آشنایی با
آشنایی با

داروها و ابزارهای مورد نیاز برای درمان و کنترل دیابت

از پیش دکتر به خانه برگشته‌اید و اخباری که شنیده‌اید، شما را به فکر فرو برده است: به دیابت مبتلا هستید و باید سطح قند خون خود را کنترل کنید. همانطور که ذهن‌تان در حول تغییراتی که باید ایجاد کنید، مشغول است، زمان کوتاهی را هم صرف بررسی وسایل و لوازمی کنید که به کنترل بیماری شما کمک می‌کند. هر کدام از آن‌ها نقش متفاوتی در مدیریت دیابت و پیشگیری از عوارض دارند.

انسولین، سرنگ انسولین و قلم انسولین

پزشک ممکن است به شما توصیه کند برای جلوگیری از افزایش بیش از حد سطح قند خون، انسولین مصرف کنید. انسولین، هورمونی است که توسط اندامی به نام لوزالمعده ساخته می‌شود تا به شما در استفاده یا ذخیره قند غذاهایی که می‌خورید، کمک کند.

اگر دیابت نوع ۱ دارید، پانکراس شما تولید انسولین را متوقف کرده است. اگر دیابت نوع ۲ دارید، پانکراس انسولین را تولید می‌کند، اما بدن از آن به درستی استفاده نمی‌کند.

پزشک ممکن است یکی از چندین نوع انسولین زیر را توصیه کند:

  • double-check-1

    سریع الاثر

  • double-check-1

    رگولار یا کوتاه اثر

  • double-check-1

    اثر متوسط

  • double-check-1

    طولانی اثر

هرکدام بر اساس مدت زمانی که شروع به کار می‌کنند، زمانی که به حداکثر قدرت می‌رسند و مدت زمان ماندگاری آن‌ها متفاوت عمل می‌کنند.

انجام

انواع تست‌های تخصصی دیابت در ارومیه

مرکز آزمایشگاهی نانو، یک مرکز مجهز تشخیصی در ارومیه است که آمادگی پذیرش و انجام کلیه‌ی آزمایش‌های مربوط به دیابت را داراست.

  • glucosemeter

    غربالگری دیابت

    یک‌سوم از افراد دیابتی، اطلاعی از بیماری ندارند. برای تشخیص زودهنگام دیابت چه باید کرد؟

  • test-tube-1

    آزمایش HbA1c (A1c)

    تعیین میانگین سطح قند خون در ۲ تا ۳ ماه گذشته برای تشخیص ابتلا به پیش‌دیابت و دیابت

  • data

    تست‌های روتین دیابت

    معاینات و آزمایش‌های منظم ضروری برای افراد مبتلا به دیابت و پیش‌دیابت برای کنترل بیماری

انواع انسولین و نحوه عملکرد آن‌ها

نوع انسولین

با چه سرعتی شروع به کار می‌کند (شروع) چه زمانی به اوج می‌رسد چه مدت طول می‌کشد (مدت اثر)
 

سریع الاثر/

فوق سریع الاثر

 

۱۵ دقیقه

 

۱ ساعت

۲ تا ۴ ساعت

(سریع)

۵ تا ۷ ساعت (فوق سریع)

سریع الاثر، استنشاقی ۱۰ تا ۱۵ دقیقه ۳۰ دقیقه ۳ ساعت
رگولار، کوتاه‌ اثر هم نامیده می‌شود  

۳۰ دقیقه

 

 

۲تا ۳ ساعت

 

۳ تا ۶ ساعت

متوسط الاثر ۲ تا ۴ ساعت ۴ تا ۱۲ ساعت ۱۲ تا ۱۸ ساعت
طولانی اثر ۲ ساعت نقطه اوج ندارد ۲۴ ساعت
فوق طولانی اثر ۶ ساعت نقطه اوج ندارد ۳۶ ساعت و یا بیشتر

انسولین نقاط قوت کمی دارد، اما رایج‌ترین آن U-100 (۱۰۰ واحد در هر میلی لیتر مایع) است. بسته به توصیه پزشک، باید یک تا چهار بار در روز انسولین تزریق کنید.

