پیش‌نیازهای سلامتی قبل از اقدام به بارداری

خانم‌هایی که بیماری‌های خاصی مانند دیابت یا فشار خون بالا دارند، باید قبل از بارداری، قند خون و فشار خون خود را تحت‌کنترل داشته باشند. افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ یا ۲، حداقل ۳ تا ۴ ماه قبل از بارداری، باید آزمایش A1c را انجام دهند (آزمایش A1c، میزان هموگلوبین موجود در خون که گلوکز به آن متصل است را مورد سنجش قرار می‌دهد. این آزمایش‌ میزان متوسط قند خون شما در سه ماه گذشته را نشان می‌دهد). اگر پیش از بارداری، قند خون در حد طبیعی نگه داشته شود، احتمال تولد نوزاد با اختلالات مادرزادی کاهش می‌یابد. انجام آزمایش A1c به فرد کمک می‌کند تا مناسب‌ترین زمان برای برای باردارشدن را تشخیص دهد. هنگامی که قند خون به خوبی کنترل شود ( و در سه ماهۀ اول بارداری نیز در محدودۀ مناسب باقی بماند)، احتمال بروز نقایص مادرزادی و سقط جنین کاهش می‌یابد.

انجام آزمایش‌های ژنتیک (بررسی بیماری‌های ارثی)

بررسی اجمالی

تغییر در ژن‌های بدن ما منجر به بیماری‌های مختلفی می‌شود اما بیشتر این بیماری‌ها، بسیار نادر هستند. بروز تغییر (جهش) در برخی ژن‌های خاص، ممکن است از ساخت پروتئین‌های مهم جلوگیری کرده یا باعث ایجاد تغییراتی در پروتئین‌های تولید‌شده توسط آن‌ها شود. این تغییرات می‌توانند در نحوۀ عملکرد بدن و بروز بیماری‌های خاص تأثیرگذار باشند. برخی از جهش‌های ژنی باعث ایجاد بیماری‌های مغلوب و برخی دیگر باعث بروز بیماری‌های غالب می‌شوند. برخی از بیماری‌های ژنتیکی نیز وابسته به جنس بوده و مربوط به کروموزوم‌های تعیین‌کنندۀ جنسیت (کروموزوم‌های X و Y) هستند. ممکن است بعضی از جهش‌ها صرفاً در برخی‌ خانواده‌ها ایجاد شده و از نسلی به نسل بعد منتقل شوند. ضمناً برخی از بیماری‌های ژنتیکی در افراد یک گروه قومی خاص بیشتر دیده می‌شوند؛ گروه قومی، گروهی از انسان‌هاست که اعضای آن دارای ویژگی‌های نیایی و اصل و نسبی یکسان هستند. هم‌چنین گروه‌های قومی اغلب دارای مشترکات فرهنگی، زبانی، رفتاری و مذهبی هستند.

انجام آزمایش‌های ژنتیک اجباری نیست. اگر زن و شوهر بخواهند بدانند که ناقل هستند یا خیر، می‌توانند پیش از بارداری، آزمایش‌های غربالگری ژنتیکی را انجام دهند. در بسیاری از مواقع، آزمایش ژنتیک ابتدا بر روی زن انجام می‌شود و در صورتی که زن ناقل بود، مرد نیز آزمایش ژنتیک می‌دهد. زوج‌ها باید در مورد قومیت و سابقۀ بیماری‌های خانوادگی‌شان با متخصص ژنتیک صحبت کنند تا بتوانند تصمیمی آگاهانه بگیرند.

