آشنایی با

آزمایش‌های ادرار مورد استفاده برای دیابت

فرد مبتلا به دیابت در صورت مشاهده‌ی خون در ادرار، داشتن سطح قند خون بالا، ابتلا به کتواسیدوز دیابتی یا عفونت دستگاه ادراری ممکن است نیاز به آزمایش ادرار داشته باشد.

آزمایش ادرار نوعی آزمایش غیر‌تهاجمی است و می‌توان در خانه نیز آن را انجام داد. نتایج آزمایش ادرار ممکن است دقت کمتری نسبت به آزمایش خون داشته باشند، اما آزمایش ادرار همچنان جزء آزمایش‌های مهم است.

در این مقاله به بررسی انواع آزمایش ادرار و معنی نتایج می‌پردازیم.

انجام

انواع تست‌های تخصصی دیابت در ارومیه

مرکز آزمایشگاهی نانو، یک مرکز مجهز تشخیصی در ارومیه است که آمادگی پذیرش و انجام کلیه‌ی آزمایش‌های مربوط به دیابت را داراست.

  • glucosemeter

    غربالگری دیابت

    یک‌سوم از افراد دیابتی، اطلاعی از بیماری ندارند. برای تشخیص زودهنگام دیابت چه باید کرد؟

  • test-tube-1

    آزمایش HbA1c (A1c)

    تعیین میانگین سطح قند خون در ۲ تا ۳ ماه گذشته برای تشخیص ابتلا به پیش‌دیابت و دیابت

  • data

    تست‌های روتین دیابت

    معاینات و آزمایش‌های منظم ضروری برای افراد مبتلا به دیابت و پیش‌دیابت برای کنترل بیماری

انواع آزمایش

در آزمایش ادرار می‌توان مواد مختلفی از جمله گلوکز، کتون، پروتئین، باکتری و بیلی‌روبین را بررسی کرد.

گلوکز

به‌طور معمول، در ادرار گلوکز وجود ندارد. با این حال، زمانی که فرد به دیابت مبتلا است، گلوکز می‌تواند از کلیه‌ها به ادرار منتقل شود. سایر شرایط مانند بارداری و اختلالات کلیوی نیز می‌توانند باعث نشت گلوکز به درون ادرار شوند.

بارداری: حتی ممکن است خانم‌هایی که به دیابت مبتلا نیستند، در دوران بارداری در ادرار خود گلوکز داشته باشند.

فردی که در دوران بارداری دارای سطح بالای گلوکز در ادرار است، ممکن است نیاز باشد تا ابتلا به دیابت بارداری را به‌طور منظم بررسی کند.

دیابت بارداری نوعی دیابت است که در دوران بارداری رخ می‌دهد و معمولاً پس از زایمان از بین می‌رود، اما می‌تواند بر جنین تأثیر گذاشته و منجر به عوارضی در حین زایمان شود.

گلیکوزوری: این نوعی بیماری نادر کلیوی است که در آن سطح گلوکز خون بالا نیست، اما کلیه‌های او سطح بالایی از گلوکز را از طریق ادرار دفع می‌کند. این حالت اغلب با هیچ علائمی همراه نیست، اما برخی از افراد ممکن است تشنگی، تکرر ادرار و سایر علائم را تجربه کنند. در موارد نادر ممکن است منجر به کتواسیدوز شود.

کتون‌ها

وقتی فردی به دیابت مبتلا است، گلوکز موجود در خون نمی‌تواند وارد سلول‌ها شود؛ بنابراین، در خون باقی می‌ماند. وقتی این اتفاق می‌افتد، سلول‌ها گلوکز کافی برای تولید انرژی ندارند. در نتیجه، بدن برای تولید انرژی شروع به تجزیه‌ی چربی می‌کند. تجزیه‌ی چربی باعث تولید کتون‌های سمی می‌شود. اگر سطح کتون بیش‌از‌حد افزایش یابد، می‌تواند باعث اسیدی شدن خون شود. در فرد مبتلا به دیابت، این می‌تواند منجر به کتواسیدوز دیابتی (DKA) شود، نوعی بیماری کشنده که نیاز به درمان اورژانسی دارد.

همچنین، کتون‌ها می‌توانند وارد ادرار شوند؛ بنابراین پزشک از آزمایش ادرار برای تشخیص DKA استفاده می‌کند. افراد مبتلا به دیابت، در صورت داشتن علائم و نشانه‌های DKA می‌توانند در خانه آزمایش ادرار را انجام دهند.

