دیابت نوع دو بر اساس سطح بالای گلوکز (قند) خون یا هایپرگلیسمی، تشخیص داده می‌شود. با این حال، میزان تأثیرگذاری دیابت بر بدن و فاکتور‌هایی که منجر به دیابت نوع دو می‌شوند، نحوه‌ی طبقه‌بندی دیابت را توسط پزشکان مشخص می‌کند.
گونه‌های مختلف دیابت، ویژگی‌ها و همین‌طور خطرات (عوارض و نتایج) متفاوتی دارند. در این مقاله، در مورد چهار گونه‌ی اصلی دیابت نوع دو، خطرات و عوارض آنها بحث شده‌است.
مرکز آزمایشگاهی نانو، یک مرکز مجهز تشخیصی در ارومیه است که آمادگی پذیرش و انجام کلیه‌ی آزمایش‌های مربوط به دیابت را داراست.
یک‌سوم از افراد دیابتی، اطلاعی از بیماری ندارند. برای تشخیص زودهنگام دیابت چه باید کرد؟
تعیین میانگین سطح قند خون در ۲ تا ۳ ماه گذشته برای تشخیص ابتلا به پیش‌دیابت و دیابت
معاینات و آزمایش‌های منظم ضروری برای افراد مبتلا به دیابت و پیش‌دیابت برای کنترل بیماری
دیابت با کمبود انسولین شدید، زیرگروهی از دیابت نوع دو و شبیه به زیرگروه دیگری به اسم دیابت خودایمنی شدید (SAID) است. افراد مبتلا به SIDD معمولاً جوان هستند و شاخص توده‌ی بدنی (BMI) کمتر از حد متوسط دارند. همچنین، زمانی که دیابتِ شخص تشخیص داده می‌شود، سطح هموگلوبین A1c (نشان‌دهنده‌ی سطح متوسط قند خون در طی چند هفته‌ی گذشته) آنها بالاتر از حد متوسط است.
در این نوع دیابت نیز به دلیل آسیب به سلول‌های بتای پانکراس (سلول‌های تولید‌کننده‌ی انسولین)، میزان تولید انسولین کم است. انسولین، هورمونی است که اجازه‌ی دریافت گلوکز توسط سلول‌ها برای تولید انرژی را می‌دهد. درمان افراد مبتلا به SIDD شامل تزریق انسولین و همین‌طور دارو‌های خوراکی است.
به نظر می‌رسد زیرگروه SIDD افراد را بیشتر در معرض خطر رتینوپاتی (حساس بودن شبکیه‌ی چشم نسبت به نور) و متعاقباً از دست رفتن بینایی قرار می‌دهد.
بیماری‌های چشم مربوط به دیابت زمانی به وجود می‌آیند که سطح قند خون بالا به عروق کوچک چشم آسیب بزند. در نهایت، این می‌تواند منجر به از دست رفتن بینایی یا نابینایی فرد شود. در صورتی که شما نیز درگیر دیابت هستید، بهتر است برای تشخیص و درمان زودهنگام مشکلات بینایی، به‌صورت منظم به چشم‌پزشک مراجعه نمائید.
دیابت خودایمنی شدید، زیرگروه دیابت نوع یک است. سیستم ایمنی افردی که با SAID مواجه هستند، آنتی‌بادی‌هایی را برای تخریب سلول‌های بتای پانکراس تولید می‌کند. به این حالت، پاسخ خودایمنی نیز گفته می‌شود.
تفاوت بین دو زیرگروه SIDD و SAID این است که آنتی‌بادی‌ها در افراد مبتلا به SIDD وجود ندارند؛ یعنی سیستم ایمنی فرد ریشه‌ی اصلیِ دیابت او نیست. از آنجایی که بدن افراد مبتلا به SAID و دیابت نوع یک به‌خودی‌خود انسولین تولید نمی‌کند، آنها به درمان جایگزین انسولین از طریق تزریق یا پمپ انسولین نیاز دارند.
عملکرد سلول‌های بتا در افراد مبتلا به زیرگروه SIDD ناکافی است ولی علت این امر مشخص نیست.
دیابت مقاوم به انسولین شدید، زیرگروهی از دیابت است که با مقاومت به انسولین بالا شناخته می‌شود؛ یعنی بدن همچنان انسولین تولید می‌کند ولی به‌درستی به آن پاسخ نمی‌دهد. افراد مبتلا به SIRD معمولاً اضافه وزن دارند که این موجب مقاومت به انسولین در آنها می‌شود.
افراد مبتلا به SIRD، بیشتر در معرض خطر نفروپاتی (بیماری کلیه) و کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) هستند.
شناسایی افراد مبتلا به این زیرگروه از دیابت، به پزشکان در تشخیص افرادی که در خطر بیماری کلیوی یا کبدی‌اند، کمک می‌کند. به کمک این اطلاعات، پزشک می‌تواند با ارائه‌ی برنامه‌ی درمانی مناسب از شروع یا پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و یا آن را به تعویق بیندازد.
در افراد دیابتی، بیماری کلیوی زمانی اتفاق می‌افتد که عروق خونی کلیه به دلیل سطح قند خون بالا آسیب ببینند. این به‌نوبه‌ی خود منجر به فشار خون بالا می‌شود که آسیب بیشتری به کلیه‌ها وارد خواهد کرد.
کبد چرب غیرالکلی به‌شدت با چاقی/اضافه وزن و مقاومت به انسولین مرتبط است. فاکتور‌‌های خطرساز برای بیماری کبد چرب غیرالکلی شامل سندروم متابولیک (گروهی از اختلالات که منجر به دیابت نوع دو، بیماری قلبی و سکته‌ی مغزی می‌شوند)، تری‌گلیسیرید بالا (نوعی چربی خون) و سطح پایین لیپوپروتئین کم‌چگال (HDL) یا همان کلسترول خوب است.
دیابت مرتبط با چاقی خفیف (MOD) با شاخص توده‌ی بدنی زیاد شناخته می‌شود نه مقاومت به انسولین. این زیرگروه به‌عنوان گونه‌ی خفیفِ دیابت شناخته می‌شود. این نوع دیابت به اندازه‌ی سایر زیرگروه‌های دیابت با مشکلات متابولیکی همراه نیست.
به نظر می‌رسد سطح پایینِ مقاومت به انسولین و BMI بالا در افراد مبتلا به MOD به دلیل مشکلات ناشی از اضافه وزن و چاقی به وجود می‌آید.
دیابت مرتبط با سن خفیف (MARD) یا سن بالای افراد و شروعِ دیررس دیابت شناخته می‌شود. به نظر می‌رسد این نوع زیرگروه از دیابت، شایع‌ترین نوع باشد. افراد مبتلا به MARD، زیاد دچار سختی در کنترل سطح قند خون نمی‌شوند و کمتر در معرض خطر عوارض دیابت قرار می‌گیرند.
طبق تحقیقات، شاخه‌ها و گونه‌های مختلفی از دیابت نوع دو شناخته شده است. هر یک از این زیرگروه‌ها با توجه به نحوه‌ی تأثیر آن بر بدن و دلایل یا عوامل دخیل در بروز دیابت، تشخیص داده می‌شوند. طبقه‌بندی دیابت در افراد امکان ارائه‌ی برنامه‌های درمانی فردی را می‌دهد که در این صورت افراد بیشترین سود را از آن خواهند برد. اطلاع از نوعِ دیابت خود می‌تواند پایه و اساسی برای مراقبت و درمان بهتر دیابت باشد.
دیابت، بیماری خطرناک و شایعی است که در کشورهای خاورمیانه از هر ۶ نفر، یک نفر به آن مبتلاست و یک‌سوم از این افراد، اطلاعی از بیماری خود ندارند.
اما این بیماری خطرناک و مادام‌العمر، در صورت تشخیص به‌موقع و رعایت دستورالعمل‌های پزشک، کاملا قابل‌کنترل است. به‌عنوان یک فرد دیابتی می‌توانید مانند افراد عادی از یک زندگی سالم و بدون محدودیت لذت ببرید، به‌شرطی که توصیه‌های پزشک را در مورد نظارت و درمان به‌درستی انجام دهید و تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید که نه تنها برای دیابت، بلکه برای سلامت عمومی شما نیز مفید هستند و محدودیتی برای شما ایجاد نمی‌کنند.
مجله سلامت دیابت که در حال مطالعه بخشی از آن هستید، اختصاص به معرفی جنبه‌های مختلف این بیماری دارد. توصیه می‌کنیم این مجله را از ابتدا مرور کنید تا در مسیر مبارزه با دیابت موفق باشید.
مجله تخصصی سلامت دیابت | تهیه و انتشار توسط تیم تولید محتوای تدبیرنگر | با تأییدیه علمی آزمایشگاه نانوی ارومیه
