معاینه پای دیابتی برای بررسی مشکلات سلامتی پا در افراد مبتلا به دیابت استفاده می‌شود. هنگامی که زخم یا سایر مشکلات پا در مراحل اولیه تشخیص داده و درمان شود، از عوارض جدی آن جلوگیری می‌شود.
معاینه پای دیابتی چیست؟
افراد دیابتی در معرض انواع مشکلات مربوط به سلامتی پاها قرار دارند. معاینه پای دیابتی افراد دیابتی را از نظر داشتن عفونت، آسیب و ناهنجاری در استخوان‌ها بررسی می‌کند. آسیب عصبی که نوروپاتی نامیده می‌شود و قند خون پایین از شایع‌ترین دلایل مشکلات مرتبط با پا در دیابت است.
نوروپاتی می‌تواند باعث بی‌حسی یا گزگز پاها شود. همچنین می‌تواند باعث ازدست دادن حس در پاها شود. بنابراین اگر دچار آسیب‌هایی مثل پینه و تاول یا زخم عمیقی در پاهایتان شوید، حتی ممکن است متوجه آن نشوید.
جریان خون ضعیف در پا مبارزه بدن با عفونت‌ها و بهبودی آسیب‌های وارد شده را دشوار می‌کند. اگر به دیابت مبتلا هستید و به آسیب یا زخم پا دچار شده‌اید، بدن ممکن است نتواند به اندازه کافی سریع آن را درمان کند. این می‌تواند باعث عفونت شده و به سرعت شرایط خطرناکی را ایجاد کند. اگر عفونت پا بلافاصله درمان نشود، به قدری خطرناک می‌شود که برای حفظ جانتان لازم است پایتان قطع شود.
چه کسانی به معاینه پای دیابتی نیاز دارند؟
افراد مبتلا به دیابت باید حداقل یک بار در سال تحت معاینه پای دیابتی قرار بگیرند. درصورت داشتن هریک از علائم زیر در پاهایتان، انجام معاینه پا ضروری است:
مور مور شدن پاها- بی‌حسی پاها
- درد پاها
- احساس سوزش در پا
- تورم در پاها
- احساس درد و به سختی راه رفتن
دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است منجر به ایجاد دیابولیمیا شود. این وضعیت اغلب فقط به یک چیز مربوط نمی‌شود و ممکن است ترکیبی از مشکلات جسمی، اجتماعی و سلامت روان باشد. وقتی به دیابت نوع ۱ مبتلا هستید، کار‌هایی که برای مدیریت آن باید انجام دهید می‌تواند در ایجاد دیابولیمیا نقش داشته باشد، مانند:
- تاول، بریدگی یا آسیب‌های دیگری در پاها که بعد از چند روز بهبود پیدا نمی‌کنند.
- آسیب به پا که هنگام لمس آن احساس گرما می‌کنید.
- قرمزی اطراف ناحیه آسیب‌دیده در پا
- پینه‌ای که خون خشک‌شده در داخل آن وجود دارد.
- زخمی که سیاه و بدبو است. این، نشانه قانقاریا یا مرگ بافت‌های بدن است. اگر قانقاریا به موقع درمان نشود، می‌تواند منجر به قطع پا یا حتی مرگ شود.
انجام
انواع تست‌های تخصصی دیابت در ارومیه
مرکز آزمایشگاهی نانو، یک مرکز مجهز تشخیصی در ارومیه است که آمادگی پذیرش و انجام کلیه‌ی آزمایش‌های مربوط به دیابت را داراست.
غربالگری دیابت
یک‌سوم از افراد دیابتی، اطلاعی از بیماری ندارند. برای تشخیص زودهنگام دیابت چه باید کرد؟
آزمایش HbA1c (A1c)
تعیین میانگین سطح قند خون در ۲ تا ۳ ماه گذشته برای تشخیص ابتلا به پیش‌دیابت و دیابت
تست‌های روتین دیابت
معاینات و آزمایش‌های منظم ضروری برای افراد مبتلا به دیابت و پیش‌دیابت برای کنترل بیماری
ابتدا پزشک سوالاتی را از شما می‌پرسد:
- پزشک درباره سابقه سلامتی شما و هرگونه مشکل قبلی در پاهایتان سوال می‌کند.