به عنوان مثال، احتمال انتقال ژن‌های ایجادکنندۀ بیماری‌های تای‌ساکس، گوچر، کاناوان و دیس‌اتونومی خانوادگی در یهودی‌نشینان اشکنازی دراروپای شرقی از نسلی به نسل بعد بیشتر است. این بیماری‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که هر دو والد دارای یک ژن غیرطبیعی باشند و فرزند آن‌ها، از هر والد یک ژن غیرطبیعی را به ارث ببرد. در بیماری‌های تای‌ساکس و کاناوان، ماده‌ای خاص در مغز کودک تجمع می‌یابد و از رشد طبیعی آن جلوگیری می‌کند. هیچ روش درمانی شناخته‌شده‌ای برای این دو بیماری وجود ندارد. کودکان مبتلا به تای‌ساکس به ندرت تا ۵ سالگی زنده می‌مانند؛ کودکان ‌مبتلا ‌به بیماری‌ کاناوان ممکن است تا اوایل نوجوانی زنده بمانند. بیماری گوچر نیز سه نوع مختلف دارد که هر‌ یک باعث می‌شود مقادیر زیادی چربی در مغز استخوان، طحال و کبد ذخیره شود‌. یکی از انواع بیماری گوچر کشنده است، اما شایع‌ترین نوع آن، کشنده نیست. برای این بیماری، درمان وجود دارد. دیس‌اتونومی خانوادگی، ناشی از تکامل ناقص فیبرهای عصبی در دستگاه عصبی حسی و خودمختار است. این بیماری علائم مختلف با شدت‌های متفاوت دارد که قابل‌توجه‌ترین آن‌ها، فقدان اشک در هنگام گریه‌کردن است.

در ادامه، آزمایش‌هایی را می‌بینید که در ارزیابی خطر بیماری‌های ارثی به زوجین کمک می‎‌کنند.

اختلالات ژنتیکی هموگلوبین

هموگلوبین، پروتئینی است که وظیفۀ حمل‌و‌نقل اکسیژن و دی‌اکسیدکربن در خون را برعهده دارد. هموگلوبین در همۀ گلبول‌های قرمز خون (RBC) وجود دارد. هر شخص، ژن‌های تولیدکنندۀ پروتئین هموگلوبین را از والدین خود به ارث می‌برد. برخی از افراد ژن‌های غیرطبیعی را از والدین خود به ارث می‌برند که می‌تواند منجر به بروز اختلالات هموگلوبین شود. در انواع مختلف بیماری تالاسمی، هموگلوبین طبیعی کافی برای تأمین اکسیژن موردنیاز بدن تولید نمی‌شود. به ارث‌بردن یک یا چند ژن تالاسمی از یک یا هر دو والد، می‌تواند باعث کم‌خونی خفیف تا شدید و تولید گلبول‌های قرمز کوچک‌تر شود.

در انواع مختلف بیماری هموگلوبینوپاتی، ژن‌های سازندۀ هموگلوبین، پروتئین هموگلوبین غیرطبیعی ایجاد می‌کنند که ممکن است مانند هموگلوبین طبیعی‌ عمل ‌نکند. برای بروز این بیماری، معمولاً شخص باید از هر والد، یک ژن معیوب را دریافت کند. معروف‌ترین نمونۀ هموگلوبینوپاتی، کم‌خونی داسی‌شکل است؛ در این بیماری، سلول‌های داسی‌شکل خون، قادر به عبور از رگ‌ها و انتقال اکسیژن به اعضای بدن نیستند. بنابراین در رگ‌ها گیر افتاده، باعث ایجاد درد و آسیب به اندام‌ها و افزایش آسیب‌پذیری نسبت به عفونت می‌شوند. افراد ناقل کم‌خونی داسی‌شکل (کسانی که فقط یک ژن معیوب به ارث برده‌اند)، آن را بروز نمی‌دهند اما می‌توانند ژن غیرطبیعی خود را به فرزندان‌شان منتقل کنند. در صورتی که هر دو والد ناقل باشند، احتمال ابتلای فرزندشان به این بیماری افزایش می‌یابد.

در صورتی که خانوادۀ زن یا همسرش، سابقۀ تالاسمی یا هموگلوبینوپاتی دارند و یا از قومیتی هستند که شیوع یکی از بیماری‌ها در آن‌ها رایج است، حتماً قبل از بارداری باید به مرکز مشاورۀ ژنتیک مراجعه کنند. به عنوان مثال، کم‌خونی داسی‌شکل بیشتر در افرادی که آفریقایی‌تبار هستند، شایع است. انواع مختلف تالاسمی نیز بیشتر در افراد مدیترانه‌ای، آفریقایی یا آسیایی‌تبار شایع است.

