بیشتر خانم‌های باردار با انجام آزمایش خانگی مبتنی‌بر ادرار متوجه می‌شوند که باردار هستند. در برخی موارد، پزشکان توصیه می‌کنند که آزمایش خون بارداری نیز انجام شود. در موارد خاص، آزمایش خون نسبت به آزمایش ادرار ترجیح داده می‌شود اما معمولاً آزمایش ادرار، تنها چیزی است که به آن نیاز دارید. در ادامه دربارۀ آزمایش خون بارداری و تفاوت آن با آزمایش ادرار مطالبی را می‌خوانید.
بررسی اجمالی
آزمایش خون بارداری، نوعی آزمایش کمّی است که میزان هورمون گونادوتروپین کوریونیک انسانی (hCG) موجود در خون را نشان می‌دهد. هنگامی که عامۀ مردم دربارۀ آزمایش‌های خون بارداری صحبت می‌کنند، منظورآن‌ها همین نوع آزمایش است. برای انجام آزمایش خون و سنجش میزان هورمون hCG، مقداری نمونۀ خون از یکی از وریدهای شما (معمولاً در بازو) از طریق روشی به نام رگ‌‌گیری گرفته می‌شود.
hCG، هورمونی است که در دوران بارداری توسط سلول‌های جفت تولید می‌شود و بسته به نوع آزمایش، یک تا دو هفته (یا بیشتر) پس از لقاح قابل‌تشخیص است. چه از آزمایش خانگی مبتنی‌بر ادرار استفاده کنید و چه از آزمایش خون بارداری، در هر دو حالت، نتیجه بر اساس اندازه‌گیری هورمون hCG در ادرار یا خون به دست خواهد آمد. هر دو نوع آزمایش بسیار قابل‌اعتماد بوده و در صورتی که به درستی انجام شوند، حدود ۹۹٪ دقت دارند.
تفاوت آزمایش ادرار و خون در تشخیص بارداری
آزمایش خون بارداری نسبت به آزمایش ادرار حساس‌تر است و می‌تواند اطلاعات بیشتری را در اختیار پزشک و شما قرار دهد. بیشتر آزمایش‌های خون می‌توانند مقادیر اندک هورمون hCG را تشخیص دهند؛ بدین معنی که می‌توانند چند روز زودتر بارداری را تشخیص دهند. آزمایش‌های ادرار برای مثبت‌شدن نیاز به مقادیر بیشتر هورمون hCG دارند و احتمال مشاهدۀ نتیجۀ منفی کاذب در آزمایش ادرار بیشتر است (هر چند در صورتی که در زمان مناسب انجام شوند، احتمال بروز خطا در آن‌ها کم است).
آزمایش hCG خون
- نسبت به آزمایش ادرار، کمی حساس‌تر است
- می‌تواند کمّی یا کیفی باشد
- می‌تواند سطوح مختلف هورمون hCG را در طول زمان بررسی کند
- در صورت انجام قبل از پریود از دست‌رفته، باز هم دقیق خواهد بود
آزمایش hCG ادرار
- برای مثبت‌شدن نیاز به این دارد که سطح هورمون hCG کمی بالاتر باشد
- نوعی آزمایش کیفی
- به شما می‌گوید که باردار هستید یا خیر
- زمان مناسب برای انجام، چند روز تا یک هفته بعد از پریود از دست‌رفته
آزمایش‌های کیفی
آزمایش‌های ادرار، نوعی آزمایش کیفی هستند؛ بدین‌معنا که صرفاً به شما می‌گویند که باردار هستید یا خیر، در آزمایش‌های کیفی شما با عدد سروکار نخواهید داشت. همچنین ممکن است یک آزمایش کیفی hCG خون برای تشخیص وجود هورمون hCG در خون انجام دهید. باز هم نتیجه مثل آزمایش ادرار خواهد بود است: بله، شما باردار هستید، چون در خون شما هورمون hCG مشاهده شد. خیر، شما باردار نیستید، زیرا در خون شما هورمون hCG مشاهده نشد.
