کبودی زمانی اتفاق می‌افتد که خون معمولاً به دلیل ضربه‌ای که به یک رگ خونی کوچک آسیب می‌زند، در زیر پوست به دام می‌افتد. کبودی‌های جزئی اغلب در عرض چند روز بهبود می‌یابند. برخی از افراد راحت‌تر از دیگران کبود می‌شوند و بهبودی کبودی بیشتر طول می‌کشد.
افتادن، ضربه یا هر چیز دیگری که به‌طور ناگهانی فشار زیادی بر روی پوست وارد کند، می‌تواند باعث کبودی شود. ضربات بسیار شدید می‌تواند به استخوان‌ها آسیب برساند و باعث خونریزی عمیق و کبودی‌هایی شود که چند هفته طول می‌کشد تا بهبود یابند.
برخی افراد راحت‌تر از دیگران کبود می‌شوند. آن‌ها ممکن است متوجه کبودی شوند اما ندانند که چرا اتفاق افتاده است. همچنین، آن‌ها ممکن است پس از جراحت‌های جزئی، دچار کبودی‌های بزرگ شوند یا کبودی‌هایی داشته باشند که هفته‌ها طول می‌کشد تا بهبود یابد.
عواملی که این خطر را افزایش می‌دهند عبارت‌اند از: سن بالا، داشتن شرایطی که بر لخته شدن خون تأثیر می‌گذارد و استفاده از داروهایی مانند رقیق کننده‌های خون.
در اینجا، دلایلی عنوان می‌شود که ممکن است باعث شوند یک نفر راحت‌تر و سریع‌تر از فرد دیگری کبود شود.
کبودی چیست؟
هنگامی که رگ‌های خونی آسیب می‌بینند، کبودی ایجاد می‌شود و خون به بافت‌های زیر پوست نشت می‌کند. این باعث ایجاد رنگ سیاه یا بنفش می‌شود.
در پوست تیره، کبودی ممکن است قرمز یا بنفش به نظر برسد، یا بسته به رنگ پوست فرد، ممکن است به صورت ناحیه‌ی تیره‌تری نسبت به پوست اطراف ظاهر شود.
با گذشت زمان، بافت‌های بدن خون را جذب می‌کنند و رنگ از بین می‌رود.
علائم کبودی آسان
برخی از علائمی که نشان می‌دهد یک فرد راحت‌تر از یک فرد معمولی کبود می‌شود، عبارت‌اند از:
- ایجاد کبودی‌های بسیار بزرگ و دردناک پس از آسیب‌های جزئی
- داشتن کبودی‌های زیاد بدون این که علت آن‌ها را به یاد بیاورید
- کبودی‌هایی که به‌طور مکرر ایجاد می‌شوند و بهبودی آن‌ها هفته‌ها طول می‌کشد
دلایل
عوامل متعددی می‌تواند باعث شود که فرد راحت‌تر کبود شود. رایج‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر است:
افراد با افزایش سن، بیشتر و راحت‌تر کبود می‌شوند؛ زیرا رگ‌های خونی ضعیف و همین‌طور پوست نیز نازک می‌شود.
کبودی راحت ممکن است در خانواده‌ها نیز ایجاد شود؛ بنابراین، افرادی که بستگان‌شان به‌راحتی دچار کبودی می‌شوند، ممکن است متوجه شوند که آن‌ها نیز کبود می‌شوند.
داروها
داروهای رقیق‌کننده‌ی خون ممکن است باعث خونریزی و کبودی بیشتر فرد شود.
برخی از داروهای رقیق‌کننده‌ی خون معروف عبارت‌اند از:
- وارفارین (کومادین)
- هپارین
- ریواروکسابان(Xarelto)
- دابیگاتران (پاراداکسا)
- آپیکسابان(Eliquis)
- آسپرین (بایر)
- ایبوپروفن(Advil)
- ناپروکسن(Aleve)
برخی دیگر از داروها ممکن است باعث تضعیف یا تغییر رفتار عروق خونی، تشدید التهاب یا افزایش خطر خونریزی شوند. آن‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- برخی از داروهای گیاهی مانند جینسینگ، بذر کتان و نخل اره‌ای
- کورتیکواستروئیدها
- برخی از داروهای شیمی‌درمانی و درمان هدفمند که می‌توانند سطح پلاکت را در خون کاهش دهند.
