کتواسیدوز شرایط خطرناکی است که افراد مبتلا به دیابت نوع یک و گاهی افراد مبتلا به دیابت نوع دو را درگیر می‌کند. برخی از کودکان و بزرگسالانی که از ابتلای خود به دیابت نوع یک آگاه نیستند، تا زمانی که به کتواسیدوز دیابتی دچار نشده و حالشان بد نشود، تشخیص داده نمی‌شوند. تشخیص علائم و نشانه‌های کتواسیدوز دیابتی برای درمان سریع آن اهمیت دارد.
انجام
انواع تست‌های تخصصی دیابت در ارومیه
مرکز آزمایشگاهی نانو، یک مرکز مجهز تشخیصی در ارومیه است که آمادگی پذیرش و انجام کلیه‌ی آزمایش‌های مربوط به دیابت را داراست.
غربالگری دیابت
یک‌سوم از افراد دیابتی، اطلاعی از بیماری ندارند. برای تشخیص زودهنگام دیابت چه باید کرد؟
آزمایش HbA1c (A1c)
تعیین میانگین سطح قند خون در ۲ تا ۳ ماه گذشته برای تشخیص ابتلا به پیش‌دیابت و دیابت
تست‌های روتین دیابت
معاینات و آزمایش‌های منظم ضروری برای افراد مبتلا به دیابت و پیش‌دیابت برای کنترل بیماری
علائم و نشانه‌های کتواسیدوز دیابتی
سطح بالای قند خونتشنگی زیاد
- دفع زیاد ادرار (تکرر ادرار)
- احساس خستگی و خواب آلودگی
- گیجی
احساس خستگی و خواب آلودگی
- دل درد
- احساس بیمار بودن
- تنفسی که بوی شیرینی یا میوه می‌دهد
- ازهوش رفتن (غش کردن)
اگر کتواسیدوز به سرعت تشخیص داده شود، علائم اولیه اغلب با انسولین و مایعات اضافی درمان می‌شود. در غیر این‌صورت، کتواسیدوز دیابتی به درمان بیمارستانی نیاز دارد و می‌تواند کشنده باشد.
این علائم گاهی اوقات (حمله دیابت) نامیده می‌شود، اما به مواردی مانند هیپوگلیسمی نیز اشاره دارد. علائم ممکن‌است در عرض ۲۴ ساعت ظاهر شوند، اما در کودکان و افرادی که از پمپ انسولین استفاده می‌کنند، می‌تواند سریع‌تر ظاهر شود. درصورت مشاهده هر یک از این علائم باید به سرعت از مراقبت‌های پزشکی کمک بگیرید.
بررسی کتون‌ها و قند خون
آزمایش خون
درصورت داشتن علائم کتواسیدوز دیابتی، فوراً قند خون خود را بررسی کنید. اگر قند خونتان بالا بود، کتون‌ها را بررسی کنید. برای اندازه‌گیری کتون‌ها می‌توان خون یا ادرار را بررسی کرد. آزمایش خون سطح کتون‌ها را در همان زمان آزمایش نشان می‌دهد، اما آزمایش ادرار چند ساعت قبل را نشان می‌دهد.
چه عواملی باعث کتواسیدوز دیابتی می‌شود؟
برای برخی از افراد، بیمار شدن ناگهانی بسیار شدید با کتواسیدوز دیابتی می تواند آغازگر تشخیص دیابت نوع یک باشد.
در صورت تشخیص قبلی دیابت، دلایل آن می تواند شامل موارد زیر باشد:
- ابتلا به عفونت قفسه سینه، آنفولانزا، عفونت دستگاه ادراری (UTI)
- سطوح بالای قند خون ناشی از جهش رشد یا بلوغ
- عدم مصرف انسولین یا ازدست رفتن دوزهای تزریقی انسولین
- جراحی یا وجود جراحت و آسیب
- قند خون بالا ناشی از عادت ماهیانه
درمان کتواسیدوز دیابتی (DKA)
کتواسیدوز وضعیتی خطرناک است و باید به سرعت در بیمارستان درمان شود. در صورت عدم درمان، می‌تواند باعث مرگ شود.
درمان DKA شامل موارد زیر است:
- تزریق انسولین داخل وریدی
- تزریق مایعات درون وریدی برای آب‌رسانی مجدد به بدن
- تزریق مواد مغذی از طریق رگ برای جایگزینی مواد مغذی ازدست رفته
- اطمینان از عدم ایجاد مشکل جدی در مغز، کلیه‌ها یا ریه
زمانی‌که به خوبی توانستید بخورید، بنوشید و سطح کتون کاهش پیدا کرد، می‌توانید از بیمارستان مرخص شوید.
چگونه می‌توان از کتواسیدوز دیابتی جلوگیری کرد؟
با نظارت منظم‌بر میزان قند خون، تغییر در دوز انسولین تزریقی با توجه به سطح قند خون و غذایی که مصرف می‌کنید، می‌توانید از بروز کتواسیدوز دیابتی پیشگیری کنید.
زمانی‌که سطح قند خونتان بالاست، با مصرف بیشتر مایعات و تزریق دوز بیشتر انسولین، آن را به حد نرمال برگردانید. دوز مصرفی انسولین از فردی به فرد دیگر متفاوت است و باید با پزشک خود درمورد تغییر دوز آن مشورت کنید.
در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
- اگر احساس خوبی دارید، اما سطح قند خون و کتونهای خون بالاتر از حد معمول است.
- اگر احساس ناخوشی می‌کنید اما سطح گلوکز و کتونهای خون فقط کمی بالاتر از حد طبیعی است.
دیابت پایان راه نیست!
دیابت، بیماری خطرناک و شایعی است که در کشورهای خاورمیانه از هر ۶ نفر، یک نفر به آن مبتلاست و یک‌سوم از این افراد، اطلاعی از بیماری خود ندارند.
اما این بیماری خطرناک و مادام‌العمر، در صورت تشخیص به‌موقع و رعایت دستورالعمل‌های پزشک، کاملا قابل‌کنترل است. به‌عنوان یک فرد دیابتی می‌توانید مانند افراد عادی از یک زندگی سالم و بدون محدودیت لذت ببرید، به‌شرطی که توصیه‌های پزشک را در مورد نظارت و درمان به‌درستی انجام دهید و تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید که نه تنها برای دیابت، بلکه برای سلامت عمومی شما نیز مفید هستند و محدودیتی برای شما ایجاد نمی‌کنند.
مجله سلامت دیابت که در حال مطالعه بخشی از آن هستید، اختصاص به معرفی جنبه‌های مختلف این بیماری دارد. توصیه می‌کنیم این مجله را از ابتدا مرور کنید تا در مسیر مبارزه با دیابت موفق باشید.
← مجله سلامت دیابت
مجله تخصصی سلامت دیابت | تهیه و انتشار توسط تیم تولید محتوای تدبیرنگر | با تأییدیه علمی آزمایشگاه نانوی ارومیه