آزمایش تعیین ناقلیت فیبروز کیستیک (CF)

حتی در صورتی که زن و شوهر هیچ‌گونه سابقۀ خانوادگی بیماری فیبروز کیستیک نداشته باشند، کالج طب زنان و زایمان آمریکا به همۀ زوجین توصیه می‌کند که قبل از بارداری، این آزمایش را انجام دهند. انجام آزمایش غربالگری CF برای همۀ نوزادان تازه‌متولد‌شده نیز توصیه می‌شود. آزمایشگاه‌ها از آزمایش جهش ژن CF برای بررسی ۲۳ (یا بیشتر) جهش‌ ژنی رایج CF استفاده می‌کنند. کسانی که جهش ژنی CF در خانواده خود دارند، حتماً باید از نظر بروز این جهش‌ها آزمایش شوند.

فیبروز کیستیک، نوعی بیماری ژنتیکی مغلوب و نسبتاً شایع است که در اثر جهش در یک‌ ژن خاص ایجاد می‌شود. در صورتی که فرد، یک ژن جهش‌یافته از یکی از والدین و یک ژن طبیعی از والد دیگر دریافت کند، ناقل فیبروز کیستیک خواهد بود. افراد ناقل علامتی ندارند و بیمار نیستند؛ اما ممکن است نسخۀ غیرطبیعی ژن را به فرزندان خود منتقل کنند. حدود ۱۰۰۰ جهش مختلف در ژن CF شناسایی شده است؛ اما تنها چند مورد از ‌آ‌ن‌ها شایع هستند. قفقازی‌های شمال اروپا و یهودیان اشکنازی دارای بالاترین نرخ ناقلیت (حدود ۱ نفر در ۲۰ تا ۲۵ نفر) برای این بیماری هستند.

اگر هر دو والد، ناقل باشند و هر دو، نسخۀ غیرطبیعی ژن را به فرزند خود منتقل کنند (امری که تقریباً غیرمعمول است)، در این صورت کودک به فیبروز کیستیک مبتلا می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال، دارای مخاط چسبناک و ضخیم در ریه‌ها و لوزالمعده خود هستند. این امر می‌تواند منجر به عفونت‌های تنفسی مکرر، انسداد مجاری لوزالمعده و کبد و اختلال در هضم پروتئین شود. بیشتر مردان مبتلا به CF به دلیل توسعه‌نیافتن لوله‌هایی که اسپرم را از بیضه‌ها خارج می‌کنند، نابارور هستند. بیشتر مبتلایان، علائم تنفسی و گوارشی را خیلی زود بروز می‌دهند؛ اگرچه شدت علائم در افراد مختلف حتی با وجود جهش‌های کاملاً یکسان متفاوت است.

زوج‌هایی که قصد بارداری دارند، می توانند در مورد این آزمایش و سایر آزمایشات ژنتیکی با پزشک و متخصص ژنتیک مشورت کنند. در صورت ناقل‌بودن هر دو والد، خانم باردار می‌تواند آمنیوسنتز یا نمونه‌برداری از پرزهای کوریونی را برای تشخیص ابتلا یا عدم ابتلای جنین به CF انجام دهد.

آزمایش مصونیت در برابر سرخجه (سرخک آلمانی)

سرخجه، ناشی از ویروسی است که از طریق سرفه یا عطسه از فردی به فرد‌ دیگر منتقل‌ می‌شود. هر گونه تماس با ترشحات بینی یا گلوی فرد آلودۀ می‌تواند ویروس را‌ منتقل کند. خانم‌هایی که قبلاً به سرخجه مبتلا شده‌اند و یا واکسن سرخجه را تزریق کرده‌اند، در خون خود پادتن ضدسرخجه دارند که معمولاً از ابتلای مجدد به این بیماری جلوگیری می‌کند؛ این پادتن از نوزاد متولد‌نشده نیز در برابر ویروس محافظت می‌کند که به آن، مصونیت گفته می‌شود.

