در جلوی گردن شما و در طرفین لوله تنفسی، یک عضو پروانهایشکل و کوچک، اما پرقدرت به نام غده تیروئید جای گرفته است. این غده هورمونهای حیاتی تولید میکند که تقریباً تمامی اعضای بدن شما را تحتتأثیر قرار میدهد؛ از تنفس و ضربان قلب گرفته تا مکانیسم هضم غذا و دمای بدن. هورمونهای تولید شده توسط غده تیروئید، از طریق جریان خون به همه بافتهای بدن منتقل میشوند.
باورش سخت است که غده به این کوچکی بتواند چنین تأثیرات بزرگی بر سلامت جسمی و روانی ما داشته باشد! از ضربان قلب، متابولیسم و گردش خون گرفته تا سلامت استخوان، همگی تحتتأثیر آن هستند.
در حال حاضر میلیونها نفر در کشورمان با مشکلات تیروئید زندگی میکنند، و بسیاری از آنها حتی از وجود آن بیخبر هستند.
جواب تستهای تیروئید نشان میدهد که غده تیروئید شما تا چه حد خوب کار میکند. این آزمایشها به تشخیص بیماریهای…
اگرچه روش تضمینشدهای برای جلوگیری قطعی از بیماریهای تیروئید وجود ندارد، اما اِعمال برخی تغییرات در شیوه زندگی ما…
کلمات کلیدی مرتبط با تیروئید
تریودوتیرونین (T3) نوعی هورمون تیروئید است که نقش مهمی در کنترل متابولیسم بدن ایفا میکند و به کنترل بسیاری از عملکردهای بدن از جمله رشد، دمای بدن و ضربان قلب کمک میکند. یک آزمایش آزمایشگاهی میتواند برای اندازه گیری مقدار T3 در خون شما انجام شود.
تیروکسین (T4) هورمون اصلی تولید شده توسط غده تیروئید است. یک آزمایش آزمایشگاهی میتواند برای اندازه گیری مقدار T4 آزاد در خون شما انجام شود. T4 آزاد تیروکسین است که به پروتئین در خون متصل نیست.
هورمون تحریککننده تیروئید یا تیروتروپین (TSH)، هورمونی است که غده هیپوفیز برای تحریک تیروئید و تولید هورمونهای تیروئیدی T3 و T4 آزاد میکند. این دو هورمون برای حفظ سرعت متابولیسم بدن شما ضروری هستند؛ سرعت تبدیل غذا به انرژی و استفاده از آن در بدن.
درمانی که معمولا برای درمان پرکاری تیروئید یا بیماری گریوز استفاده میشود. ید رادیواکتیو در یک دوز داده میشود و بهصورت مایع و یا کپسول خوراکی مصرف میشود.
این روش میتواند برای از بین بردن و تخریب بافتهای تیروئید که با جراحی برداشته نشده است، و نیز برای درمان برخی از انواع سرطان تیروئیدِ گسترشیافته به غدد لنفاوی و سایر قسمتهای بدن استفاده شود و پرکاری تیروئید را معکوس میکند.
اشعههای پر انرژی که نقاط خاصی از بدن شما را هدف قرار میدهند تا رشد سلولهای سرطانی از بین رفته و یا کُند شود؛ این روش معمولا برای مدت کوتاهی تجویز میشود. استفاده از اشعه میتواند برای درمان سرطان تیروئید مدولار یا آناپلاستیک و یا سایر انواع سرطان تیروئید که به درمان ید رادیواکتیو پاسخ نمیدهند، به کار رود.
بزرگ شدن غده تیروئید بهصورت غیرطبیعی که اکثراً موجب شکلگیری یک توده قابلمشاهده و قابللمس در گردن میشود. گواتر میتواند بر اثر مقادیر بالای هورمون تحریککننده تیروئید (TSH)، ندولهای تیروئیدی، التهاب تیروئید و یا سرطان تیروئید ایجاد شود.
معرفی برخی از پرکاربردترین
تست های هورمونی تیروئید
آزمایشهای آنتیبادی تیروئید برای تشخیص کمکاری تیروئید یا پرکاری تیروئید در نتیجه بیماری تیروئید خود-ایمنی استفاده میشود.
دلیل رایج انجام این آزمایش زمانی است که برای برداشتن نوعی تومور تیروئید به نام سرطان تیروئید مدولار جراحی انجام داده باشید.
هر دو آزمایش T3 آزاد و T3 کل، برای ارزیابی عملکرد تیروئید تجویز میشوند. این تستها همراه با سایر آزمایشهای تیروئید…
تست T3RU نوعی آزمایش خون است که میزان پروتئینهایی را که هورمون تیروئید را در خون حمل میکنند اندازهگیری میکند.
