نقش کبد در بدن
عملکرد کبد در بدن انسان اساساً این است که تعادل شیمایی پیچیده در داخل بدن را در حفظ کند. کبد، مواد مغذی خام را از سیستم گوارش -به شکل کربوهیدراتها، پروتئین، اسیدهای آمینه و غیره- میگیرد و آنها را پردازش میکند تا با شکل و مقدار مناسب ذخیره شده و به قسمتهای مختلف بدن ارسال شوند.
کبد همچنین میزان قند خون را تنظیم میکند و صفرا تولید میکند که چربیهای معده ما را تجزیه میکند. همچنین این عضو حیاتی به حذف سموم، داروها و هورمونها از جریان خون ما کمک میکند.
تعدد فعالیتهای کبد در این توضیحات کوتاه نمیگنجد، عضوی که در واقع بیش از ۱۵۰۰ عملکرد بیوشیمیایی پیچیده را در بدن ما انجام میدهد.
تست عملکرد کبد چیست؟
آزمایش عملکرد کبد (LFT) یک آزمایش خون است که نشان میدهد آیا کبد شما به درستی کار میکند یا خیر. این آزمایش همچنین برای تشخیص آسیب فعال در کبد (هپاتیت) و نیز مشکل در جریان صفرا (کلستاز) بسیار مفید است. آزمایشهای عملکرد کبد، مقدار مواد شیمیایی خاصی را در خون اندازه گیری میکند.
تشخیص بیماری کبد بر اساس ترکیبی از سابقه بیمار، معاینات فیزیکی، آزمایشهای مختلف خون، و مطالعات تصویربرداری مانند فیبرو اسکن کبد و سونوگرافی انجام میشود. مطالعات تصویربرداری در سالهای اخیر پیشرفت فراوانی داشته و جایگزین نیاز به بیوپسی کبد شده است. البته در شرایط بسیار نادر و استثنایی ممکن است همچنان نیاز به بیوپسی باشد. امروزه تشخیص هپاتیت C تنها با آزمایش خون به نام آزمایش PCR یا گاهی اوقات آزمایش HCV RNA تأیید میشود.
به خاطر داشته باشید که ناهنجاریهای مشاهدهشده در آزمایش کبد، لزوماً به معنای ابتلا به بیماریهای خاص نیست. فقط یک پزشک که مسلط به پرونده پزشکی بیمار است میتواند وجود یا عدموجود یک بیماری را بهطور قابلاعتماد تشخیص دهد.
مواد شیمیایی اندازهگیریشده در تست عملکرد کبد
پروتئین کل
پروتئین کل به مفهوم اندازهگیری ترکیبی از غلظت پروتئینها در خون است. این اطلاعات میتواند سرنخهایی برای چندین احتمال تشخیصی ارائه دهد. دو نوع اصلی پروتئین وجود دارد: آلبومین و گلوبولین.
آلبومین
آلبومین برای سنجش وضعیت مواد مغذی کاربرد دارد. مقادیر این مواد ممکن است بر اثر آسیب کبدی و یا بیماری کلیوی کاهش یابد. از آنجا که آلبومین در کبد ساخته میشود، سطح آن در صورت بروز سیروز کبدی کاهش مییابد.
گلوبولین
این تست، مقدار گلوبولینها را میسنجد میکند که شامل آنتیبادیها میشود. مقدار این پروتئینها در شرایطی میتواند افزایش یابد که سلولهای کبدی به دلیل آسیب خود-ایمنی یا انواع بیماری کبدی طولانیمدت (بهویژه هنگامی که سیروز وجود دارد) آسیب ببینند.
بیلیروبین
بیلیروبین، محصول جانبی تجزیه گلبولهای قرمز خون است. این رنگدانه زرد رنگ، مسئول یرقان یا همان بیماری زردی است. سطح بیلیروبین میتواند در اثر بسیاری از بیماریهای مختلف کبد و همچنین بیماریهای دیگر (به عنوان مثال سنگ کیسه صفرا) افزایش یابد. در صورت وجود بیماریهای طولانیمدت کبد (هپاتیت مزمن)، مقدار بیلیروبین معمولا در محدوده طبیعی باقی میماند، تا زمانی که آسیب قابلتوجهی در کبد رخ داده و سیروز ایجاد شده باشد. در بیماریهای کبدی کوتاهمدت (هپاتیت حاد)، افزایش سطح بیلیروبین نشاندهنده شدت بیماری است.