سرخجه در دوران کودکی معمولاً علائم خفیفی ایجاد می‌کند. با این حال، اگر خانمی در ۳ ماهۀ اول بارداری به سرخجه مبتلا شود و در برابر ویروس مصون نباشد، نوزاد وی در معرض نقایص جدی مادرزادی قرار می‌گیرد.

همۀ خانم‌هایی که می‌خواهند برای اولین‌بار باردار شوند و یا در حال حاضر، اولین بارداری‌شان را تجربه می‌کنند، باید از نظر ایمنی در برابر این بیماری آزمایش شوند. بدین منظور، نمونۀ خون شخص به آزمایشگاه ارسال می‌شود تا بررسی کنند که آیا مقدار کافی پادتن در خون برای محافظت از مادر و جنین وجود دارد یا خیر. در صورتی که خانمی، پادتن کافی نداشته باشد و باردار هم نباشد، ممکن است واکسن سرخجه به او تزریق شود. سپس وی باید حداقل ۲۸ روز صبر کرده و سپس برای باردارشدن اقدام کند.

واکسن سرخجه، ویروس زنده و ضعیف‌شده است و نباید به زنی که در حال حاضر باردار است، تزریق شود. در صورتی که خانم باردار، پادتن کافی برای محافظت از خود و نوزادش نداشته باشد، پزشک به او توصیه می‌کند که در تمام طول دوران بارداری از تماس با افرادی که علائم سرخجه دارند، خودداری کند. پس از زایمان، حتماً باید در زمان مناسب واکسن سرخجه را تزریق کند تا در بارداری‌های بعدی دچار مشکل نشود.

نیاز به مشاوره درمورد بارداری دارید؟

همکاران ما در آزمایشگاه نانو ارومیه با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ و یا از طریق واتساپ با شماره ۰۹۱۴۸۰۵۲۷۲۴ منتظر دریافت سؤالات و رزرو وقت آزمایش و راهنمایی شما عزیزان هستند.

همچنین در آزمایشگاه نانو برای دریافت نتیجه آزمایش، نیازی به مراجعه حضوری نیست و در صورت درخواست، نتیجه به‌صورت الکترونیکی به تلفن همراه شما ارسال خواهد شد.

ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)

در ایالات متحدۀ آمریکا، آزمایش ایدز پیش از بارداری به آزمایشی عادی تبدیل شده است و حتی در برخی ایالت‌ها، انجام آن الزامی است. ممکن است سال‌ها پیش به ایدز مبتلا شده باشید و از آن اطلاع نداشته باشید. بیشتر مبتلایان، به دلیل این‌که علائمی از بیماری ندارند، نمی‌دانند که به ایدز مبتلا هستند. در واقع این آزمایش برای اطمینان از سلامتی شما و نوزادتان انجام می‌شود. انتخاب با شماست، می‌توانید این آزمایش را انجام ندهید. اما ممکن است این تصمیم شما به کودک‌تان آسیب برساند. در حالت ایده‌آل، خانم باردار به عنوان بخشی از فرآیند مراقبت‌های پیش از بارداری، آزمایش خون می‌دهد و با انجام این کار، به خوبی از خود و نوزادش محافظت می‌کند.

غربالگری نوزاد

• در ایالات متحدۀ آمریکا، در صورتی که وضعیت ویروس HIV در بدن مادر قبل یا در دوران بارداری یا در حین زایمان مشخص نشده باشد، پزشکان توصیه می‌کنند که آزمایش HIV در ۲۴ ساعت اول پس از تولد برای نوزاد انجام شود (در برخی ایالت‌ها، اجباری است). آغاز درمان در ۴۸ ساعت پس از تولد، به جلوگیری از آلوده‌شدن نوزادی که در تماس با ویروس HIV بوده است، کمک می‌کند.

