بیماری بهجت یک بیماری خود-ایمنی نادر است که باعث التهاب رگ­‌های خونی سراسر بدن می‌­شود. این التهاب سبب آسیب به رگ‌­های خونی، زخم­‌های دهان، ضایعات پوستی و مشکلات چشمی می­‌شود. شدت بیماری در افراد مختلف متفاوت است. علائم آن ممکن است از بین برود و بیماری بهبود یابد، یا از شدت آن کاسته شود و یا ممکن است بیماری شدید شود. خوشبختانه این بیماری با روش‌های درمانی مختلف قابل‌درمان است.

در این نوشتار، مطالبی در مورد علائم، علت ایجاد، تشخیص و درمان بیماری بهجت آمده است.

علائم بیماری بهجت

اولین علائم این بیماری، به وجود آمدن زخم‌­هایی شبیه آفت در دهان است که طی چند هفته بهبود می­‌یابد. طبق گفته انجمن بیماری بهجت آمریکا، زخم­‌های تناسلی علامت دیگر این بیماری است که ۷۵درصد از مبتلایان، این عارضه را نشان می‌­دهند. زخم­‌های صورت و گردن نیز از علائم دیگر بیماری بهجت است.

همچنین، بیماری بهجت می­‌تواند بر روی چشم­‌ها اثر بگذارد و باعث موارد زیر شود:

• مشکلات بینایی
• حساسیت به نور
• تورم در یک یا هر دو چشم
• قرمزی چشم

علائم دیگر بیماری بهجت:

• درد و تورم در مفاصل
• مشکلات گوارشی مانند اسهال و شکم درد
• التهاب در مغز که منجر به سردرد می­‌شود
• خستگی

درگیری ریه یک علامت دیگر بیماری بهجت است که شیوع کمتری دارد اما جدی است. این بیماری ممکن است با سرفه، تنگی نفس و گاهی آنوریسم یا بیرون­زدگی سرخ‌رگ­‌های ریه ظاهر ­شود و موجب پاره شدن سرخ‌رگ و خونریزی ریه شود.

علت ایجاد بیماری

علت دقیق ایجاد انواع واسکولیت یا التهاب­ رگ­‌های خونی به طور کامل شناخته نشده است. برخی از این التهاب­‌ها، ژنتیکی و مربوط به بیماری­‌های سیستم ایمنی مثل عفونت­‌ها، سرطان خون، آرتریت روماتوئید و لوپوس هستند که اشتباهی به رگ‌­های خونیِ خود حمله می­‌کنند. از عواملی که باعث ایجاد التهاب می­‌شوند می­‌توان به واکنش­‌های دارویی، سیگار کشیدن، هپاتیت B و C و سایر بیماری‌­های خود ایمنی اشاره کرد.

طبق گفته مرکز واسکولیت دانشگاه جانز هاپکینز، بیماری بهجت یکی از معدود انواع واسکولیت است که می­تواند به صورت ژنتیکی به ارث برسد. ژن HLA-B51 با ایجاد بیماری بهجت مرتبط است. البته باید توجه داشت که داشتن این ژن به این معنی نیست که فرد به بهجت مبتلا می­‌شود. این ژن تنها در ۵ درصد از مبتلایان بهجت دیده شده است. در نتیجه، محققان اظهار می­‌کنند که عوامل دیگر مانند عفونت‌­ها یا عوامل محیطی در ایجاد این بیماری نقش دارند.

تشخیص

هیچ آزمایش قطعی برای تشخیص بیماری بهجت وجود ندارد.

از آنجایی که اکثر افراد مبتلا به این بیماری دچار زخم‌­های دهانی می­‌شوند، می­‌توان تشخیص را بر اساس عود زخم­‌های دهان انجام داد. علائم دیگری که می­‌تواند به تشخیص این بیماری کمک کند عبارتند از:

• زخم­‌های پوستی
• زخم­‌های تناسلی
• التهاب چشم

آزمایش‌­هایی که ممکن است پزشک درخواست کند شامل موارد زیر است:

• آزمایش خون: برای رد کردن سایر شرایط
• تست پاترژی: برای این آزمایش، پزشک یک سوزن استریل را وارد پوست می‌­کند و یک یا دو روز بعد، آن ناحیه را بررسی می­‌کند. اگر آزمایش برای بیماری بهجت مثبت باشد، یک برآمدگی قرمز کوچک در زیر پوست در محل سوزن ایجاد می‌­شود. این نشانه­‌ای است که سیستم ایمنی بدن نسبت به یک آسیب کوچک بیش از حد واکنش نشان داده است.

درمان

در حال حاضر، درمان قطعی برای بیماری بهجت وجود ندارد، اما درمان می­‌تواند به تسکین علائم کمک کند. درمان این بیماری ترکیبی از درمان­‌های دارویی و تغییر سبک زندگی است.

درمان دارویی

تحقیقات نشان می‌­دهد که درمان بیماری بهجت در سال­‌های اخیر به دلیل شناخت بهتر داروهای قدیمی­‌تر و ساخت دارو­های جدید، مانند داروهای بیولوژیک، پیشرفت قابل‌توجهی داشته است. داروهای مورد استفاده برای درمان بهجت شامل داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، کورتیکواستروئیدها، داروهای سرکوب­کننده سیستم ایمنی، داروهای بیولوژیکی و درمان­‌های موضعی است.