آزمایش‌های بارداری مبتنی‌بر ادرار معمولاً می‌توانند حدود ۱۰ روز بعد از لقاح، بارداری را تشخیص دهند. آزمایش‌های خون بارداری می‌توانند شش تا هشت روز بعد از تخمک‌گذاری، وجود هورمون hCG در خون را تشحیص دهند.
توصیه می‌شود یک هفته (یا حداقل چند روز) بعد از پریود از دست‌رفته، برای انجام آزمایش بارداری مبتنی‌بر ادرار صبر کنید تا نتیجه‌ای مطلوب به‌دست آید.
آزمایش‌های کمّی
روش دیگر برای تشخیص بارداری، انجام آزمایش hCG خون کمّی (به آن آزمایش Beta hCG نیز گفته می‌شود) است. این آزمایش می‌تواند اطلاعاتی فراتر از بارداری یا عدم بارداری به پزشک و ماما بدهد. آزمایش‌های hCG کمّی می‌توانند حتی مقادیر اندک این هورمون را در خون تشخیص داده و به دقت اندازه‌گیری کنند. این اطلاعات را می‌توان در طول زمان با هم مقایسه کرد.
- به طور کلی، در اوایل بارداری سطح هورمون hCG شما تقریباً هر دو روز، دو برابر می شود.
با انجام آزمایش‌های متعدد خون بۀ فاصلۀ هر ۴۸ ساعت، پزشک می‌تواند سطح هورمون hCG را بررسی کرده و اطلاعات بیشتری به دست بیاورد. این مجموعۀ آزمایش‌های پی‌درپی به پزشک در نظارت بر سلامت بارداری، سقط جنین، بارداری خارج‌رحمی و همچنین احتمال چندقلوزایی کمک می‌کند.
به دلیل استرس‌زا بودن، هزینه و سایر عوامل، این آزمایش‌ها به طور معمول برای همۀ افراد باردار انجام نمی‌شوند. اگر فکر می‌کنید آزمایش خون بارداری برای شما مناسب است، با پزشک یا ماما مشورت کنید. اگر شرایط شما نیازمند آزمایش خون نباشد، می‌توان به جای آن به نتیجۀ آزمایش‌های بارداری خانگی (HPT) اعتماد کنید.
نیاز به مشاوره درمورد بارداری دارید؟
همکاران ما در آزمایشگاه نانو ارومیه با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ و یا از طریق واتساپ با شماره ۰۹۱۴۸۰۵۲۷۲۴ منتظر دریافت سؤالات و رزرو وقت آزمایش و راهنمایی شما عزیزان هستند.
همچنین در آزمایشگاه نانو برای دریافت نتیجه آزمایش، نیازی به مراجعه حضوری نیست و در صورت درخواست، نتیجه به‌صورت الکترونیکی به تلفن همراه شما ارسال خواهد شد.
چه زمانی از آزمایش خون استفاده می‌شود؟
در بارداری‌هایی که شخص باردار، سالم بوده و مشکل خاصی ندارد، آزمایش ادرار خانگی کفایت می‌کند. آزمایش خون در صورت وجود مشکل احتمالی در بارداری یا برخی عوامل دیگر، مانند چندقلوزایی که حساس‌تر است، توسط پزشک درخواست می‌شود.
آزمایش خون ممکن است برای موارد زیر نیز درخواست شود: زمانی که شخص تحت درمان ناباروری قرار دارد و نتیجۀ آزمایش ادرار منفی شده ولی شخص هنوز پریود نشده است، تایید یا رد احتمال سقط جنین و چندقلوزایی، تشخیص بارداری خارج‌رحمی و تشخیص سایر مشکلات بارداری.
