نیتروژن اوره‌ی خون (BUN) نوعی آزمایش خون است که به‌عنوان نشانه‌ای از عملکرد کلیه به کار می‌رود. این آزمایش بخشی از پانل متابولیک جامع است که برای غربالگری سلامت افراد انجام می‌شود. همچنین، این تست برای نظارت بر نارسایی کلیه نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد.
نیتروژن اوره‌ی خون از شکسته شدن پروتئین‌ها ایجاد و به وسیله‌ی کلیه از خون پاک‌سازی می‌شود. مقدار بالاتر از حد نرمال آن نشان‌دهنده‌ی نقص در عملکرد کلیه است.
نیتروژن اوره‌ی خون (BUN) چیست؟
نیتروژن اوره محصولی زائد از متابولیسم سلولی است. پروتئین از طریق مصرف غذا وارد بدن می‌شود، از روده وارد جریان خون می‌شود و توسط سلول‌های سرتاسر بدن مورداستفاده قرار می‌گیرد. سلول‌ها، پروتئین را تجزیه و آمینواسید تولید می‌کنند تا برای سنتز پروتئین‌های موردنیاز برای فرایندهای مختلف بدن استفاده شوند. این فرایند باعث تولید محصول جانبی آمونیاک می‌شود که حاوی نیتروژن است و به جریان خون آزاد می‌شود. کبد آمونیاک را به اوره تبدیل می‌کند تا سمّیت آن را کاهش بدهد و آن را به خارج از خون منتقل کند. اوره توسط کلیه از خون فیلتر می‌شود. در شرایط طبیعی، مقدار معینی اوره تولید و از طریق کلیه به ادرار ترشح می‌شود؛ بنابراین، مقدار نیتروژن اوره‌ی خون یا BUN ثابت است. اگر کلیه‌ها آسیب ببینند و نتوانند عملکرد خود را به‌درستی انجام دهد، اوره و نیتروژن موجود در آن به طور کامل از خون فیلتر نمی‌شود و در خون افزایش پیدا می‌کند.
هدف از انجام آزمایش BUN
هدف از این آزمایش بررسی عملکرد کلیه‌هاست. همچنین، این تست به تشخیص بیماریهای کلیوی و نظارت بر تأثیر دیالیز و سایر درمان‌های مرتبط با آسیب و بیماری کلیوی نیز کمک می‌کند.
نتایج آزمایش BUN
محدوده نرمال BUN: ۶-۲۰ mg/dL
این آزمایش مقدار نیتروژن اوره را در خون اندازه‌گیری می‌کند. سطوح بالا یا پایین اوره، نشان‌دهنده‌ی وجود مشکلی در سلامتی است. بیماری‌هایی که کلیه‌ها یا کبد را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند، می‌توانند میزان اوره را در خون تغییر دهند. کبد ممکن است اوره‌ی بسیار زیادی تولید کند یا کلیه‌ها نتوانند این ماده‌ی دفعی را از خون فیلتر کنند که هر دو حالت باعث افزایش سطح اوره در خون می‌شود. سطوح بالای اوره‌ی خون در افرادی که خون‌ریزی گوارشی دارند، رژیم غذایی غنی از پروتئین دارند، دچار عفونت یا کم‌آبی بدن هستند، دیده می‌شود. به‌طور کلی افزایش سطح نیتروژن اوره خون در شرایط زیر دیده می‌شود:
- اختلال در عملکرد کلیه
- نارسایی احتقانی قلب
- انسداد مجاری ادراری
- شوک
- حمله‌ی قلبی که اخیراً اتفاق افتاده‌است
- کم‌آبی بدن
- رژیم غذایی پُر پروتئین
- خون‌ریزی دستگاه گوارش
بیماری یا آسیب کبدی قابل‌توجه می‌تواند تولید اوره را کاهش دهد که باعث کاهش غلظت اوره در خون می‌شود. سطوح پایین اوره در افرادی که نارسایی کبدی دارند، خانم‌های باردار یا کسانی که بدن بسیار هیدراته (پرآبی) دارند، مشاهده می‌شود.