افرادی که دارو مصرف می‌کنند و متوجه افزایش خونریزی یا کبودی می‌شوند باید از پزشک بپرسند که آیا داروی آن‌ها می‌تواند باعث خونریزی شود یا خیر. آن‌ها ممکن است بخواهند در مورد خطرات و مزایای ادامه درمان صحبت کنند.
بیماری‌های کبدی
سیروز و سایر بیماری‌ها می‌توانند بر عملکرد کبد تأثیر بگذارند. بیماری کبدی می‌تواند بر لخته شدن خون تأثیر بگذارد که ممکن است خطر خونریزی و کبودی آسان را افزایش دهد.
سایر علائم بیماری کبدی عبارت‌اند از:
- خارش
- خستگی
- احساس ناخوشی عمومی
- تورم در پاها
- ادرار تیره
- زرد شدن سفیدی چشم که نشانه‌ی یرقان است
الکل عامل اصلی بیماری کبدی است، اما این وضعیت می‌تواند ناشی از سرطان و سایر مشکلات سلامتی نیز باشد.
اختلالات خونریزی
بسیاری از بیماری‌های ژنتیکی می‌توانند بر لخته شدن خون تأثیر بگذارند.
بیماری فون ویلبراند (Von Willebrand’s disease)، شایع‌ترین اختلال خونریزی است که حدود ۱٪ از جمعیت را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. فرد مبتلا به این بیماری، یا پروتئین فون ویلبراند کمی دارد یا اصلاً ندارد که برای لخته شدن خون مهم است. درمان با هورمون مصنوعی می‌تواند لخته شدن خون را در افراد مبتلا به این بیماری بهبود بخشد.
هموفیلی شامل سطوح پایین فاکتور انعقادی خون VIII (هموفیلی A) و فامتور IX (هموفیلی B) است. هر دوی این پروتئین‌ها برای لخته شدن خون مهم هستند. نسخه‌های مصنوعی این فاکتورهای انعقادی می‌توانند به درمان هموفیلی و کاهش خطر خونریزی و کبودی جدی کمک کنند.
فرد مبتلا به اختلال خونریزی ژنتیکی در معرض خطر بیشتری برای کبودی و خونریزی بیش‌از‌حد و احتمالاً تهدیدکننده‌ی زندگی است. کبودی‌ها شبیه کبودی‌های معمولی هستند، اما می‌توانند بزرگتر باشند.
علائم از بدو تولد وجود دارند و می‌توانند نوزادان و کودکان خردسال را هم تحت‌تأثیر قرار دهند.
انجام آزمایش های خون در ارومیه
برای سؤال درباره نحوه انجام آزمایش های خون در ارومیه، با پذیرش آزمایشگاه نانو تماس بگیرید.
کمبود ویتامین
برخی از ویتامین‌ها به بدن کمک می‌کنند تا بهبود یابد و خون لخته شود.
سطوح پایین ویتامین C می‌تواند باعث بیماری به نام اسکوربوت (scurvy) شود. بدن از ویتامین C برای ایجاد کلاژن که بخش ضروری ساختار رگ‌های خونی است، استفاده می‌کند. در بیماری اسکوربوت، رگ‌های خونی ضعیف می‌شوند و در نتیجه علائم زیر مشاهده خواهند شد:
- خونریزی لثه
- زخم‌هایی که بهبود نمی‌یابند
- کبودی آسان
ویتامین K به تشکیل لخته در بدن کمک می‌کند تا خونریزی را متوقف کند. نوزادان اغلب سطوح بسیار پایینی از ویتامین K دارند که برای توقف خونریزی کافی نیست. بدون تزریق ویتامین K در بدو تولد، نوزادان ممکن است به‌راحتی کبود شوند یا خونریزی بیش‌از‌حد داشته باشند. بزرگسالان با سطوح پایین ویتامین K نیز ممکن است متوجه افزایش ناگهانی کبودی شوند.