NSAIDs: استفاده از NSAID برای بیماری بهجت می­‌تواند التهاب و درد مفاصل را درمان کند.

کورتیکواستروئیدها: این داروها التهاب را کاهش می‌­دهند و اغلب به‌عنوان درمان سیستمیک (بر کل بدن تأثیر می­‌گذارند)، یا به‌عنوان درمان­‌های موضعی، یعنی برای درمان زخم­‌های دهان استفاده می­‌شوند.

سرکوب­کننده­‌های سیستم ایمنی: این داروها نیز درمان­‌های سیستمیک هستند و به کاهش فعالیت سیستم ایمنی کمک می­‌کنند. از آنجایی که بیماری بهجت به دلیل فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی ایجاد می­‌شود، این داروها می‌­توانند به کاهش علائم کمک کنند.

درمان­‌های بیولوژیکی: داروهای بیولوژیک، درمان­‌های سیستمیک و جدیدتری هستند که پروتئین­‌های بیولوژیکی خاصی را هدف قرار می­‌دهند و از عود بیماری و ایجاد علائم بیماری جلوگیری می­‌کند. به عنوان مثال، مواد بیولوژیکی بر آنتی بادی‌­هایی که منجر به التهاب می­‌شوند تأثیر می‌گذارند.

درمان‌­های موضعی: داروهایی هستند که به صورت موضعی روی سطوح بدن استفاده می­‌شوند. درمان­‌های موضعی شامل کرم­‌های ضد درد موضعی، شوینده­‌ی کورتیکواستروئیدها و قطره­‌های چشمی است.

پزشک شما ممکن است داروهای اضافی را بر اساس علائم شما تجویز کند. لازم است که در مورد درمان­‌های ممکن و هرگونه نگرانی با پزشک خود مشورت کنید.

سبک زندگی

برخی از استراتژی­‌های سبک زندگی مثل رژیم غذایی، ورزش و مدیریت استرس ممکن است به کاهش علائم بیماری کمک کند.

رژیم غذایی: شواهدی مبنی بر این که یک رژیم غذایی خاص بتواند علائم بیماری بهجت را بهبود بخشد وجود ندارد، اما یک رژیم غذایی سالم و متعادل، سلامت کلی را بهبود می­‌بخشد و به طور بالقوه التهاب را کاهش می‌­دهد. برخی از غذاها باعث ایجاد التهاب و علائم بیماری بهجت می‌شوند. در مطالعه‌­ای که در سال ۲۰۱۶ گزارش شده است نشان می­‌دهد که برخی مواد غذایی ازجمله، آناناس، برخی پنیرها، برخی از انواع آجیل­‌ها و لیمو با آفت دهان در بیماری بهجت مرتبط است.

 ورزش: طبق گفته مرکز ملی آرتریت و بیماری‌­های اسکلتی، عضلانی و پوستی (NIAMS)، ورزش ممکن است به کاهش درد و عوارض بیماری بهجت کمک کند. فعالیت متوسط مانند پیاده‌­روی، برای اکثر افراد بی­‌خطر است، اما لازم است قبل از شروع هر برنامه ورزشی با پزشک خود مشورت کنید تا از ایمن بودن تمرین‌ها مطمئن شوید.

مدیریت استرس: استرس محرک بسیاری از بیماری­‌های خود­ایمنی است، بنابر این یادگیری آرام بودن می­‌ تواند به کاهش علائم و جلوگیری از تشدید بیماری کمک کند.

عوارض بالقوه

بسیاری از علائم بیماری بهجت قابل‌کنترل هستند و به ندرت عوارض دائمی و تهدید­کننده زندگی ایجاد می­‌کنند. اما درمان، برای جلوگیری از ایجاد عوارض مهم است. به عنوان مثال، التهاب درمان نشده ممکن است فرد را در معرض خطر مشکلات بینایی قرار دهد. از آنجایی که بیماری بهجت رگ‌­های خونی را تحت‌تأثیر قرار می‌­دهد، باعث ایجاد مشکلات جدی عروقی می­‌شود. برای مثال، التهاب سرخ‌رگ­‌ها و سیاه‌رگ­‌ها می‌­تواند منجر به لخته شدن خون شود. سکته مغزی عارضه بالقوه دیگری است که با قطع جریان خون به مغز رخ می‌­دهد.

سخنی از نانو

مبتلایان این بیماری در زندگی با چالش­‌هایی مواجه هستند. خستگی، درد، استرس عاطفی و عوارض دارو می­‌تواند بر رفاه و بسیاری از بخش­‌های زندگی فرد تأثیر بگذارد. برای این منظور، صحبت کردن با عزیزان در مورد نگرانی‌­های خود یا برقراری ارتباط با دیگران در یک گروه یا صحبت کردن با پزشک می‌­تواند مفید باشد.

این بیماری معمولاً بر امید به زندگی تأثیر نمی‌­گذارد. اما لازم است که توصیه­‌های پزشک را جدی گرفته و انجام دهید، داروهای تجویز شده را مصرف کنید، و یک سبک زندگی فعال و سالم داشته باشید تا حس عالی و زندگی خوب و کاملی را تجربه کنید.