- درمورد نوع کفش‌هایی که می‌پوشید سوال می‌کند. کفش‌های نامناسب می‌توانند منجربه تاول، پینه و زخم شوند.
بررسی مشکلات پوستی توسط پزشک:
- مشکلات پوستی احتمالی مثل خشکی، ترک خوردگی، پینه، تاول و زخم در پاها را بررسی می‌کند.
- ناخن‌های پا از نظر ترک‌خوردگی یا عفونت قارچی بررسی می‌شود.
- بین انگشتان پا را برای علائم عفونت قارچی بررسی می‌کند.
آزمایش‌هایی را برای بررسی مشکلات عصبی انجام می‌دهد:
- تست مونوفیلامنت: الیاف نایلونی نرمی به نام مونوفیلامنت روی پا و انگشتان پا کشیده می‌شود تا حساسیت پا مسبت به لمس بررسی شود.
تست‌های ادراک بصری (VPT): پزشک دستگاهی را که لرزش ایجاد می‌کند، روی پا و انگشتان پا قرار می‌دهد تا بررسی کند آیا لرزش را احساس می‌کنید یا خیر.
تست پین پریک (Pinprick test): پزشک، با سنجاق کوچکی کف پایتان را فشار می‌دهد تا ببیند آیا می‌توانید آن را احساس کنید یا خیر.
- بررسی رفلکس‌های مچ پا : پزشک توسط چکش کوچکی به پا ضربه می‌زند تا فعالیت غیرارداری آن را بررسی کند.
ارزیابی عضلانی اسکلتی توسط پزشک:
- ناهنجاری در شکل و ساختار پاها را بررسی می‌کند.
علائم گردش خون ضعیف را بررسی می‌کند:
- ناهنجاری در شکل و ساختار پاها را بررسی می‌کند.
پیشگیری از مشکلات پا در افراد دیابتی
مشکلات مرتبط با پا مثل زخم پا در افراد دیابتی خطری جدی است، اما با رعایت برخی نکات می‌توان از بروز آن‌ها پیشگیری کرد:
- انجام منظم معاینه پای دیابتی
- برای گردش خون کافی، دو یا سه بار در روز انگشت پاها را تکان دهید و سیگار نکشید
- کوتاه‌کردن مرتب ناخن‌ها
- پوشیدن جوراب و کفش‌های مناسب
- شستن منظم پاها درطول روز
- محافظت از پاها دربرابر سرما و گرما
- پابرهنه راه نروید.
نتایج معاینه پای دیابتی و درمان آن
درمان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- آنتی بیوتیک برای درمان عفونت پا
- جراحی برای کمک به ناهنجاری‌های استخوانی
هیچ درمانی برای آسیب عصبی پا وجود ندارد، اما درمان‌هایی وجود دارد که می‌توانند درد را تسکین داده و عملکرد را بهبود بخشند. که شامل موارد زیر است:
- دارو
- کرم‌های پوست
- فیزیوتراپی برای کمک به تعادل بدن و قدرت بدنی
دیابت پایان راه نیست!
دیابت، بیماری خطرناک و شایعی است که در کشورهای خاورمیانه از هر ۶ نفر، یک نفر به آن مبتلاست و یک‌سوم از این افراد، اطلاعی از بیماری خود ندارند.
اما این بیماری خطرناک و مادام‌العمر، در صورت تشخیص به‌موقع و رعایت دستورالعمل‌های پزشک، کاملا قابل‌کنترل است. به‌عنوان یک فرد دیابتی می‌توانید مانند افراد عادی از یک زندگی سالم و بدون محدودیت لذت ببرید، به‌شرطی که توصیه‌های پزشک را در مورد نظارت و درمان به‌درستی انجام دهید و تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید که نه تنها برای دیابت، بلکه برای سلامت عمومی شما نیز مفید هستند و محدودیتی برای شما ایجاد نمی‌کنند.
مجله سلامت دیابت که در حال مطالعه بخشی از آن هستید، اختصاص به معرفی جنبه‌های مختلف این بیماری دارد. توصیه می‌کنیم این مجله را از ابتدا مرور کنید تا در مسیر مبارزه با دیابت موفق باشید.
← مجله سلامت دیابت
مجله تخصصی سلامت دیابت | تهیه و انتشار توسط تیم تولید محتوای تدبیرنگر | با تأییدیه علمی آزمایشگاه نانوی ارومیه