اثربخشی آزمایش‌های ادرار و خون در تشخیص بارداری
آزمایش‌های ادراری، ارزان و بدون درد بوده و افراد می‌توانند به راحتی از آن‌ها استفاده کنند. این آزمایش‌ها نیازی به حضور در آزمایشگاه نداشته و بسیار دقیق هستند (در بیشتر موارد)؛ به همین دلیل است که به عنوان آزمایشی استاندارد برای بیشتر بارداری‌ها استفاده می‌شوند.
آزمایش خون در برخی موارد، بسیار ضروری است. این آزمایش‌ها نیز بسیار‌دقیق بوده و نتایج آن‌ها می‌تواند به پزشکان اطلاعات دقیق‌تری در مورد وضعیت بارداری ارائه دهد.
تفسیر نتایج
در صورت طبیعی‌بودن نتایج آزمایش hCG خون، سطح هورمون hCG در سه‌ماهۀ اول بارداری به سرعت در حال افزایش است و پس از حدود ۱۰ هفته کمی کاهش می‌یابد. در حدود هفتۀ ۱۶، سطح هورمون hCG برای بقیۀ دوران بارداری ثابت می‌ماند. نتایج غیرطبیعی می‌توانند نشان‌دهندۀ مشکلات مختلف باشند.
خطرات
گاهی اوقات، پوست برخی افراد در محل سوزن خون‌گیری دچار کبودی می‌شود.در موارد نادر، عوارضی از قبیل خون‌ریزی بیش‌از حد، غش‌کردن یا عفونت ناشی از خون‌گیری مشاهده می‌شود. اگر تا به حال با خون‌گیری مشکلی داشته‌اید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
نکته پایانی
برای بیشتر خانم‌ها، آزمایش خانگی مبتنی‌بر ادرار در برای تأیید بارداری کفایت می‌کند. در برخی موارد نیز آزمایش خون بارداری (کیفی یا کمّی) برای کسب اطلاعات بیشتر موردنیاز است. هر دو آزمایش، روش‌هایی مطمئن، ساده و مؤثر برای تشخیص بارداری هستند. آزمایش خون نیز زمانی که مشکل خاص دیگری وجود داشته باشد، گزینه‌ای مناسب هستند.
پایین‌تربودن سطح هورمون hCG از حد موردانتظار
پایین‌تربودن سطح hCG از سطح موردانتظار می‌تواند نشان‌دهندۀ یکی از موارد زیر باشد:
- سلول تخم لقاح‌یافته در خارج از جدار داخلی رحم
- سقط ناکامل یا سقط ناقص که در آن قلب جنین نمی زند
- مرگ احتمالی جنین در رحم مادر
بالاتربودن سطح هورمون hCG از حد موردانتظار
بالاتربودن سطح hCG از سطح موردانتظار می‌تواند نشان‌دهندۀ یکی از موارد زیر باشد:
-
- عفونت یا تومورهای بدخیم رحم
- وجود بیش از یک جنین (دوقلو یا سه قلو)
- وجود تومورهای غیرسرطانی در رحم
- سرطان تخمدان
- گاهی اوقات هم نشانۀ یک بارداری طبیعی است
- سرطان بیضه (در مردان)
دانستنی‌های بیشتر درباره
انواع تست‌های بارداری
همراه با شما در مسیر سلامتی مادر و فرزند
بارداری، دورانی شگفت‌انگیز در زندگی خانوادگی است که موجی از خوشبختی و امید را با خود به‌همراه دارد.
اطمینان از سلامت مادر و فرزند در این مسیر، نیازمند مراقبت و نظارت منظم توسط مادر، اطرافیان، و همچنین تیم پزشکی است. در تمام این مسیر برای سنجش سلامتی شما و نوزادی که در آینده به خانواده شما خواهد پیوست، آزمایشگاه نانو در ارومیه همواره در کنار شماست.
همکاران ما در آزمایشگاه نانو ارومیه با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ و یا از طریق واتساپ با شماره ۰۹۱۴۸۰۵۲۷۲۴ منتظر دریافت سؤالات شما در زمینه بارداری و رزرو وقت آزمایش برای شما عزیزان هستند.