T4 (تیروکسین) شکل اصلی هورمون تیروئید است که توسط غده تیروئید ساخته میشود و با گرفتن نمونه خون اندازهگیری میشود.
آزمایش Tg نوعی تست تومور مارکر برای اندازهگیری تیروگلوبولین خون است. انواع خاصی از سرطان تیروئید میتوانند Tg تولید کنند.
آزمایش TSH، مقدار TSH را در خون اندازهگیری میکند، هورمونی که باعث میشود غده تیروئید شما، هورمونهای دیگری تولید کند.
سؤالات متداول
علت بیماری تیروئید چیست؟
علل ایجاد کننده مشکلات تیروئیدی، متنوع است. بیماریهای خود-ایمنی مانند بیماری گریوز و بیماری هاشیموتو باعث میشود که تیروئید، هورمونها را بیش از حد کم یا زیاد تولید کند. بارداری همچنین میتواند منجر به تیروئید کمفعال یا بیشفعال شود. سایر علل بیماری تیروئید شامل تیروئیدیت، درمان ید رادیواکتیو، و احتمالا دریافت اشعه در طی درمان سرطان سر و گردن است.
برای تشخیص مشکلات تیروئید از چه آزمایشهایی استفاده میشود؟
آزمایشهای زیر برای کمک به یافتن علت دقیق مشکل تیروئید کاربرد دارد:
- انواع آزمایش خون
- سونوگرافی تیروئید
- اسکن تیروئید
اسکن تیروئید در صورت باردار بودن انجام نمیشود.
کمکاری تیروئید چیست؟
کمکاری تیروئید شرایطی است که در آن، بدن شما به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمیکند. این بیماری معمولا به دلیل بیماری هاشیموتو ایجاد میشود که در آن، سیستم ایمنی بدن شما به غده تیروئید حمله میکند. آسیب ناشی از این بیماری، عاملی است که باعث میشود غده تیروئید شما کمکار شود.
پزشک سابقه پزشکی و علائم شما را در نظر خواهد گرفت و آزمایشهایی را تجویز میکند که میزان هورمون تحریککننده تیروئید (TSH) را در خون شما میسنجد.
با تیروئید کم، ممکن است احساس خستگی کنید. افزایش وزن و یبوست نیز میتواند علائم کمکاری تیروئید باشد. عدمتحمل سرما، بیحسی در دستها و پاهای شما، درد عضلات، تمرکز ضعیف، حافظه کوتاهمدت ضعیف، خشکی پوست، ریزش مو و افسردگی یا تغییر خُلقوخو نیز جزو علائم آن هستند. اگر شروع به از دست دادن قاعدگی کردهاید یا قاعدگی شما نامنظم شده است، این نیز میتواند یک علامت باشد.
پرکاری تیروئید به چه معناست؟
وقتی پرکاری تیروئید دارید، بدن شما بیش از حد تیروئید تولید میکند. این مسئله میتواند باعث افزایش متابولیسم، ضربان قلب و سایر عملکردهای بدن شما شود. پرکاری تیروئید معمولا به دلیل بیماری گریوز (یک اختلال سیستم ایمنی بدن) ایجاد میشود.
برای تشخیص، معاینه فیزیکی همراه با تستهای آزمایشگاهی برای اندازهگیری مقدار هورمون تیروئید (T4 یا T3) همراه با آزمایش TSH مورد نیاز است. پزشک ممکن است اسکن تیروئید را نیز توصیه کند. اندازهگیری آنتیبادیها در خون که به تیروئید حمله میکنند (آنتیبادیهای ضد تیروئید) میتواند به تشخیص علت پرکاری تیروئید کمک کند.
علائم پرکاری تیروئید احتمالا به تدریج ظاهر میشوند و ممکن است مدتی طول بکشد تا متوجه آنها شوید. احتمال دارد شروع به کاهش وزن کنید با وجود این که رژیم غذایی خود را تغییر ندادهاید، یا حتی ممکن است بیش از حد معمول غذا بخورید. ضربان قلب سریع، اضطراب، تحریکپذیری و بیخوابی نیز جزو علائم هستند. احساس عرق و گرمای بیش از حد و لرزش انگشتان دست نیز میتواند علامت این بیماری باشد. برخی از افراد تغییراتی در چشم نظیر برآمدگی یا تحریک دارند. پرکاری تیروئید همچنین میتواند باعث ضعف عضلات و استخوانهای شکننده شود.
تیروئیدیت چیست؟
تیروئیدیت گروهی از اختلالات هستند که باعث التهاب در غده تیروئید میشوند. این عارضه به دلیل حمله به غده تیروئید رخ میدهد که باعث التهاب و آسیب به سلولهای تیروئید میشود. آنتیبادیهایی که به علت تیروئیدیت حمله میکنند، عامل اکثر موارد این بیماری هستند. مصرف بعضی داروها یا عفونتهای ناشی از ویروس یا باکتری نیز گاهی باعث تیروئیدیت میگردد.