غربالگری مادر

در ایالات متحدۀ آمریکا، قویاً به همۀ خانم‌های باردار توصیه می‌شود که در ابتدای بارداری خود، آزمایش غربالگری ویروس HIV را انجام داده و با یک متخصص مشورت کنند. این توصیه از طرف بسیاری از نهادها از جمله سرویس خدمات بهداشت عمومی ایالات متحدۀ آمریکا، آکادمی طب اطفال آمریکا، کالج متخصصان زنان و زایمان آمریکا و گروه ویژه سرویس‌های پیشگیرانۀ ایالات متحده است. تکرار این آزمایش در سه‌ماهۀ سوم، برای افرادی که در معرض خطر بالای آلودگی با ویروس HIV هستند، بسیار ضروری است.

HIV، ویروسی است که باعث بیماری ایدز (سندرم نقص ایمنی اکتسابی) می‌شود. در صورتی که خانمی باردار مبتلا به ویروس HIV باشد، ویروس می‌تواند به نوزاد منتقل شده و نوزاد را آلوده کند.

آزمایش‌های غربالگری، وجود آنتی‌ژن HIV (آنتی‌ژن p24) و آنتی‌بادی‌های HIV را در خون تشخیص می‌دهند. آزمایش پیشنهادی برای غربالگری ویروس HIV، انجام آزمایش آنتی‌ژن/آنتی‌بادی است. این آزمایش، شامل خون‌گیری از ورید است. هم‌چنین یک تست سریع آنتی‌ژن/آنتی‌بادی با خراش انگشت نیز انجام می‌شود. برخی از آزمایش‌های غربالگری فقط وجود آنتی‌بادی HIV را تشخیص می‌دهند. این آزمایش‌ها هم به صورت آزمایش خون و هم به صورت آزمایش بزاق دهان انجام می‌شوند.

اگر از هر نوع آزمایش آنتی‌بادی استفاده کردید و نتیجه مثبت شد، برای تأیید نتیجه باید آزمایش آنتی‌بادی دیگری که متفاوت با آزمایش قبلی باشد، انجام دهید. در صورتی که نتیجۀ آزمایش دوم با آزمایش اول یکسان نباشد، آزمایش سوم را باید انجام دهید؛ این آزمایش به دنبال ویروس واقعی در خون است و شامل خون‌گیری از ورید است. در این آزمایش، میزان ویروس در خون تشخیص داده شده و معروف به آزمایش بار ویروسی HIV است.

در صورتی که آزمایش‌ها، نشان‌دهندۀ وجود ویروس HIV در بدن باشند، شخص باید قبل از بارداری با پزشک خود در مورد خطرات و تاثیرات بارداری بر سلامتی وی و نوزاد مشورت کند. انجام اقدامات درمانی برای مادر در دوران بارداری، انجام اقدامات احتیاطی هنگام تولد و اجتناب از شیردهی می‌تواند خطر انتقال عفونت از مادر به نوزاد را به حداقل برساند. تزریق داروی ضدرتروویروسی زیدوودین (به انگلیسی: ZIDOVUDINE) به صورت داخل‌وریدی در حین زایمان و هم‌چنین دو بار در روز به صورت خوراکی برای نوزاد به مدت ۶ هفته، میزان انتقال را از ۲۵-۳۳ درصد به حدود ۱-۲ درصد کاهش می‌دهد. ترکیبی از درمان‌های ضدرتروویروسی در کاهش خطر انتقال HIV به نوزاد بسیار مؤثر است.

نتیجۀ منفی آزمایش آنتی‌بادی HIV بدین معناست که هیچ عفونتی وجود ندارد و یا هنوز مقدار کافی آنتی‌بادی تولید نشده است. اگر شخصی قبلاً در فعالیت‌های پرخطر منتقل‌کنندۀ ویروس HIV حضور داشته (رابطۀ جنسی محافظت‌نشده و مصرف مواد مخدر به صورت تزریق داخل‌وریدی) باید یک یا چند بار دیگر در دوران بارداری آزمایش بدهد.

