اگر دچار تورم و درد مفاصل هستید، برای حمایت یا رد تشخیص آرتریت روماتوئید ممکن است تحت آزمایش خون قرار بگیرید.

باید توجه داشت در حال حاضر هیچ تست آزمایشگاهی نمی‌تواند وجود این بیماری را به‌طور قطعی تشخیص دهد، اما آزمایش‌هایی وجود دارد که نشانگرهای بیولوژیکی روماتیسم را می‌تواند تشخیص دهد؛ خصوصیات قابل‌اندازه‌گیری مرتبط با آرتریت روماتوئید در خون.

مفیدترین نشانگرهای بیولوژیکی برای تشخیص روماتیسم، فاکتور روماتوئید (RF) و آنتی‌بادی Anti-CCP هستند. آزمایش‌های سنجش این دو مارکر و همچنین سایر نشانگرهای بیولوژیکی مرتبط با روماتیسم در این مطلب شرح داده شده است.

آزمایش فاکتور روماتوئید (RF)

عامل روماتوئید یا RF، یک آنتی‌بادی (پروتئین) است که در خون یافت می‌شود. افزایش میزان فاکتور روماتوئید همراه با درد متقارن مفاصل (وجود درد در مفاصل یکسان در هر دو طرف بدن)، شاخصی برای شناسایی آرتریت روماتوئید است.

با وجود آن که این تست ابزار مفیدی در این زمینه است، اما این آزمایش به‌تنهایی نمی‌تواند تشخیص آرتریت روماتوئید را تأیید یا رد کند. بر اساس تحقیقات:

• در کمتر از ۳۰% افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید در مراحل ابتدایی، نتیجه این آزمایش، مثبت است
• در حدود ۸۰% از افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، نتیجه تست RF مثبت است
• تعداد کمی از افراد سالم، دارای مقادیر بالای عامل روماتوئید هستند

افزایش فاکتور روماتوئید همچنین ممکن است نشان‌دهنده بیماری‌های روماتیسمی دیگر مانند سندروم شوگرن (Sjögren) و یا مشکلات دیگر از قبیل بیماری مزمن ریه و هپاتیت C باشد.

تست آنتی‌بادی Anti-CCP

بر اساس داده‌های کالج روماتولوژی آمریکا، آنتی‌بادی‌های Anti-CCP در ۶۰ تا ۷۰ درصد افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید یافت می‌شود. این آنتی‌بادی‌ها، بر علیه پپتیدهای سیترولین‌دار چرخه‌ای (CCP) هدایت می‌شوند و می‌توانند قبل از بروز علائم آرتریت روماتوئید در بدن وجود داشته باشند.

پروتئین واکنش‌پذیر C یا CRP

وقتی التهاب در بدن‌مان وجود دارد، کبد ما پروتئینی به نام CRP تولید می‌کند. مقدار بالای CRP نشانگر وجود یک بیماری التهابی شامل عفونت است. به همین دلیل، میزان بالای CRP لزوماً یک شاخص قوی روماتیسم به‌طور خاص نیست، بلکه تشخیص روماتیسم را تقویت می‌کند. علاوه بر استفاده از آزمایش CRP برای تشخیص، پزشکان اکثراً از این آزمایش برای نظارت بر پاسخ بیماران به درمان استفاده می‌کنند.

تست میزان رسوب اریتروسیت (ESR)

این آزمایش مشابه CRP برای غربالگری التهاب استفاده می‌شود. هرچه گلبول‌های قرمز سریع‌تر به پایین لوله‌ی پر از خون نشست کنند، بیانگر این است که درجه التهاب بیشتر است. از آنجا که التهاب در بسیاری از بیماری‌ها دیده می‌شود، تست ESR یک آزمایش اختصاصی برای آرتریت روماتوئید نیست و به خودی‌خود، روماتیسم را مشخص نمی‌کند، اما می‌تواند به قطعیت تشخیص کمک کند. همچنین از این تست برای بررسی این‌که روماتیسم تا چه حد فعال است استفاده می‌شود.

آنتی‌بادی ضد هسته‌ای (ANA)

بدن افراد مبتلا به اختلالات خود-ایمنی، آنتی بادی‌های ضد هسته‌ای (ANA) تولید می‌کند که به سلول‌های سالم حمله می‌کنند. ANA می‌تواند مرتبط با آرتریت روماتوئید باشد، اما در سایر اختلالات خود ایمنی، به‌ویژه لوپوس اریتماتوز سیستمیک (Systemic Lupus Erythematosus) شایع‌تر است. آزمایش ANA، وجود ANA را در خون تشخیص می‌دهد.

پروتئین ۱۴-۳-۳η

این تست، جدیدترین نوع آزمایش خون است که در تشخیص آرتریت روماتوئید استفاده می‌شود. به نظر می‌رسد افراد مبتلا به روماتیسم، مقادیر بالای پروتئین ۱۴-۳-۳η در خون خود دارند. اگرچه این تست یک آزمایش استاندارد برای روماتیسم در نظر گرفته نمی‌شود، اما ممکن است در ترکیب با سایر آزمایش‌ها در تشخیص زودهنگام روماتیسم استفاده شود.

علاوه این آزمایش‌ها، پزشک همچنین ممکن است یک پانل متابولیک جامع برای ارزیابی عملکرد کلیه و کبد بیمار تجویز کند.