آزمایش بارداری چیست؟

آزمایش بارداری راهی برای تعیین بارداری است؛ این آزمایش به صورت خانگی (مبتنی‌بر ادرار) و یا در آزمایشگاه و با گرفتن نمونۀ خون از شما انجام می‌شود. شما می‌توانید کیت‌های آزمایش بارداری خانگی بدون نسخه (OTC) را از داروخانه‌ها، فروشگاه‌های معتبر و مراکز بهداشت تهیه کنید.

بررسی اجمالی

آزمایش‌های بارداری، ادرار یا خون را از نظر وجود هورمونی به نام هورمون گونادوتروپین کوریونیک انسانی (hCG) بررسی می‌کنند. هنگام اتصال تخمک بارورشده به دیوارۀ رحم، بدن اقدام به ترشح این هورمون می‌کند. این هورمون، آغاز بارداری را حدود ۶ روز پس از لقاح نشان می‌دهد.

به طور معمول،‌ نتیجۀ مثبت به این معناست که شما باردار هستید و نتیجۀ منفی به این معناست که باردار نیستید. با این حال، تفسیر نتیجه بسته به زمان دقیق انجام آزمایش بارداری می‌تواند امری پیچیده باشد.

چه زمانی باید آزمایش بارداری انجام دهیم؟

  • بسته به برند آزمایش، ممکن است زمان ایده‌آل برای انجام آزمایش متفاوت باشد
  • دستور العمل موجود در بسته بندی را با دقت بخوانید
  • به طور معمول، آزمایش را باید یک تا دو هفته بعد از پریود از دست رفته انجام بدهید
  • سعی کنید انجام آزمایش، اولین کاری باشد که هنگام صبح و پس از بیدار شدن انجام می‌دهید

نکات اولیه قبل از انجام تست

در صورتی که تمایل داشته باشید نتیجۀ مثبت را ببینید و یا امیدوار باشید که نتیجۀ آزمایش منفی شود، در هر دو حالت، انجام آزمایش بارداری می‌تواند تجربه‌ای بسیار احساسی ‌و ‌اعصاب ‌خرد‌کن‌ باشد.

اگر در زمینۀ استفاده از آزمایش‌های بارداری تازه‌کار باشید، احتمالاً چند سوال در ذهن شما شکل می‌گیرد: آزمایش‌های بارداری خانگی تا چه اندازه دقیق هستند؟ دقیقاً چه زمانی باید آزمایش را انجام دهید تا دقیق-ترین نتیجه را به دست آورید؟ آیا علامت مثبت همیشه به این معنی است که باردار هستید؟ آیا ممکن است این مثبت، کاذب باشد؟

اگر فکر می‌کنید ممکن است باردار‌ باشید‌، باید ‌آزمایش‌ بدهید. پریودنشدن رایج‌‌ترین علامت بارداری است اما ممکن است یکی از علائم اولیۀ بارداری را هم داشته باشید که عبارتند از: خستگی، درد پستان‌، تکرر ادرار، حالت تهوع، نفخ، گرفتگی عضلانی و لکه‌بینی اندک (به عنوان لکه‌بینی لانه‌گزینی نیز شناخته می‌شود).

برای آشنایی با همۀ نکاتی که باید در مورد آزمایش‌های بارداری بدانید؛ از جمله انواع مختلف آن‌ها، نحوۀ تعیین زمان دقیق انجام آزمایش و همچنین اقدامات بعدی، ادامۀ مطلب را مطالعه کنید.

آزمایش ادرار

آزمایش ادرار را می‌توان در خانه یا مطب پزشک و با استفاده از کیت‌های تشخیص بارداری که نیازی به نسخه هم ندارند، انجام داد. به طور معمول، یا در انتهای کیت، محل خاصی برای ادرارکردن وجود دارد و یا باید آن را درون فنجان ادرار جمع‌آوری‌شده فرو ببرید. چند دقیقه بعد، نتیجۀ آزمایش در قسمت نشانگر نمایش داده می‌شود. نتیجه ممکن است به شکل‌های گوناگونی نوشته شده باشد: علامت مثبت یا منفی، یک خط یا دو خط موازی، عبارت «باردار هستید» یا «باردار نیستید».

انواع آزمایش‌های بارداری

دو نوع اصلی آزمایش‌های بارداری، آزمایش ادرار و آزمایش خون است. در بیشتر موارد، آزمایش ادرار برای تشخیص بارداری یا عدم بارداری کافی است. اما در صورت داشتن بیماری یا علامتی که نشان‌دهندۀ مشکلات احتمالی باشد، پزشک ممکن است آزمایش خون را نیز تجویز کند.