سوزاک، کلامیدیا و سیفلیس

سوزاک، کلامیدیا و سیفلیس، سه بیماری شایع مقاربتی (STD) هستند که به خاطر عفونت‌های باکتریایی ایجاد می‌شوند. ابتلای خانم باردار به این بیماری‌ها، می‌تواند منجر به آلودگی نوزاد در دوران بارداری و زایمان و در موارد شدید، حتی منجر به سقط جنین شود. نوزاد ممکن است دچار مشکلات جدی مانند عفونت مفصل، خون و چشم (در موارد شدید، نابینایی) شود. مشکلات تنفسی نیز گاهاً ممکن است حیات نوزاد را با خطر مواجه سازند. بهترین روش این است که فرد باردار، قبل از بارداری یا قبل از زایمان، برای درمان عفونت باکتریایی از آنتی‌بیوتیک استفاده کند.

همۀ خانم‌ها در ایالات متحدۀ آمریکا قبل از اقدام برای بارداری، باید از نظر ابتلا به این بیماری‌ها غربالگری شوند. در صورتی که خانمی کمتر از ۲۵ سال سن داشته باشد و در دوران بارداری خود فعالیت‌های پرخطر مانند رابطۀ جنسی محافظت‌نشده انجام داده باشد، آزمایش غربالگری مجدد بیماری‌های مقاربتی در دوران بارداری توصیه می‌شود.

در آزمایش‌های کلامیدیا و سوزاک، وجود باکتری‌های عامل بیماری در نمونه تشخیص داده می‌شود. در برخی از آزمایش‌ها، از نمونۀ ادرار یا نمونۀ برداشته‌شده از دهانۀ رحم استفاده می‌شود. در صورتی که نتیجۀ آزمایش مثبت باشد، فرد مبتلا در نظر گرفته شده و نیاز به درمان دارد.

آزمایش غربالگری سیفلیس، نوعی آزمایش خون است که آنتی‌بادی تولیدشده توسط بدن در پاسخ به عفونت را تشخیص می‌دهد. این آزمایش بین عفونت فعلی و قبلی تمایزی قائل نمی‌شود و در صورتی که نتیجۀ آزمایش مثبت شود، باید آزمایش دیگری را برای تایید نتیجۀ آن انجام داد. نتیجۀ منفی نیز معمولاً به این معناست که فرد، در حال حاضر آلوده نیست. البته ممکن است میزان عفونت موجود به اندازه‌ای نباشد که نتیجۀ آزمایش، مثبت شود. در برخی از ایالت‌های آمریکا، همۀ خانم‌های باردار در هنگام زایمان از نظر سیفلیس غربالگری می‌شوند.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحدۀ آمریکا (CDC) می‌گوید که بسیاری از زنان و مردان از ابتلا به بیماری‌های مقاربتی اطلاعی ندارند و برخی از پزشکان نیز  اقدام به تجویز آزمایش‌های غربالگری برای بیماران‌شان نمی‌کنند. در صورت تشخیص به موقع و درمان زودهنگام بیماری، احتمال ابتلای نوزاد کاهش می‌یابد. سایر بیماری‌های مقاربتی نگران‌کننده در دوران بارداری عبارتند از: تریکومونیازیس تبخال، هپاتیت B، هپاتیت C و ایدز. طبق دستورالعمل‌های CDC در سال ۲۰۱۰، آزمایش‌های غربالگری همۀ این بیماری‌ها باید به عنوان بخشی از فرآیندهای مراقبتی پیش از زایمان درنظر گرفته شود.

هنگامی که به منظور برنامه‌ریزی برای بارداری و هم‌چنین در سه‌ماهۀ سوم بارداری به پزشک مراجعه می‌کنید، از وی دربارۀ آزمایش‌های غربالگری که شما و همسرتان باید انجام دهید، بپرسید.