می‌توانید این کار را با یک سرنگ انجام دهید. یا می‌توانید از قلم انسولین استفاده کنید. همچنین نوعی انسولین وجود دارد که آن را استنشاق می‌کنید.

پمپ انسولین

پزشک ممکن است به جای تزریق، پمپ انسولین را پیشنهاد کند. این دستگاه به طور مداوم به شما انسولین کوتاه اثر یا سریع الاثر می‌دهد. شما همچنان باید سطح قند خون خود را آزمایش کنید، اما ممکن است متوجه شوید که یک پمپ به شما کمک می‌کند آن را بهتر کنترل کنید.

پمپ‌های انسولین کوچک هستند و می‌توانید به راحتی آن را به کمر، جوراب یا لباس زیر خود وصل کنید. این پمپ به یک لوله نازک معروف به کاتتر متصل است که سوزن آن را زیر پوست خود قرار می‌دهید.

کاتتر به طور منظم انسولین را از طریق پمپ در دوزهای کوچکی که از قبل برنامه‌ریزی شده و در طول روز و شب متفاوت است، تحویل می‌دهد. همچنین دکمه‌ای را که بر روی پمپ قرار دارد را فشار دهید تا هنگام غذا خوردن، انسولین بیشتری وارد بدن‌تان شده و کربوهیدرات‌های موجود در وعده غذایی تجزیه شود. این شرایط، از روشی که بدن شما به طور طبیعی از انسولین استفاده می‌کند، تقلید می‌کند.

دستگاه اندازه گیری قند خون، لانست خون و نوار تست دیابت

دستگاه تست قند خون که با نام‌های قند‌سنج یا گلوکومتر نیز شناخته می‌شود، یک دستگاه الکترونیکی قابل حمل است که قند خون را در هر لحظه اندازه‌گیری می‌کند تا اطمینان حاصل کنید که سطح قند خون خیلی بالا یا خیلی پایین نباشد.

ابتدا از یک لانست خون استفاده می‌کنید، ابزاری که به سرعت پوست شما را سوراخ می‌کند تا نمونه کوچکی از خون بگیرید. یک قطره را روی لبه نوار تست دیابت یکبار مصرف قرار دهید. نوار را داخل مانیتور قرار داده و منتظر بمانید تا سطح قند خون شما را نشان دهد. نتایج خود را ثبت کنید تا به پزشک در تأیید کارآمدی برنامه درمانی کمک کند.

پزشک به شما اطلاع خواهد داد که هر چند وقت یکبار باید از دستگاه سنجش قند خون خود استفاده کنید. اگر سطح قند خون پایین باشد، ببینید که آیا احساس لرزش، عصبی بودن، سبکی سر، گیجی، گرسنگی، عرق کردن یا خواب آلودگی می‌کنید یا نه.

نوارهای تست کتون

هنگامی که بدن انسولین کافی برای استفاده از قند را ندارد، در عوض چربی را برای بدست آوردن انرژی تجزیه می‌کند. این کار، ماده‌ای به نام کتون می‌سازد. سطوح بالای کتون در ادرار نشان‌دهنده‌ی این است که دیابت شما کنترل نشده است.

‌اگر علائم سطح بالای کتون را داشته باشید، پزشک ممکن است از شما بخواهد که از نوارهای تست کتون استفاده کنید. این علائم عبارتند از:

