزمایشگاه تماس بگیرید. برای آزمایش‌های اورژانسی، لطفاً حداقل ۲ ساعت قبل تماس بگیرید.

نیاز به راهنمایی دارید؟
مزایای انجام آزمایش در

آزمایشگاه نانو ارومیه

آزمایشگاه پاتوبیولوژی نانو، مجهزترین مجموعه آزمایشگاهی بخش غیردولتی در ارومیه و آذربایجان‌غربی است. این مجموعه در محیطی آرام و ایمن با بهره‌گیری از آخرین تجهیزات آزمایشگاهی دنیا، تیم تخصصی مجرب شامل پزشکان آزمایشگاهی و متخصصان آسیب‌شناسی بالینی و تشریحی، مفتخر به ارائه خدماتی با بالاترین دقت و کیفیت به مراجعان عزیز از منطقه شمال‌غرب و کشورهای همجوار است.

تحلیل نتایج آزمایش AFP

افزایش میزان AFP ممکن است نمایانگر وجود سرطان (معمولا سرطان کبد، سرطان تخمدان یا تومور سلول‌های جنینی بیضه‌ها) باشد. با این حال باید توجه داشت تمامی موارد سرطان کبد، تخمدان یا بیضه، مقادیر قابل‌توجه AFP تولید نمی‌کند.

احتمال دارد مقادیر بالای AFP در سرطان‌های دیگر مانند معده، روده بزرگ، ریه، سینه و لنفوم دیده شود، اگرچه این تست به‌ندرت برای ارزیابی این بیماری‌ها تجویز می‌شود. بیماری‌های دیگر مانند سیروز و هپاتیت نیز می‌توانند باعث افزایش میزان AFP شوند.

وقتی AFP به منظور نظارت استفاده می‌شود، کاهش میزان آن نشان‌دهنده پاسخ به درمان است. اگر مقدار AFP پس از درمان سرطان به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای کاهش نیابد (معمولا به میزان طبیعی یا نزدیک به طبیعی) به این معنی می‌تواند باشد که بخشی از بافت تومور هنوز باقی مانده است.

اگر میزان AFP شروع به افزایش کند، احتمال دارد که سرطان عود کند. با این وجود، با توجه به این که در هپاتیت یا سیروز  نیز AFP می‌تواند افزایش یابد، میزان AFP گاهی اوقات می‌تواند گمراه‌کننده باشد. اگر میزان AFP شما قبل از درمان افزایش نیافته باشد، آزمایش به طور کلی برای نظارت بر اثربخشی درمان شما یا نظارت بر عود مفید نخواهد بود.

وقتی مبتلا به بیماری مزمن کبد هستید و میزان AFP شما از میزان طبیعی یا متوسط به سمت بسیار بالا می‌رود، خطر ابتلا به سرطان کبد افزایش می‌یابد. هنگامی که AFP کل و AFP-L3% به صورت قابل‌توجهی افزایش می‌یابد، خطر ابتلا به کارسینوم هپاتوسلولار در یک یا دو سال آینده افزایش می‌یابد.

هر فردی که در جواب آزمایش AFP و AFP-L3 شاهد افزایش مقادیر باشد، به این معنی نیست که لزوماً سرطان دارد یا به سرطان کبد مبتلا خواهد شد. AFP و AFP-L3% به‌خودیِ‌خود روش‌های تشخیصی نیستند. این تست‌ها باید همراه با سوابق پزشکی و معاینه فیزیکی شما و همچنین معاینه هیستوپاتولوژیک و تصویربرداری برای جستجوی رشد تومورها بررسی شوند.

اگرچه این آزمایش‌ها می‌توانند اطلاعات مفیدی را ارائه دهند، اما به اندازه کافی اختصاصی یا حساس نیستند. احتمال دارد AFP به‌صورت موقت هر زمان که کبد آسیب دیده و بازسازی می‌شود، افزایش یابد و حد بالای متوسط را می‌توان در شرایط مختلف مشاهده کرد. به همین دلیل، آزمایش AFP نمی‌تواند به‌تنهایی برای تشخیص سرطان استفاده شود. علاوه بر این، همه سرطان‌ها AFP تولید نمی‌کنند، بنابراین حتی زمانی که AFP طبیعی است همچنان ممکن است سرطان داشته باشید. بر این اساس، آزمایش AFP برای غربالگری جمعیت عمومی برای سرطان استفاده نمی‌شود.

AFP فقط یک تومور مارکر نیست. به دلیل آن که AFP توسط جنین تولید می‌شود، میزان آن معمولا در خانم‌های باردار و نوزادان بالاتر است.

  • nano-l-hormonal-p-test-i2-1
    نام‌های دیگر این آزمایش

    AFP, Total AFP, AFP-L3%

  • nano-l-hormonal-p-test-i2-2
    سایر آزمایش‌های مرتبط

    Tumor Markers, CA-125, Carcinoembryonic Antigen (CEA), hCG Tumor Marker, Des-gamma-carboxy prothrombin (DCP)

راهنمای کامل آشنایی با

تست‌های هورمونی آزمایشگاه نانو

هورمون‌ها، انواع مختلف ترکیبات بیوشیمیایی هستند که به‌عنوان پیام‌رسان در سرتاسر بدن فعالیت دارند. این ترکیبات می‌توانند حرکت اندام‌های بدن را هماهنگ کنند، مولد حس گرسنگی یا رضایت باشند، رشد بدن را مهار یا تحریک نمایند، متابولیسم ما را تنظیم کنند و … هورمون‌ها تقریباً تمامی عملکردهای بدن را تحت‌کنترل نگه می‌دارند.

آزمایش‌های هورمونی، گنجینه بزرگی از ابزارهایی هستند که پزشکان برای شناسایی و کشف مشکلات مهم سلامتی در اختیار دارند. با انجام این آزمایش‌ها می‌توان علت طیف وسیعی از بیماری‌ها را یافته و در اغلب موارد به‌راحتی مدیریت نمود.

آنچه مطالعه کردید بخشی از مجله آزمایش‌های هورمونی است که شامل تمامی موضوعات مهم درباره هورمون‌ها و تست‌های کلیدیِ آنها به زبان ساده است.

مجله هورمون‌شناسی

پاسخ سؤال خود را نیافته‌اید؟

اگر درباره جزئیات این آزمایش، نحوه نمونه گیری و انجام آن، و یا شرایط خود سؤالی دارید، می‌توانید آن را در محتوای سایت جستجو کنید:

همکاران ما در بخش پذیرش آزمایشگاه نانو و واحد روابط عمومی این مرکز، با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ در ساعات کاری مجموعه، تا حد امکان پاسخگوی سؤالات شما خواهند بود.

لطفاً توجه داشته باشید

محتوای مندرج در این صفحه، صرفاً برای آشنایی شما با علل تجویز و روند انجام این تست طراحی شده است و هرگز نباید به عنوان جایگزین برای روند تشخیص و درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار گیرد. اگر به وجود یک بیماری یا عارضه در خود مشکوک هستید، ضروری است به پزشک مربوطه مراجعه نمایید تا بر اساس نتایج معاینات و تست‌های تجویز شده توسط پزشک، وجود یا عدم‌وجود آن تشخیص داده شود.

منابع مورد استفاده