آزمایش پاپ‌اسمیر و آزمایش HPV

از آزمایش پاپ‌اسمیر برای غربالگری سرطان دهانۀ رحم، بیماری‌های پیش‌سرطانی، التهاب و برخی بیماری‌های مقاربتی استفاده می‌شود. آزمایش HPV نیز انواع پرخطر ویروس پاپیلومای انسانی را تشخیص می‌دهد که خطر ابتلا به سرطان دهانۀ رحم را در زنان افزایش می‌دهند. موارد زیر توسط سازمان‌های بهداشتی توصیه می‌شوند:

  • غربالگری از طریق آزمایش پاپ‌اسمیر باید زودتر از سن ۲۱ سالگی آغاز شود.

  • خانم‌های ۲۱ تا ۳۰ ساله باید هر ۳ سال یک‌بار آزمایش پاپ‌اسمیر انجام دهند.
  • خانم‌های بین ۳۰ تا ۶۵ ساله ترجیحاً باید هر ۵ سال یک‌بار آزمایش پاپ‌اسمیر و HPV انجام دهند.

  • naNO-ATTENTION

    انجام آزمایش پاپ‌اسمیر به تنهایی هر ۳ سال یک‌بار نیز قابل‌قبول است.

در بیشتر موارد، اگر خانمی آزمایش‌های غربالگری پاپ‌اسمیر و HPV را در فواصل زمانی گفته‌شده انجام داده باشد، هنگام باردارشدن نیازی به آزمایش مجدد ندارد. در صورتی که از آخرین آزمایش انجام‌شده مدت زیادی گذشته باشد یا پزشک در مورد وضعیت دهانۀ رحم مشکوک باشد، ممکن است غربالگری قبل از بارداری یا ابتدای بارداری را توصیه کند.

تشخیص زودهنگام انواع پرخطر ویروس HPV، سلول‌های غیرطبیعی دهانۀ رحم و عفونت‌ها و درمان زودهنگام آن‌ها، از پیشرفت مشکل جلوگیری کرده و احتمال تولد نوزاد سالم را افزایش می‌دهد.

آزمایش‌های غربالگری هپاتیت B و هپاتیت C

ویروس‌های هپاتیت باعث التهاب کبد می‌شوند. مبتلایان به هپاتیت B حاد یا هپاتیت C، ممکن است علائمی مانند خستگی، تهوع و زردی داشته باشند. بیشتر افراد ‌بدون هیچ‌گونه مداخله‌ای بهبود می‌یابند اما برخی ممکن است دچار عفونت ‌مزمن‌ شوند. برخی از مبتلایان دچار آسیب پیش‌روندۀ کبدی می‌شوند که می‌تواند منجر به سرطان کبد‌ و ‌مرگ ‌شود.

هپاتیت B

آزمایش غربالگری هپاتیت B، آنتی‌ژن سطحی هپاتیت B نیز نامیده می‌شود. این آزمایش، پروتئین تولیدشده توسط ویروس را تشخیص می‌دهد و می‌تواند عفونت ناشی از هپاتیت B را حتی قبل از ایجاد علائم تشخیص دهد. در صورتی که آزمایش‌ غربالگری هپاتیت B برای خانمی که قصد بارداری دارد، مثبت شود، باید با پزشک خود در مورد مدت‌زمان انتظار برای از بین‌رفتن عفونت صحبت کند.

تشخیص عفونت‌های فعال ناشی از هپاتیت B در خانم‌های باردار بسیار مهم است؛ زیرا نوزادان تازه‌متولدشده در معرض ابتلا به عفونت مزمن هستند. تا ۹۰ درصد نوزادانی که در رحم به هپاتیت B مبتلا می‌شوند، ناقل خواهند بود. در صورتی که عفونت با ویروس هپاتیت در خانمی باردار تشخیص داده شود، می توان از وی مراقبت کرده و نوزاد را نیز در بدو تولد تحت درمان قرار داد تا خطر ابتلا به هپاتیت B به حداقل برسد.