  • naNO-ATTENTION

    مدت‌زمان انتظار برای مشاهدۀ نتیجه در برگۀ راهنمای آزمایش که درون بسته‌بندی وجود دارد، نوشته شده است. حتماً این برگه را مطالعه کنید؛ زیرا بسته به برند آزمایش، ممکن است مدت‌زمان انتظار متفاوت باشد.

نیاز به مشاوره درمورد بارداری دارید؟

همکاران ما در آزمایشگاه نانو ارومیه با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ و یا از طریق واتساپ با شماره ۰۹۱۴۸۰۵۲۷۲۴ منتظر دریافت سؤالات و رزرو وقت آزمایش و راهنمایی شما عزیزان هستند.

همچنین در آزمایشگاه نانو برای دریافت نتیجه آزمایش، نیازی به مراجعه حضوری نیست و در صورت درخواست، نتیجه به‌صورت الکترونیکی به تلفن همراه شما ارسال خواهد شد.

دقت آزمایش

هنگامی که در مورد آزمایش بارداری صحبت می‌کنیم، دقت آزمایش از اهمیت بالایی برخوردار است. اگرچه بسیاری از آزمایش‌های بارداری خانگی ادعا می‌کنند که ۹۹% دقت دارند، اما بسته به نحوۀ استفاده و میزان حساسیت، ممکن است از دقت کمتری برخوردار باشند.

به عنوان مثال، اگر آزمایش بارداری را «خیلی زود» انجام دهید، ممکن است نتیجۀ منفی کاذب دریافت کنید؛ زیرا هنوز به اندازۀ کافی هورمون hCG در بدن تولید نشده است.

خیلی زود ممکن است برای افراد مختلف، مفهوم متفاوتی داشته باشد؛ زیرا حدود ۱۰% از افراد، لانه‌گزینی و افزایش همزمان سطح هورمون hCG را تا اولین‌روز بعد از پریود از‌دست‌رفته‌شان تجربه نمی‌کنند. به عبارت دیگر، ممکن است فرد باردار در اولین روز بعد از پریود از دست‌رفته، نتیجۀ مثبت دریافت کند؛ در حالی که ممکن است برای شخص دیگری این اتفاق نیفتد.

برای اطمینان از به‌دست‌آوردن دقیق‌ترین نتیجه، تاریخ انقضای کیت آزمایش را بررسی کنید، برگۀ دستورالعمل‌ موجود در بسته‌بندی را به دقت بخوانید، آزمایش را پس از قاعدگی از دست‌رفته انجام دهید و حتماً آزمایش را زمانی انجام دهید که برای مدت طولانی، دفع ادرار نداشته‌اید.

اگر خط دوم و یا علامت مثبت، کم‌رنگ و نازک اما قابل‌مشاهده باشند، احتمالاً باردار هستید. کم‌رنگ و نازک‌بودن ممکن است به‌خاطر پایین‌بودن سطح هورمون hCG باشد؛ زیرا شما در اوایل دوران بارداری قرار دارید.

آزمایش خون

از طرف دیگر، آزمایش‌های خون بارداری صرفاً در آزمایشگاه انجام می‌شوند. به طور معمول، آزمایش‌های ادراری که در مطب پزشکان وجود دارد، مشابه آزمایش‌هایی است که در خانه استفاده می‌کنید.

با این حال، پزشکان می‌توانند در صورت وجود یکی از موارد روبرو از شما بخواهند که آزمایش خون بدهید: بارداری پرخطر، استفاده از روش‌های درمانی ناباروری، احتمال چندقلوزایی، سقط جنین، بارداری خارج‌رحمی و بارداری لوله‌ای (لوله‌های رحمی)

در آزمایشگاه، فرآیند خون‌گیری معمولاً کمتر از پنج دقیقه به طول می‌انجامد. دریافت‌ نتیجه‌‌ ممکن‌ است چند‌ساعت‌ تا یک‌ روز طول بکشد.

  • naNO-ATTENTION

    اگرچه مدت‌زمان انتظار برای دریافت نتیجۀ آزمایش خون بیشتر از آزمایش ادرار است، اما آزمایش خون می‌تواند بارداری را زودتر تشخیص دهد (حدود ۱۰ روز پس از لقاح، در حالی‌که در آزمایش ادرار باید دو هفته یا بیشتر صبر کنید).

