در باور عموم، هپاتیت به التهاب کبد اشاره دارد. ویروس‌های زیادی می‌توانند منجر به هپاتیت شوند. انواع هپاتیت شامل A, B و C است. ما می‌خواهیم در مورد هپاتیت C صحبت کنیم.
این ویروس‌ها به سلول‌های کبدی حمله می‌‌کنند، و باعث ورم و نقص عملکرد کبد می‌شوند. در طول زمان، التهاب بافت‌های کبدی باعث آسیب رسیدن به این اندام می‌شوند.
عفونت هپاتیت C می‌تواند شدید (کوتاه مدت) و یا مزمن (بلند مدت) باشد. وقتی فردی هپاتیت C شدید دارد، علائم ممکن است ۶ ماه ادامه داشته باشند.
اگر بدن نتواند عفونت شدید را پاکسازی کند، به عفونت مزمن تبدیل می‌شود. این حالت شایع است و در ۵۰٪ موارد، عفونت شدید به عفونت مزمن تبدیل می‌شود.
امروزه، اکثر موارد هپاتیت‌ C در اثر تماس با سوزن یا سایر تجهیزات مورد استفاده برای آماده‌سازی یا تزریق دارو اتفاق می‌افتد. این اتفاق اغلب به دلیل استفاده مشترک از سرنگ‌ها یا تماس‌های تصادفی در مراکز مراقبت‌های بهداشتی است.

هپاتیت C حاد

بیشتر افرادی که به هپاتیت C مبتلا هستند، علائم را نشان نمی‌دهند. درغیر این‌صورت، معمولا بین ۲ تا ۱۲ هفته پس از اینکه در معرض ویروس قرار گرفتند، علائم ظهور می‌کند.
به دلیل اینکه هپاتیت حاد علائم مشخصی ندارد، افراد به ندرت به وجود بیماری خود پی می‌برند. به این دلیل، پزشک‌ها می‌گویند که هپاتیت C در مرحله اپیدمی خاموش قرار دارد.
علائم هپاتیت حاد بسیار شبیه به علائم سایر عفونت‌های ویروسی است. علائم هپاتیت حاد عبارتند از:

• تب
• خستگی
• درد شکم
• کاهش اشتها
• حالت تهوع یا استفراغ
• ادرار تیره
• مدفوع سفالی رنگ
• درد مفاصل
• یرقان یا زردی (به ندرت)

در کمتر از نصف افراد مبتلا به هپاتیت C حاد، بدن بدون نیاز به درمان، ویروس را پاکسازی می‌کند و منجر به توسعه بیماری به سمت هپاتیت مزمن نمی‌شود. محققین هنوز نمی‌دانند چرا برای بعضی از افراد این اتفاق می‌افتد.

هپاتیپ C مزمن

زمانی‌که بدن نتواند ویروس را از بدن پاکسازی کند، هپاتیت C مزمن ایجاد می‌شود.
در بیشتر موارد، هپاتیت C مزمن هیچ علائمی ندارد و یا علائم عمومی مثل خستگی مزمن، یا افسردگی را نشان می‌دهد. فرد ممکن است در طی یک آزمایش خون ساده و یا طی اهدای خون، متوجه شود که مشکلی وجود دارد.
تشخیص سریع و درمان به موقع، از آسیب کبدی جلوگیری می‌کند. اگر هپاتیت C مزمن درمان نشود، منجر به موارد زیر خواهد شد:

• بیماری کبدی مزمن که در طول دهه‌ها و بدون بروز علائم به آرامی رخ می‌دهد.
• سیروزیس یا زخم کبدی، که در ۲۰٪ از افراد بعد از ۲۰ تا ۳۰ سال اتفاق می‌افتد.
• نارسایی کبدی
• سرطان کبد

دلایل و عوامل خطر

ویروس HCV منجر به هپاتیت C می‌شود. افراد در طی انتقال خون به دلیل تماس خونی به این ویروس آلوده می‌شوند. برای انتقال، باید خون حاوی HCV به بدن فردی که HCV ندارد، وارد شود. یک قطره خونی که با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شود، می‌تواند صدها ذره ویروسی هپاتیت C داشته باشد. از بین بردن ویروس کار راحتی نیست.
توصیه می‌شود که اگر امکان استفاده از سرنگ تمیز و استریل شده وجود ندارد، سرنگ استفاده‌شده برای استفاده مجدد ضدعفونی و استریل شود. اگرچه مایع‌سفیدکننده ممکن است HCV موجود در سرنگ را از بین ببرد، همچنین می‌تواند چنین تاثیری بر روی سایر تجهیزات نیز داشته باشد. جوشاندن، سوزاندن و استفاده از الکل، پراکسید و یا سایر مایعات شستشو، برای شستن تجهیزات ممکن است مقدار HCV را کاهش دهد، اما ممکن است مانع ابتلای فرد به عفونت نشود.
ویروس با تماس معمولی، تنفس، بوسیدن و غذای مشترک منتقل نمی‌شود.