نتیجۀ منفی آزمایش غربالگری بدین معناست که فرد در حال حاضر آلوده نیست. البته ممکن است میزان عفونت موجود به اندازه‌ای نباشد که نتیجۀ آزمایش، مثبت شود. در صورتی که شخص در فعالیت‌های پرخطر که ممکن است ویروس هپاتیت B را منتقل کنند (رابطۀ جنسی محافظت‌نشده یا استفاده از مواد مخدر تزریقی) شرکت کرده باشد، انجام مجدد آزمایش در دوران بارداری نیز توصیه می‌شود.

هپاتیت C

 هپاتیت C می‌تواند از مادر به نوزاد منتقل شود اما شایع نیست. به طور معمول،  آزمایش غربالگری هپاتیت C انجام نمی‌شود اما در صورتی که مادر در معرض عفونت قرار گرفته باشد، انجام خواهد شد. عواملی که احتمال ابتلا به هپاتیت C را افزایش می‌دهند، عبارتند از: استفاده فرد یا شریک جنسی وی از موادمخدر تزریقی با استفاده از سوزن‌های مشترک، سابقۀ بیماری‌های متعدد مقاربتی و هپاتیت B.

آزمایش‌های آنتی‌بادی برای غربالگری استفاده می‌شوند. از آن‌جایی که آزمایش‌ آنتی‌بادی حتی در صورت ازبین‌رفتن عفونت، باز هم می‌تواند مثبت باقی بماند، آزمایش  RNA هپاتیت C نیز پس از آن انجام می‌شود. نتیجۀ مثبت آزمایش RNA بدین معناست که ویروس در بدن وجود دارد، عفونت برطرف نشده و ممکن است فرد نیاز به درمان داشته باشد. با آزمایش ژنوتیپ هپاتیت C، مشخص می‌شود که کدام نوع ویروس در بدن وجود دارد؛ در این صورت می‌توان از مناسب‌ترین روش درمانی بهره برد.

آزمایش غربالگری ویروس واریسلا زوستر (آبله‌مرغان و زونا)

ویروس واریسلا زوستر (VZV)، بیماری‌های آبله‌مرغان و زونا را ایجاد می‌کند. بیشتر خانم‌های باردار قبلاً در معرض این ویروس قرار گرفته و در نتیجه مصون هستند، اما برخی از آن‌ها ممکن است مبتلا نشده و ایمن نشده باشند. این ویروس می‌تواند باعث بروز نقایص مادرزادی و بیماری در نوزاد شود (بسته به زمان ایجاد عفونت در دوران بارداری)؛ بنابراین، آزمایش غربالگری VZV قبل بارداری یا در اوایل بارداری انجام می‌شود تا مشخص شود که آیا آنتی‌بادی‌های ضدویروس VZV در بدن وجود دارد یا خیر.

در صورتی که خانمی در حال حاضر باردار باشد، نمی‌تواند واکسن VZV را دریافت کند و باید از قرارگرفتن در معرض این ویروس خودداری کند. در صورت ابتلای شخص باردار به بیماری‌های آبله‌مرغان و زونا، با استفاده از یک روش درمانی، شدت بیماری کاهش داده می‌شود.

دانستنی‌های بیشتر درباره

آمادگی‌های لازم پیش از بارداری

همراه با شما در مسیر سلامتی مادر و فرزند

بارداری، دورانی شگفت‌انگیز در زندگی خانوادگی است که موجی از خوشبختی و امید را با خود به‌همراه دارد.

اطمینان از سلامت مادر و فرزند در این مسیر، نیازمند مراقبت و نظارت منظم توسط مادر، اطرافیان، و همچنین تیم پزشکی است. در تمام این مسیر برای سنجش سلامتی شما و نوزادی که در آینده به خانواده شما خواهد پیوست، آزمایشگاه نانو در ارومیه همواره در کنار شماست.

همکاران ما در آزمایشگاه نانو ارومیه با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ و یا از طریق واتساپ با شماره ۰۹۱۴۸۰۵۲۷۲۴ منتظر دریافت سؤالات شما در زمینه بارداری و رزرو وقت آزمایش برای شما عزیزان هستند.