پزشک ممکن است از یک یا هر دو نوع آزمایش خون استفاده کند:

  • آزمایش hCG کیفی می‌تواند به شما بگوید که آیا هورمون hCG در خون وجود دارد یا خیر (دقت این آزمایش مشابه آزمایش ادرار است).
  • آزمایش hCG کمّی (به نام آزمایش Beta hCG نیز شناخته می‌شود)، میزان دقیق هورمون hCG موجود در خون را اندازه‌گیری می‌کند.

زمان‌بندی

اگر مشکوک به بارداری هستید، توصیه می‌شود که در اسرع وقت، آزمایش بارداری را انجام دهید اما نباید خیلی زود از آن استفاده کنید. برای به دست‌آوردن دقیق‌ترین نتیجه، باید آزمایش را در زمان مناسب انجام دهید. زمان مناسب برای انجام آزمایش بستگی به زمان وقوع چرخۀ قاعدگی شما و نوع آزمایشی دارد که از آن استفاده می‌کنید.

برخی از آزمایش‌های اولیۀ تشخیص حاملگی که برای تهیه به نسخۀ پزشک نیاز ندارند، به اندازۀ کافی حساس بوده و می‌توانند چهار تا پنج روز قبل از پریودنشدن به شما بگویند که باردار هستید یا خیر.

با این حال، بیشتر آزمایش‌های خانگی تا زمان دقیق چرخۀ قاعدگی بعدی (یا زمانی که می‌دانید پریود شما به تاخیر افتاده است)، بارداری را نشان نخواهند داد. اگر پیش از این آزمایش بارداری را انجام دهید، ممکن است نتیجۀ به‌دست‌آمده درست نباشد.

به طور کلی، بهترین زمان برای انجام آزمایش و به‌دست‌آوردن نتیجه‌ای دقیق، اولین روز پس از چرخۀ قاعدگی از دست‌رفته است. به خاطر داشته باشید که ممکن است در این مرحله، محاسبات‌ شما به اشتباه انجام شده باشد. اولین روز چرخۀ قاعدگی شما ممکن است در هر ماه کمی متفاوت باشد؛ خصوصاً اگر چرخه‌های قاعدگی شما نامنظم باشند.

برای به‌دست‌آوردن مطمئن‌ترین نتیجه با کیت‌های آزمایش خانگی، یک تا دو هفته پس از پریود از‌دست-رفته صبر کنید و سپس آزمایش را انجام دهید. در صورتی که چرخه‌های نامنظم دارید ، پریود نمی‌شوید و یا تاریخ چرخه‌های خود را ثبت نکرده‌اید، بهتر است سه هفته پس از داشتن رابطۀ جنسی محافظت‌نشده صبر کرده و سپس آزمایش را انجام دهید.

  • naNO-ATTENTION

    از آن‌جایی که زمان ایده‌آل برای انجام آزمایش بارداری بسته به برند هر آزمایش متفاوت است، بهتر است دستورالعمل موجود در بسته‌بندی را دقیقاً بدانید تا متوجه شوید که بهترین زمان برای انجام آزمایش، چه زمانی است.

هورمون hCG در ادرار، در صبح و زمانی که برای چندین ساعت، دفع ادرار نداشته‌اید، بیشترین غلظت را نسبت به سایر اوقات روز دارد؛ بنابراین بهتر است اولین کاری که پس از بیدارشدن انجام می‌دهید، انجام آزمایش باشد.

اگر نتیجۀ آزمایش منفی شد اما مشکوک به بارداری هستید، می‌توانید چند روز دیگر آزمایش را تکرار کنید. از آن‌جایی که سطح هورمون hCG در یک بارداری معمولی به سرعت افزایش می‌یابد (هر دو روز یک‌بار، دو برابر می‌شود)، ممکن است  چند روز بعد نتیجۀ آزمایش، مثبت شود. اگر باز هم نتیجه منفی شد اما هم‌چنان فکر می‌کنید که باردار هستید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

در صورت مشاهدۀ نتیجۀ مثبت با پزشک تماس بگیرید تا برای تأیید نتیجه، به مطب مراجعه کرده و در مورد مراحل بعدی با هم مشورت کنید.

نتیجۀ منفی و مثبت کاذب

متأسفانه گاهاً نتیجۀ آزمایش بارداری دقیق نیست. ممکن است شما باردار باشید اما نتیجۀ آزمایش منفی شود (منفی کاذب) و ممکن است شما باردار نباشید اما نتیجۀ آزمایش مثبت شود (مثبت کاذب).