علائم به شرح زیر هستند:

  • double-check-1
    بوی میوه‌ای تنفس
  • double-check-1
    تکرر ادرار
  • double-check-1
    تشنگی
  • double-check-1
    خشکی پوست
  • double-check-1
    مشکل در تنفس
  • double-check-1
    گیجی
  • double-check-1
    شکم‌درد
  • double-check-1
    تهوع و استفراغ
  • double-check-1
    سطح قند خون بالا

در موارد شدید، فرد ممکن است موارد زیر را تجربه کند:

  • double-check-1
    از دست دادن هوشیاری
  • double-check-1
    اغما

هر کسی که فکر می‌کند ممکن است به DKA مبتلا باشد باید ابتدا سطح قند خون خود را بررسی کند. اگر این مقادیر بیش از ۲۴۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر (mg/dl) باشد، انجام آزمایش کتون توصیه می‌شود.

اگر سطح کتون زیاد باشد، فوراً به پزشک مراجعه کنید تا از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری شود.

DKA به‌مرور زمان ایجاد می‌شود، اما اگر فردی استفراغ ‌کند، می‌تواند به‌سرعت شدت یابد. افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ و نوع ۲ می‌توانند به کتواسیدوز دیابتی مبتلا شوند.

فرد مبتلا به دیابت در صورت ابتلا به سرماخوردگی یا آنفولانزا باید هر ۴ تا ۶ ساعت یک‌بار سطح کتون خود را بررسی کند.

پروتئین

پزشک ممکن است برای بررسی مشکلات کلیوی، وجود پروتئین را در ادرار آزمایش کند. به این علت که دیابت خطر ابتلا به بیماری‌های کلیوی و نفروپاتی دیابتی را افزایش می‌دهد. یکی از علائم اولیه نفروپاتی دیابتی وجود پروتئین در ادرار است.

اگر بیماری کلیوی زود تشخیص داده شود، ممکن است بتوان آن را از طریق رژیم غذایی و احتمالاً داروها کنترل کرد.

باکتری‌ها

پزشک ممکن است از آزمایش ادرار برای تشخیص عفونت مجاری ادراری (UTI) استفاده کند.

افراد مبتلا به دیابت در معرض خطر بیشتر ابتلا به عفونت‌ها هستند. در صورت درمان نشدن عفونت‌ها، این می‌تواند منجر به عوارضی مانند عفونت کلیه‌ها شود.

در صورت ابتلا به دیابت، پزشک نمونه را برای کشت به آزمایشگاه می‌فرستد. اگر به عفونت مبتلا باشید احتمالاً داروی آنتی‌بیوتیک تجویز شود.

بیلی‌روبین

می‌توان از طریق آزمایش ادرار بیلی‌روبین را تشخیص داد، ماده‌ای که به کبد آسیب می‌رساند و منجر به بروز برخی دیگر از بیماری‌ها می‌شود.

دیابت پایان راه نیست!

دیابت، بیماری خطرناک و شایعی است که در کشورهای خاورمیانه از هر ۶ نفر، یک نفر به آن مبتلاست و یک‌سوم از این افراد، اطلاعی از بیماری خود ندارند.

اما این بیماری خطرناک و مادام‌العمر، در صورت تشخیص به‌موقع و رعایت دستورالعمل‌های پزشک، کاملا قابل‌کنترل است. به‌عنوان یک فرد دیابتی می‌توانید مانند افراد عادی از یک زندگی سالم و بدون محدودیت لذت ببرید، به‌شرطی که توصیه‌های پزشک را در مورد نظارت و درمان به‌درستی انجام دهید و تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید که نه تنها برای دیابت، بلکه برای سلامت عمومی شما نیز مفید هستند و محدودیتی برای شما ایجاد نمی‌کنند.

مجله سلامت دیابت که در حال مطالعه بخشی از آن هستید، اختصاص به معرفی جنبه‌های مختلف این بیماری دارد. توصیه می‌کنیم این مجله را از ابتدا مرور کنید تا در مسیر مبارزه با دیابت موفق‌ باشید.

← مجله سلامت دیابت

مجله تخصصی سلامت دیابت | تهیه و انتشار توسط تیم تولید محتوای تدبیرنگر | با تأییدیه علمی آزمایشگاه نانوی ارومیه