پزشک می‌تواند آزمایش‌هایی را انجام دهد تا ببیند آیا فرد دچار کمبود ویتامین است یا خیر. در برخی موارد، مکمل‌ها یا تغییر در برنامه‌ی غذایی می‌تواند کمک‌کننده باشد. در موارد دیگر، یک بیماری زمینه‌ای مانند بیماری التهابی روده ممکن است نیاز به بررسی داشته باشد.
واسکولیت
واسکولیت به شرایطی اطلاق می‌شود که باعث التهاب رگ‌های خونی شود.
علائم عبارت‌اند از:
- افزایش خونریزی و کبودی
- تنگی نفس
- بی‌حسی در اندام‌ها
- زخم
- توده‌های پوستی
- لکه‌های بنفش روی پوست که به نام پتشی (petechiae) شناخته می‌شوند
در پوست‌های تیره، پتشی ممکن است ظاهر نشود، به این معنی که پزشک ممکن است آن‌ها را نبیند. آن‌ها ممکن است در نواحی با ملانین کمتر، مانند ساعد قابل‌مشاهده باشند.
نوع درمان بستگی به شدت واسکولیت و ناحیه‌ای از بدن دارد که تحت‌تأثیر قرار گرفته است. چندین دارو، از جمله استروئیدها، ممکن است کمک‌کننده باشند.
پورپورای پیری (senile purpura)
پورپورای پیری در میان افراد مسن شایع است و حدود ۱۰ درصد از افراد بالای ۵۰ سال را مبتلا می‌کند. این عارضه، ضایعات کبودی مانند بنفش تیره، روی پوست ایجاد می‌کند؛ اغلب این ضایعات روی بازوها و دست‌ها ایجاد می‌شوند.
آن‌ها در افراد با پوست روشن رایج‌تر هستند، اما هر کسی می‌تواند آن‌ها را داشته باشد. در پوست‌های قهوه‌ای و سیاه، ممکن است بنفش یا به رنگ تیره‌تر از پوست به نظر برسند. پوست اطراف ممکن است نازک‌تر و قابلیت ارتجاعی کمتری داشته باشد.
ضایعات اغلب پس از آسیب به پوست ظاهر می‌شوند، اما بیشتر از کبودی‌ها باقی می‌مانند و می‌توانند بسیار بزرگتر باشند. گاهی پس از بهبود ضایعه، پوست قهوه‌ای باقی می‌ماند.
راه‌های کاهش خطر کبودی عبارت‌اند از:
- محافظت از پوست در برابر نور خورشید
- مراقبت در راستای جلوگیری از صدمات
- یادتان باشد که کورتیکواستروئیدها و داروهای رقیق‌کننده‌ی خون، می‌توانند علائم را بدتر کنند.
پورپورای سال‌خورده ارتباطی با هیچ بیماری جدی سلامتی ندارد، اما ممکن است خطر پارگی پوست را افزایش دهد.
سرطان
به‌ندرت، افزایش خونریزی و کبودی ممکن است نشانه‌ی سرطان خون باشد. این یک نوع سرطان است که گلبول‌های سفید خون را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
سرطان خون انواع مختلفی دارد و علائم آن متفاوت است.
اغلب، در مراحل اولیه هیچ علامتی وجود ندارد، اما فرد ممکن است متوجه این علائم شود:
- خونریزی
- کبودی
- پتشی، لکه‌های کوچک زیر‌پوستی مانند راش که در آن رگ‌های خونی شکسته شده‌اند.
- تب
- خستگی
- درد استخوان
- قاعدگی شدید
- تورم شکم
پتشی‌ها ممکن است روی پوست تیره قابل مشاهده نباشند، اما فرد ممکن است آن‌ها را در نواحی مانند ساعد که سطوح کمتری از ملانین دارند، ببیند.
هر کسی که این علائم را تجربه می‌کند باید به‌دنبال مشاوره‌ی فوری پزشکی باشد؛ زیرا درمان اولیه اغلب مؤثر است.
درمان
کبودی‌ها معمولاً به موقع محو می‌شوند و نیازی به درمان ندارند. با این حال، کمک‌های اولیه پس از آسیب ممکن است به کاهش تورم و ناراحتی کمک کند.