اگر آزمایش بارداری را خیلی‌زود انجام دهید و یا کیت آزمایش معیوب باشد، ممکن است نتیجۀ منفی به-دست‌آمده، کاذب باشد.

اگر کیت آزمایش به درستی عمل نکند و یا به دلیل دیگری هورمون hCG در ادرار وجود داشته باشد، نتیجۀ مثبت به‌دست‌آمده به صورت کاذب، مثبت خواهد شد. به عنوان مثال، اگر مدت کوتاهی بعد از مصرف داروهای درمان ناباروری که حاوی هورمون hCG هستند (مانند پرگنیل یا پروفاسی)، آزمایش را انجام دهید، ممکن است نتیجه مثبت شود.

در مجموع، شایع‌ترین علت برای به‌دست‌آمدن نتیجۀ اشتباه، انجام زودهنگام آزمایش بارداری است.

دقت آزمایش

هنگامی که در مورد آزمایش بارداری صحبت می‌کنیم، دقت آزمایش از اهمیت بالایی برخوردار است. اگرچه بسیاری از آزمایش‌های بارداری خانگی ادعا می‌کنند که ۹۹% دقت دارند، اما بسته به نحوۀ استفاده و میزان حساسیت، ممکن است از دقت کمتری برخوردار باشند.

به عنوان مثال، اگر آزمایش بارداری را «خیلی زود» انجام دهید، ممکن است نتیجۀ منفی کاذب دریافت کنید؛ زیرا هنوز به اندازۀ کافی هورمون hCG در بدن تولید نشده است.

خیلی زود ممکن است برای افراد مختلف، مفهوم متفاوتی داشته باشد؛ زیرا حدود ۱۰% از افراد، لانه‌گزینی و افزایش همزمان سطح هورمون hCG را تا اولین‌روز بعد از پریود از‌دست‌رفته‌شان تجربه نمی‌کنند. به عبارت دیگر، ممکن است فرد باردار در اولین روز بعد از پریود از دست‌رفته، نتیجۀ مثبت دریافت کند؛ در حالی که ممکن است برای شخص دیگری این اتفاق نیفتد.

برای اطمینان از به‌دست‌آوردن دقیق‌ترین نتیجه، تاریخ انقضای کیت آزمایش را بررسی کنید، برگۀ دستورالعمل‌ موجود در بسته‌بندی را به دقت بخوانید، آزمایش را پس از قاعدگی از دست‌رفته انجام دهید و حتماً آزمایش را زمانی انجام دهید که برای مدت طولانی، دفع ادرار نداشته‌اید.

اگر خط دوم و یا علامت مثبت، کم‌رنگ و نازک اما قابل‌مشاهده باشند، احتمالاً باردار هستید. کم‌رنگ و نازک‌بودن ممکن است به‌خاطر پایین‌بودن سطح هورمون hCG باشد؛ زیرا شما در اوایل دوران بارداری قرار دارید.

نکته پایانی

در صورتی دریافت هر نتیجه‌ای، اگر فکر می‌کنید که باردار هستید، با پزشک یا ماما تماس بگیرید. کاملاً طبیعی است که در این مرحله‌ احساسات‌ مختلفی مانند شادی، ترس و هیجان را تجربه کنید. اما بهتر است هرچه زودتر نتیجۀ آزمایش با مشورت با پزشک یا ماما تایید شود.

دانستنی‌های بیشتر درباره

انواع تست‌های بارداری

همراه با شما در مسیر سلامتی مادر و فرزند

بارداری، دورانی شگفت‌انگیز در زندگی خانوادگی است که موجی از خوشبختی و امید را با خود به‌همراه دارد.

اطمینان از سلامت مادر و فرزند در این مسیر، نیازمند مراقبت و نظارت منظم توسط مادر، اطرافیان، و همچنین تیم پزشکی است. در تمام این مسیر برای سنجش سلامتی شما و نوزادی که در آینده به خانواده شما خواهد پیوست، آزمایشگاه نانو در ارومیه همواره در کنار شماست.

همکاران ما در آزمایشگاه نانو ارومیه با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ و یا از طریق واتساپ با شماره ۰۹۱۴۸۰۵۲۷۲۴ منتظر دریافت سؤالات شما در زمینه بارداری و رزرو وقت آزمایش برای شما عزیزان هستند.