GGT
گاما گلوتامیل ترانسپپتیداز (GGT) آنزیمی است که در مجاری صفراوی تولید میشود و ممکن است به دلیل بیماری مجاری صفراوی افزایش یابد. تست GGT بسیار حساس است و ممکن است به دلیل هر نوع بیماری کبدی یا مصرف داروهای مختلف و الکل، حتی زمانی که بیماری کبدی حداقل است، افزایش یابد. سطح GGT گاهی اوقات حتی در شرایطی که کبد بهصورت طبیعی کار میکند، افزایش مییابد.
Alkaline phosphatase
فسفاتاز قلیایی، خانوادهای از آنزیمهای تولید شده در مجاری صفراوی، روده، کلیهها، جفت و استخوانهاست. مقادیر این آنزیمها در صورت بروز بیماری مجاری صفراوی یا اختلالات استخوانی ممکن است افزایش یابد.
ALT
Alanine Transaminase یا ALT آنزیمی است که در هپاتوسیتها (نوع اصلی سلولهای کبدی) تولید میشود. سطح ALT در خون زمانی افزایش مییابد که هپاتوسیتها آسیب ببینند یا بمیرند. همه انواع هپاتیت (ویروسی، الکلی، دارویی و غیره) باعث آسیب به هپاتوسیت میشوند. مقادیر ALT ممکن است برابر با درجه آسیب سلولی باشد، اما همیشه این طور نیست، به ویژه در مورد هپاتیت C. در این صورت برآورد دقیق آسیب سلولی کبد تنها میتواند با بیوپسی کبد انجام شود.
AST
ترانس آمیناز آسپارتات (AST) مشابه ALT است، اما کمتر اختصاصی برای بیماری کبد است زیرا در سلولهای عضلانی بدن نیز تولید میشود. در بیماریهای کبد مرتبط با الکل، مقدار AST بالاتر از ALT است.
تعداد پلاکتها
پلاکتها کوچکترین سلولهای خونی هستند و در لخته شدن خون در التیام بدن نقش دارند. در بیماریهای مزمن کبدی که سیروز وجود دارد، تعداد پلاکتها کاهش مییابد. البته این مسئله میتواند در اثر بسیاری از بیماریهای غیر از بیماری کبدی نیز رخ دهد.
بازه طبیعی نتایج آزمایش برای بزرگسالان
محدوده طبیعی برای آزمایش عملکرد کبد میتواند بر اساس نشانگرهای خاص اندازهگیری شده، متفاوت باشد. برای بررسی دقیق نتایج آزمایش حتماً باید با پزشک معالج خود مشورت کنید تا نتیجه تست شما را تفسیر کند و هرگونه اقدام بعدی مورد نیاز را تعیین کند.
| AST | U/L 12 – 37 |
| ALT | ۶۵ – ۱۵ U/L |
| GGT | ۵۰ – ۰ U/L |
| Albumin | ۵٫۰ – ۳٫۴ mg/dl |
| Total Protein | ۸٫۲ – ۶٫۴ mg/dl |
| Total Bilirubin | ۱٫۰ – ۰٫۲ mg/dl |
| Alk. Phosphatase | ۱۳۶ – ۵۰ U/L |
سخنی از آزمایشگاه نانو
همکاران ما در آزمایشگاه نانو ارومیه با شماره تلفنهای ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ و یا از طریق واتساپ با شماره ۰۹۱۴۸۰۵۲۷۲۴ منتظر دریافت سؤالات و راهنمایی شما در این زمینه هستند.
کلیه مراحل انجام آزمایشهای پزشکی بهصورت غیرحضوری قابل انجام است. همانطور که در مطالب قبلی نوشته بودیم، در آزمایشگاه نانو ارومیه امکان نمونهگیری در منزل با رعایت کامل ضوابط بهداشتی وجود دارد.
همچنین در آزمایشگاه نانو برای دریافت نتیجه آزمایش، نیازی به مراجعه حضوری نیست و نتایج آزمایش ها به صورت اینترنتی و بدون پرداخت هزینه در بخش جوابدهی آنلاین در دسترس شماست.
مطالب بیشتر در بخش مقالات سایت آزمایشگاه نانو
آزمایشگاه پاتوبیولوژی نانو، یکی از مراکز مجهز آزمایشگاهی بخش خصوصی در ارومیه و آذربایجانغربی است که از اواخر سال ۱۳۹۷ با بهرهگیری از تجهیزات مدرن و منحصربهفرد آزمایشگاهی و با رویکردی بیمار-محور در خدمت جامعه پزشکی و طیف وسیعی از بیماران مراجعهکننده از هموطنان گرامی و بیماران کشورهای همجوار قرار گرفته است و افتخار دارد به عنوان یکی از کاملترین و بهترین آزمایشگاههای ارومیه در خدمت مردم عزیز این منطقه باشد.