کمک‌های اولیه برای کبودی پس از آسیب شامل موارد زیر است:
- اطمینان از راحتی فرد
- بالا بردن و مراقبت از قسمت آسیب‌دیده
- قرار دادن یک بسته‌ی سرد یا یخ پیچیده‌شده در یک پارچه به‌مدت ۲۰ دقیقه که می‌تواند تورم را کاهش دهد.
هرگز یخ را مستقیماً روی پوست قرار ندهید.
سایر گزینه‌های درمانی شامل استفاده از داروهای مسکن مانند ایبوپروفن است.
افرادی که به‌راحتی کبود می‌شوند ممکن است از جهت ابتلا به یک بیماری زمینه‌ای، به کمک پزشکی نیاز داشته باشند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنم؟
افراد باید در مورد کبود شدن آسان با پزشک مشورت کنند، اگر:
کبودی بیشتر یا شدیدتر از قبل رخ می‌دهد
آن‌ها علائم دیگری مانند تب، کاهش انرژی یا تغییرات پوستی دارند
آن‌ها دارو مصرف می‌کنند و راحت‌تر دچار کبودی می‌شوند
کبودی‌ها دیر بهبود می‌یابند
آن‌ها متوجه پتشی می‌شوند
آن‌ها پورپورا یا لکه‌های بنفش در زیر پوست خود می‌بینند
اگر یک کبودی بزرگ پس از ضربه ایجاد شود، به‌خصوص اگر سبکی‌سر یا سرگیجه نیز داشته باشد، فرد باید به دنبال کمک اورژانسی باشد؛ زیرا، این‌ها می‌تواند نشانه‌های خونریزی داخلی باشد.
خلاصه
در بیشتر موارد، افرادی که به‌راحتی دچار کبودی می‌شوند، بعید است که بعد از کبودی دچار عوارض شوند.
با این حال، کبودی سریع می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای و به‌طور کلی خطر بالاتر خونریزی باشد.
هرکسی که متوجه شود بیشتر یا راحت‌تر از حد معمول کبود می‌شود، باید به‌دنبال مشاوره‌ی پزشکی برای رد سایر مشکلات سلامتی یا درمان مناسب باشد.
انجام آزمایش در ارومیه
مرکز تخصصی نانو ارومیه، یکی از بهترین و مجهزترین آزمایشگاه‌های ارومیه است. نتایج آزمایش‌ها در این مرکز با رعایت دقیق کلیه استانداردها، دارای حداکثر دقت است. تخصص و مهارت نیروهای تیم نانو، و کیفیت و دقت دستگاه‌های بکار رفته در آزمایشگاه نانو، آن را تبدیل به مجهزترین مرکز آزمایشگاهی بخش خصوصی در آذربایجان‌غربی کرده است.
همکاران ما در آزمایشگاه نانو ارومیه با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ و یا از طریق واتساپ با شماره ۰۹۱۴۸۰۵۲۷۲۴ منتظر دریافت سؤالات و راهنمایی شما در این زمینه هستند.
همچنین در آزمایشگاه نانو برای دریافت نتیجه آزمایش، نیازی به مراجعه حضوری نیست و در صورت درخواست، نتیجه به‌صورت الکترونیکی به تلفن همراه شما ارسال خواهد شد.
مطالب بیشتر در بخش مقالات سایت آزمایشگاه نانو
آزمایشگاه پاتوبیولوژی نانو، یکی از مراکز مجهز آزمایشگاهی بخش خصوصی در ارومیه و آذربایجان‌غربی است که از اواخر سال ۱۳۹۷ با بهره‌گیری از تجهیزات مدرن و منحصربه‌فرد آزمایشگاهی و با رویکردی بیمار-محور در خدمت جامعه پزشکی و طیف وسیعی از بیماران مراجعه‌کننده از هموطنان گرامی و بیماران کشورهای همجوار قرار گرفته است و افتخار دارد به عنوان یکی از کامل‌ترین و بهترین آزمایشگاه‌های ارومیه در خدمت مردم عزیز این منطقه باشد.