عوامل خطر برای گسترش هپاتیت C

• استفاده از سرنگ تزریقی مصرف شده
• پیوند اعضا تا قبل از سال ۱۹۹۲ یعنی قبل از زمانی‌که آزمایش خون در دسترس قرار بگیرد
• قرار گرفتن در معرض سرنگ استفاده شده، که در بین کارکنان بیمارستان شایع است
• متولد شدن از مادری که به هپاتیت C مبتلاست
• اگر چه امکان آن کم است، ولی افراد به دلایل زیر نیز می‌توانند به ویروس آلوده شوند:
• رابطه جنسی بدون استفاده از کاندوم
• استفاده از لوازم شخصی مشترک مثل مسواک و تیغ
• فرایندهای پزشکی تهاجمی مثل تزریق
• خالکوبی

افرادی که در معرض این عوامل خطر قرار دارند باید برای رد احتمال آلوده‌شدن به ویروس HCV مورد آزمایش قرار بگیرند.

تشخیص و آزمایش‌ها

پزشکان می‌توانند با استفاده از آزمایش‌های خون، هپاتیت C را تشخیص دهند:

• ابتدا، پزشک یک آزمایش خون ساده می‌گیرد تا آنتی‌بادی بر علیه هپاتیت C را جستجو کند. مثبت بودن نتیجه آزمایش به این معناست که فرد به ویروس آلوده شده‌است، اما الزاماً به معنای وجود عفونت دائم در بدن نیست.
• اگر تست آنتی‌بادی مثبت باشد، فرد باید دومین آزمایش خونی که آزمایش RNA هپاتیت C نام دارد را انجام دهد. این آزمایش بررسی می‌کند که آیا ویروس درحال حاضر در خون وجود دارد یا خیر.
• آزمایش خون سوم که تست ژنوتیپ نام دارد، نوع هپاتیت C موجود در بدن بیمار را مشخص می‌کند، زیرا حداقل ۶ نوع ویروس HCV وجود دارد.

اگر فردی مدت زمان طولانی هپاتیت C داشته باشد، پزشک آزمایش‌های دیگری را نیز برای بررسی آسیب کبدی، اندازه‌گیری شدت آسیب موجود و رد کردن سایر دلایل ایجاد آسیب، تجویز می‌کند.
این تست‌ها معمولا شامل آزمایش‌های خون و اسکن سونوگرافی می‌باشد. پزشکان تنها زمانی از بیوپسی_ برداشتن یک نمونه کوچک از بافت کبد_ استفاده می‌کنند که سایر آزمایش‌ها اطلاعات کافی را فراهم نکرده باشند.

پیشگیری از هپاتیت C

افراد می‌توانند با دریافت واکسن از ابتلا به هپاتیت A و B در امان باشند، ولی فعلا هیچ واکسنی برای هپاتیت C وجود ندارد. برای جلوگیری از ابتلا، باید از قرارگیری در معرض ویروس HCV که باعث بیماری می‌شود، خودداری کرد.
بهترین روش برای جلوگیری از هپاتیت C قطع درمان‌های نیازمند تزریق است. استفاده از درمان‌های دارویی مانند متادون یا بوپرنورفین خطر را کاهش می‌دهد زیرا شامل تزریق نمی‌شوند.
چاقی، مصرف سیگار، و مصرف الکل می‌تواند میزان آسیب کبدی را افزایش دهد. نکته مهم این است که همه بیماران مبتلا به هپاتیت C باید وضعیت جسمانی و سلامتی خود را حفظ کنند که شامل موارد زیر است:

• ترک کردن سیگار
• حفظ وزن ایده‌آل
• مدیریت کردن سایر مشکلات سلامتی
• خودداری از مصرف الکل

جلوگیری از انتقال بیماری

افرادی که هپاتیت C دارند، باید نکات زیر را رعایت کنند تا از انتقال بیماری به سایر افراد جلوگیری کنند:

• از سرنگ‌های تزریقی یا سایر ابزارهای دارویی مشترک (به ویژه توسط افرادی که مواد مخدر مصرف می‌کنند) استفاده نکنید.
  هنگام لمس زخم‌های افراد دیگر از دستکش استفاده کنید.
• افرادی که کار خالکوبی انجام می‌دهند را از ابتلای خود به هپاتیت C مطلع کنید و مطمئن شوید از ابزار استریل شده و جوهر جدید استفاده می‌کنند.
  از به اشتراک گذاشتن وسایلی مانند مسواک، تیغ و ناخن‌گیر خودداری کنید.
• به شریک جنسی جدید خود بگویید که هپاتیپ C دارید و هنگام رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید.