ورزش و تمرینات بدنی برای کودکان دیابتی چه محدودیت‌هایی دارد؟

فعالیت‌های بدنی بخش مهمی از سبک زندگی سالم هستند و همه‌ی کودکان و نوجوانان باید روزانه حداقل یک ساعت فعالیت بدنی متوسط ​​تا شدید داشته باشند.  این فعالیت‌ها شامل پیاده‌روی سریع، بازی و بیشتر ورزش‌ها (مانند پرش، رقص و شنا) هستند.

در کودکان مبتلا به دیابت، فعال بودن و داشتن تناسب اندام باعث کاهش فشار خون، کاهش سطح چربی در خون و حفظ سلامت قلب می‌شود و ممکن است به بهبودی سطح قند خون (گلوکز خون) و جلوگیری از افزایش وزن کمک کند.

فرق بین فعالیت‌های بدنی و ورزش کردن در چیست؟

فعالیت بدنی شامل حرکاتی است که از عضلات اسکلتی بدن استفاده می‌شود، در حالی که ورزش، تمرینات بدنی خاصی است که شامل تمرین و توسعه‌ی مهارت‌های ورزشی است، به‌عنوان مثال ورزش‌های گروهی، دو و میدانی و ژیمناستیک.

فعالیت ورزشی و دیابت

فعالیت باعث افزایش میزان گلوکز مورد استفاده توسط عضلات می‌شود. به این معنی که گاهی اوقات فعال بودن ممکن است سطح گلوکز خون را کاهش دهد.

فعال بودن به بدن کمک می‌کند تا از انسولین به‌طور مؤثرتری استفاده کند. فعالیت منظم می‌تواند به کاهش میزان انسولین مورد استفاده کودک کمک کند.

فعال بودن به کودک کمک می‌کند تا وزن مناسب را نسبت به قد خود حفظ کند. این تناسب به مدیریت دیابت کمک خواهد کرد.

انجام

انواع تست‌های تخصصی دیابت در ارومیه

مرکز آزمایشگاهی نانو، یک مرکز مجهز تشخیصی در ارومیه است که آمادگی پذیرش و انجام کلیه‌ی آزمایش‌های مربوط به دیابت را داراست.

  • glucosemeter

    غربالگری دیابت

    یک‌سوم از افراد دیابتی، اطلاعی از بیماری ندارند. برای تشخیص زودهنگام دیابت چه باید کرد؟

  • test-tube-1

    آزمایش HbA1c (A1c)

    تعیین میانگین سطح قند خون در ۲ تا ۳ ماه گذشته برای تشخیص ابتلا به پیش‌دیابت و دیابت

  • data

    تست‌های روتین دیابت

    معاینات و آزمایش‌های منظم ضروری برای افراد مبتلا به دیابت و پیش‌دیابت برای کنترل بیماری

نحوه‌ی رسیدن به اهداف فعالیت‌های بدنی

  • double-check-1
    تا حد امکان فعال باشید تا الگوی بسیار خوبی برای کودک‌تان شوید.
  • double-check-1
    کودک‌تان را تشویق کنید فعالیت‌های مختلفی را امتحان کند، تا ببینید به کدام فعالیت علاقه‌ی بیشتری دارد.
  • double-check-1
    به یاد داشته باشید که فعال بودن به اندازه‌ی ورزش کردن مهم است؛ بنابراین مشوق پیاده‌روی و بازی‌های فعال باشید (مانند قایم‌باشک).
  • double-check-1

    مشوق فعالیت‌های بعد از مدرسه و آخر هفته باشید. قدم زدن در مغازه‌ها یا پارک نیز ایده‌ی خوبی است، حتی اگر صرفاً فقط برای کاهش زمان مشاهده‌ی تلویزیون یا نشستن پای کامپیوتر باشد.

  • double-check-1
    می‌توانید فعالیت‌های کودک را به زمان‌های ۱۵ تا ۲۰ دقیقه‌ای تنظیم کنید.

فعالیت بدنی و سطح قند خون

فعالیت منظم باید بخشی از برنامه‌ی روزمره‌ی کودک باشد که برنامه‌ریزی می‌تواند به اجرای آن کمک کند. فعال بودن ممکن است بر سطح قند خون تأثیر گذاشته و در طول و بعد از هر فعالیت بدنی متوجه تغییراتی در کودک شوید. آزمایش منظم قند خون کمک می‌کند تا متوجه شوید که فعالیت بدنی چه تأثیری بر سطح قند خون دارد. فعالیت بدنی ممکن است منجر به سطح قند خون بالا، سطح قند خون پایین شده یا کلاً تغییری در سطح قند خون ایجاد نکند.

فعالیت بدنی ممکن است به دلیل موارد زیر باعث کاهش سطح گلوکز خون شود:

  • double-check-1
    انسولین زیادی در بدن کودک فعالیت شود.
  • double-check-1
    فعالیت بدنی بیش از یک ساعت طول بکشد.
  • double-check-1
    فعالیت سنگینی باشد.

فعالیت بدنی در موارد زیر باعث افزایش سطح گلوکز خون کودک می‌شود:

  • double-check-1

    انسولین کافی در بدن کودک نباشد.

  • double-check-1

    انسولین کافی در بدن کودک نباشد.

در طول فعالیت بدنی

در طول هر فعالیت بدنی، مقداری از گلوکز ذخیره‌شده در ماهیچه‌ها و کبد استفاده می‌شود؛ بنابراین، باید این ذخایر استفاده و جایگزین شوند وگرنه ممکن است سطح قند خون کودک کاهش یابد. جایگزین شدن ذخایر معمولاً ۱۲ ساعت طول می‌کشد، اما می‌تواند بعد از انجام فعالیت‌های بسیار شدید یا مصرف نکردن زیاد کربوهیدرات مدت زمان بیشتری طول بکشد.

پس از فعالیت‌های بدنی

پس از ورزش، انسولین با اثر بیشتری عمل می‌کند؛ بنابراین، ممکن است سطح قند خون کودک پایین باشد. احتمال دارد که نیاز باشد تا مصرف انسولین یا غذای کودک را برای جلوگیری از هیپوگلیسمی (هیپو) افزایش دهید؛ بنابراین در این‌باره با پزشک مشورت کنید.

نکات مهم برای برنامه‌ریزی فعالیت بدنی

دستورالعمل‌های کلی به شرح زیر هستند، به یاد داشته باشید که قبل از اجرای موارد زیر با پزشک کودک مشورت کنید.

  • double-check-1

    قبل و بعد از انجام فعالیت بدنی، سطح قند خون کودک را بررسی کنید.

  • double-check-1

    اگر سطح قند خون کودک بالاتر از ۱۴میلی‌مول بر لیتر باشد، سطح کتون را در بدن وی بررسی کنید. در صورت وجود کتون، تا از بین رفتن کامل آن مانع فعالیت بدنی او شوید.

  • double-check-1

    اگر قبل از ورزش، سطح قند خون کودک بالا باشد و کتونی در بدن او وجود نداشته باشد، به یاد بیاورید که آخرین‌بار چه زمانی انسولین مصرف کرده است. اگر بیش از سه یا چهار ساعت از آخرین تزریق انسولین گذشته باشد، ممکن است قبل از انجام ورزش به تزریق کم انسولین نیاز باشد.

  • double-check-1
    قبل از شروع هر نوع فعالیت برای کاهش خطر هیپوگلیسمی، سطح هدف را ۵ میلی‌مول بر لیتر قرار دهید.
  • double-check-1

    سعی کنید محل تزریق را دور از ماهیچه‌هایی که کودک استفاده می‌کند، انتخاب کنید (مثلاً اگر کودک می‌خواهد فوتبال بازی کند از تزریق انسولین به پا خود‌داری کنید). در حین ورزش، جریان خون به عضلات افزایش می‌یابد و باعث تسریع عملکرد انسولین می‌شود.

  • double-check-1

    اگر کودک در عرض ۱ تا ۲ ساعت پس از تزریق انسولین فعالیت کند، ممکن است نیاز باشد تا مقدار دوز انسولین تزریقی بعدی را کاهش دهید. اگر مقدار انسولین تزریقی را کاهش ندهید، ممکن است قبل از ورزش به یک میان‌وعده‌ی اضافی نیاز داشته باشند.

  • double-check-1
    اگر کودک ۶۰ دقیقه یا بیشتر ورزش می‌کند، مطمئن شوید که کربوهیدرات کافی مصرف کرده باشد.
  • double-check-1

    همه‌ی کودکان هنگام ورزش باید مایعات به همراه داشته باشند. برای فعالیت‌هایی که کمتر از یک ساعت طول بکشد، آب مناسب است. اما برای فعالیت‌هایی که بیش از یک ساعت طول می‌کشند، آب میوه خالص مناسب است.

دیابت پایان راه نیست!

دیابت، بیماری خطرناک و شایعی است که در کشورهای خاورمیانه از هر ۶ نفر، یک نفر به آن مبتلاست و یک‌سوم از این افراد، اطلاعی از بیماری خود ندارند.

اما این بیماری خطرناک و مادام‌العمر، در صورت تشخیص به‌موقع و رعایت دستورالعمل‌های پزشک، کاملا قابل‌کنترل است. به‌عنوان یک فرد دیابتی می‌توانید مانند افراد عادی از یک زندگی سالم و بدون محدودیت لذت ببرید، به‌شرطی که توصیه‌های پزشک را در مورد نظارت و درمان به‌درستی انجام دهید و تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید که نه تنها برای دیابت، بلکه برای سلامت عمومی شما نیز مفید هستند و محدودیتی برای شما ایجاد نمی‌کنند.

مجله سلامت دیابت که در حال مطالعه بخشی از آن هستید، اختصاص به معرفی جنبه‌های مختلف این بیماری دارد. توصیه می‌کنیم این مجله را از ابتدا مرور کنید تا در مسیر مبارزه با دیابت موفق‌ باشید.

← مجله سلامت دیابت

مجله تخصصی سلامت دیابت | تهیه و انتشار توسط تیم تولید محتوای تدبیرنگر | با تأییدیه علمی آزمایشگاه نانوی ارومیه