سرطان تیروئید چه علائمی دارد؟
سرطان تیروئید نادر است اما در صورت تشخیص زودهنگام، قابلدرمان است. علائم سرطان تیروئید عبارتند از:
- تورم یا توده بدون درد (گره) در قسمت جلو و پایین گردن شما
- صدای خفه
- مشکل در بلع و آگاهی از فشار هنگام بلع
- مشکل در تنفس، خصوصاً در خواب
اگر شما یک توده در گردن خود حس میکنید، حتماً باید به پزشک خود مراجعه کنید. به یاد داشته باشید که گرههای تیروئید بسیار رایج هستند و ۹۵٪ آنها خوشخیم هستند، نه سرطانی.
آیا میتوانم با وجود مشکل تیروئید، باردار شوم؟
بارداری در این شرایط بهصورت کلی منع نمیشود، ولی در عین حال باید این موضوع را با متخصص غدد مورد بحث قرار دهید تا بتوانید بارداری خود را به بهترین شکل برنامهریزی کرده و داروهای مصرفیتان را بر اساس آن تنظیم کنید. در صورت درمان جایگزین کمکاری تیروئید، حتماً باید به پزشک خود در مورد بارداری اطلاع دهید تا دوز دریافتی را افزایش دهد. همچنین دستورالعملهایی به شما داده میشود و معاینات لازم در دوران بارداری انجام خواهد شد.
در مورد پرکاری تیروئید، بهتر است بارداری را به تعویق بیندازید تا مشکل حل شود. در این صورت لازم است پزشکتان را از تمایل به بچهدار شدن مطلع کنید. درمان ابلیشن ید، بارداری را حدود ۶-۱۲ ماه پس از عمل به تأخیر میاندازد، تا زمانی که عملکرد تیروئید تثبیت شود.
آیا بیماری تیروئید ارثی است؟
احتمال دارد برخی از بیماریهای خود-ایمنی تیروئید مانند بیماری هاشیموتو و بیماری گریوز، ارثی باشند. سایر عوامل خطر برای بیماریهای تیروئید شامل جنسیت مؤنث، ابتلا به یک بیماری خود-ایمنی دیگر، بارداری، و موارد دیگر است.
آیا رژیم غذایی تیروئید برای بهبود عملکرد تیروئید وجود دارد؟
در صورت تشخیص بیماری تیروئید، رژیم غذایی خاصی برای بیمار توصیه نمیشود که از آن پیروی کنند. با این حال، برخی از غذاها و مکملها وجود دارند که میتوانند در عملکرد تیروئید و نحوه جذب لووتیروکسین در افراد مبتلا به کمکاری تیروئید اختلال ایجاد کنند، این شامل سویا، آهن و کلسیم.
راهنمای کامل آشنایی با
تستهای هورمونی آزمایشگاه نانو
هورمونها، انواع مختلف ترکیبات بیوشیمیایی هستند که بهعنوان پیامرسان در سرتاسر بدن فعالیت دارند. این ترکیبات میتوانند حرکت اندامهای بدن را هماهنگ کنند، مولد حس گرسنگی یا رضایت باشند، رشد بدن را مهار یا تحریک نمایند، متابولیسم ما را تنظیم کنند و … هورمونها تقریباً تمامی عملکردهای بدن را تحتکنترل نگه میدارند.
آزمایشهای هورمونی، گنجینه بزرگی از ابزارهایی هستند که پزشکان برای شناسایی و کشف مشکلات مهم سلامتی در اختیار دارند. با انجام این آزمایشها میتوان علت طیف وسیعی از بیماریها را یافته و در اغلب موارد بهراحتی مدیریت نمود.
قسمتی که در حال مطالعه آن هستید، بخشی از مجله آزمایشهای هورمونی است که شامل تمامی موضوعات مهم درباره هورمونها و تستهای سنجش آنها به زبان ساده است.
انجام آزمایشهای هورمونی در
آزمایشگاه نانو ارومیه
آزمایشگاه پاتوبیولوژی نانو، مجهزترین مجموعه آزمایشگاهی بخش غیردولتی در ارومیه و آذربایجانغربی است. این مجموعه در محیطی آرام و ایمن با بهرهگیری از آخرین تجهیزات آزمایشگاهی دنیا، تیم تخصصی مجرب شامل پزشکان آزمایشگاهی و متخصصان آسیبشناسی بالینی و تشریحی، مفتخر به ارائه خدماتی با بالاترین دقت و کیفیت به مراجعان عزیز از منطقه شمالغرب و کشورهای همجوار است.