  • double-check-1

    سطح قند خون ۳۰۰ میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر

  • double-check-1

    احساس بیماری یا خستگی دائمی

  • double-check-1

    تشنگی یا خشکی دهان در اغلب مواقع

  • double-check-1

    احساس سردرگمی

  • double-check-1

    سخت نفس کشیدن

برای انجام آزمایش کتون در خانه، در یک ظرف تمیز ادرار کرده و نوار را داخل آن قرار دهید. ادرار اضافی را تکان دهید و منتظر بمانید تا رنگ نوار تغییر کند. (دستورالعمل‌ها به شما می‌گویند که چقدر طول می‌کشد.) رنگ روی نوار را با نمودار رنگ کیت مقایسه کنید. اگر سطح کتون شما پایین باشد، پس از چند ساعت دوباره آزمایش را تکرار کنید. اگر سطح آن متوسط یا زیاد باشد، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

قرص گلوکز و گلوکاگون

وقتی برای اولین بار یاد می‌گیرید که سطح قند خون خود را مدیریت کنید، کاهش بیش از حد قند خون غیر معمول نیست. اگر این اتفاق بی‌افتد، باید سریعاً سطح قند خون را افزایش دهید تا از عوارض خطرناکی مانند تشنج جلوگیری کنید. به همین دلیل بهتر است قرص‌های گلوکز را در دسترس داشته باشید. آن‌ها قرص‌های قندی سریع الاثر هستند که می‌توانید در صورت داشتن علائم افت قند خون(هیپوگلیسمی) یا زمانی که قند خون‌تان پایین است (معمولاً زیر ۷۰ میلی گرم در دسی لیتر)، مصرف کنید.

اگر سطح قند خون‌تان خیلی پایین آمد و هوشیاری خود را از دست دادید، شخص دیگری باید گلوکاگون به شما تزریق کند. این هورمون، کبد را وادار می‌کند تا گلوکز ذخیره شده، در جریان خون آزاد شود.

دستبند پزشکی هشدار دهنده دیابت

اگر در شرایط اضطراری هستید، یک دستبند یا گردنبند پزشکی هشداردهنده دیابت می‌تواند به امدادگران یا پزشکان کمک کند تا زمانی که نمی‌توانید خودتان صحبت کنید، شما را درمان کنند. بسیاری از افراد مبتلا به دیابت، به خصوص کسانی که از انسولین استفاده می‌کنند، یکی از این دستبندها را دارند.

یک دستبند هشدار پزشکی می‌تواند موارد زیر را ذکر کند:

  • double-check-1

    مصرف کردن انسولین

  • double-check-1

    انواع آلرژی

  • double-check-1

    نام و شماره تلفن تماس اضطراری

  • double-check-1

    مادر و نوزاد باید حداقل به‌مدت ۲۴ ساعت پس از زایمان در بیمارستان باقی بمانند. این به علت مطمئن شدن پزشک از سطح قند خون نوزاد و تغذیه‌ی درست اوست.

دیابت پایان راه نیست!

دیابت، بیماری خطرناک و شایعی است که در کشورهای خاورمیانه از هر ۶ نفر، یک نفر به آن مبتلاست و یک‌سوم از این افراد، اطلاعی از بیماری خود ندارند.

اما این بیماری خطرناک و مادام‌العمر، در صورت تشخیص به‌موقع و رعایت دستورالعمل‌های پزشک، کاملا قابل‌کنترل است. به‌عنوان یک فرد دیابتی می‌توانید مانند افراد عادی از یک زندگی سالم و بدون محدودیت لذت ببرید، به‌شرطی که توصیه‌های پزشک را در مورد نظارت و درمان به‌درستی انجام دهید و تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید که نه تنها برای دیابت، بلکه برای سلامت عمومی شما نیز مفید هستند و محدودیتی برای شما ایجاد نمی‌کنند.

مجله سلامت دیابت که در حال مطالعه بخشی از آن هستید، اختصاص به معرفی جنبه‌های مختلف این بیماری دارد. توصیه می‌کنیم این مجله را از ابتدا مرور کنید تا در مسیر مبارزه با دیابت موفق‌ باشید.

← مجله سلامت دیابت

مجله تخصصی سلامت دیابت | تهیه و انتشار توسط تیم تولید محتوای تدبیرنگر | با تأییدیه علمی آزمایشگاه نانوی ارومیه