بیماریهای زمینه تأثیرگذار بر سطح اوره خون
دیابت و فشارخون بالا دو نوع بیماری هستند که بر عملکرد کلیه‌ها تأثیر می‌گذارند؛ بنابراین، نمونه‌ی خونی برای بررسی اوره جهت نظارت بر سلامت کلیه‌ها و اثربخشی درمان در افرادی که دچار بیماری کلیوی شده‌اند، جمع‌آوری می‌شود.
تجویز آزمایش نیتروژن اوره قبل از سایر آزمایش‌ها
این آزمایش، قبل از آزمایش‌های تصویربرداری مثل توموگرافی کامپیوتری (CT اسکن) و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRTs) که در آن رنگ‌های کنتراست می‌تواند باعث آسیب کلیوی شود، تجویز می‌گردد.
آزمایش نیتروژن اوره‌ی خون همراه با آزمایش کراتینین
آزمایش اوره‌ی خون با آزمایش کراتینین برای ارزیابی عملکرد کلیه‌ها، نظارت بر افراد مبتلا به نارسایی یا نقص عملکرد حاد و مزمن کلیه انجام می‌شود. وقتی این دو آزمایش به‌عنوان بخشی از پانل متابولیک جامع تجویز می‌شوند، می‌توانند سلامتی کلی افراد را بررسی کنند.
محدودیت‌های آزمایش BUN
تغییرات بزرگ و کوچک در نیتروژن اوره‌ی خون می‌تواند در نتیجه‌ی مصرف برخی داروها، تغییرات رژیم غذایی و شرایط هیدراتاسیون اتفاق بیفتد. وقتی سطح نیتروژن اوره‌ی خون خارج از محدوده‌ی نرمال است، پزشک برای ارزیابی بهتر و دقیق‌تر، آزمایش پاک‌سازی کراتینین و نسبت کراتیتین/BUN را نیز تجویز می‌کند.
نیتروژن اوره‌ی خون در کنترل دیابت
نارسایی کلیه از عوارض دیابت است. سطح نیتروژن اوره‌ی خون برای نظارت بر پیشرفت نارسایی کلیه‌ها ناشی از دیابت بررسی می‌شود. مصرف برخی داروهای دیابت که عملکرد کلیه را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند، نیز سطح اوره خون را تغییر می‌دهند.
انجام آزمایش در ارومیه
مرکز تخصصی نانو ارومیه، یکی از بهترین آزمایشگاه‌های ارومیه برای انجام انواع آزمایش است. نتایج آزمایش‌ها در این مرکز با رعایت دقیق کلیه استانداردها، دارای حداکثر دقت است. تخصص و مهارت نیروهای تیم نانو، و کیفیت و دقت دستگاه‌های بکار رفته در آزمایشگاه نانو، آن را تبدیل به یکی از مجهزترین مراکز آزمایشگاهی بخش خصوصی در آذربایجان‌غربی کرده است.
همکاران ما در آزمایشگاه نانو ارومیه با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ و یا از طریق واتساپ با شماره ۰۹۱۴۸۰۵۲۷۲۴ منتظر دریافت سؤالات و راهنمایی شما در این زمینه هستند.
همچنین در آزمایشگاه نانو برای دریافت نتیجه آزمایش، نیازی به مراجعه حضوری نیست و برای دریافت اینترنتی نتیجه آزمایش به صورت رایگان، می توانید به بخش جوابدهی آنلاین در سایت آزمایشگاه نانو مراجعه کنید.
مطالب بیشتر در بخش مقالات سایت آزمایشگاه نانو
آزمایشگاه پاتوبیولوژی نانو، یکی از مراکز مجهز آزمایشگاهی بخش خصوصی در ارومیه و آذربایجان‌غربی است که از اواخر سال ۱۳۹۷ با بهره‌گیری از تجهیزات مدرن و منحصربه‌فرد آزمایشگاهی و با رویکردی بیمار-محور در خدمت جامعه پزشکی و طیف وسیعی از بیماران مراجعه‌کننده از هموطنان گرامی و بیماران کشورهای همجوار قرار گرفته است و افتخار دارد به عنوان یکی از کامل‌ترین و بهترین آزمایشگاه‌های ارومیه در خدمت مردم عزیز این منطقه باشد.