آشنایی با

دیابت و مشکلات عضلانی-اسکلتی

بسیاری از بیماری‌های اسکلتی-عضلانی با دیابت همراه هستند، از جمله اختلالات متعددی که بر دست‌ها اثر می‌گذارند، مانند محدودیت تحرک مفصل، عفونت غلاف تاندون‌های کف دست، انقباضات دوپویترن و اسکلروداکتیلی دیابتی، اختلالاتی که روی شانه‌ها تأثیر می‌گذارند مانند شانه‌ی یخ‌زده (کپسولیت چسبنده) و تاندونوپاتی روتاتور کاف و اختلالاتی که با یک جزء اصلی عصبی سر‌و‌کار دارند از جمله سندرم تونل کارپال (CTS) و آرتروپاتی نوروپاتیک و چندین شرایط دیگر.

تشخیص این مشکلات اسکلتی-عضلانی به دلیل تأثیر آن‌ها بر کیفیت زندگی مهم است، به‌ویژه این که بسیاری از آن‌ها به درمان پاسخ می‌دهند و به جلوگیری از درد و ناتوانی کمک می‌کنند.

عوارض اسکلتی-عضلانی

  • double-check-1

    سندرم تونل کارپال

  • double-check-1
    محدودیت تحرک مفصل
  • double-check-1
    انقباض دوپویترن
  • double-check-1
    تاندونوپاتی شانه
  • double-check-1
    کپسولیت چسبنده
  • double-check-1
    آرتروپاتی نوروپاتیک دیابتی
  • double-check-1
    بیماری استخوان مرتبط با دیابت
  • double-check-1
    انفارکتوس عضلانی دیابتی

شیوع

برآورد شیوع مشکلات اسکلتی-عضلانی در بیماران مبتلا به دیابت بسته‌به تعاریف مورد استفاده برای مشکلات و جمعیت مورد مطالعه مبتلا به دیابت، متفاوت است که می‌تواند از بیماران مبتلا به دیابت در پایگاه داده‌ی بیمه تا گروه‌های مراقبت اولیه و بیماران مبتلا به دیابت شدید، متغیر باشد. به‌عنوان مثال، در مطالعه‌ای که ۲۰۰ بیمار مبتلا به دیابت نوع ۱ یا ۲ را با ۱۰۰ گروه کنترل مقایسه کرد، شیوع اختلالات دست یا شانه در بیماران دیابتی بیشتر بود (٪۳۶ در مقابل ۹٪) و این عدد با مدت زمان بیماری و نه با نوع آن ارتباط داشت.

بیماری‌زایی

مکانیسم‌های زمینه‌ای که در آن دیابت منجر به عوارض اسکلتی-عضلانی می‌شود، هنوز به‌طور قطعی مشخص نشده است. با این حال، یک فرضیه‌ی اصلی این است که تجمع محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته و اتصال عرضی کلاژن آن‌ها ممکن است در ایجاد چنین عوارضی، از جمله کپسولیت چسبنده، دژنراسیون تاندون در روتاتور کاف و اختلالات دست مرتبط با دیابت نقش داشته باشد  تجمع AGEها همچنین می‌تواند به‌طور بالقوه بر استحکام و ترمیم تاندون تأثیر بگذارد و در عوارض میکروواسکولار و التهاب نقش داشته باشد.

گلیکوزیلاسیون آنزیمی و غیر‌آنزیمی کلاژن می‌تواند هم با طول مدت دیابت و هم با عدم‌کنترل بهینه دیابت افزایش یابد.

انجام

انواع تست‌های تخصصی دیابت در ارومیه

مرکز آزمایشگاهی نانو، یک مرکز مجهز تشخیصی در ارومیه است که آمادگی پذیرش و انجام کلیه‌ی آزمایش‌های مربوط به دیابت را داراست.

  • glucosemeter

    غربالگری دیابت

    یک‌سوم از افراد دیابتی، اطلاعی از بیماری ندارند. برای تشخیص زودهنگام دیابت چه باید کرد؟

  • test-tube-1

    آزمایش HbA1c (A1c)

    تعیین میانگین سطح قند خون در ۲ تا ۳ ماه گذشته برای تشخیص ابتلا به پیش‌دیابت و دیابت

  • data

    تست‌های روتین دیابت

    معاینات و آزمایش‌های منظم ضروری برای افراد مبتلا به دیابت و پیش‌دیابت برای کنترل بیماری

ناهنجاری‌های دست

ناهنجاری‌های دست در میان بیماران مبتلا به دیابت رایج است که منعکس‌کننده‌ی تغییرات پاتولوژیک در عروق میکروسکوپی، بافت همبند و اعصاب محیطی است. به‌عنوان مثال، یک مطالعه، ۱۰۰ بیمار مبتلا به دیابت را به‌طور تصادفی در یک کلینیک سرپایی مورد ارزیابی قرار داد. ناهنجاری‌های دست در ۵۰ بیمار مشاهده شد و در ۲۶ بیمار،‌ بیش از یک ناهنجاری مشاهده شد. علاوه‌بر این، ۲۵ بیمار از میان ۵۰ بیمار مبتلا به سندرم دست، به اندازه‌ای مشکلات شدیدی داشتند که نیاز به جراحی بود. سندرم تونل کارپال، انقباض دوپویترن، تنوسینوویت چرکی و تحرک محدود مفصل هر کدام تقریباً در ۲۰ درصد افراد وجود داشت.

سندرم تونل کارپال

CTS یک اختلال است که معمولاً با درد، خواب‌رفتگی و گاهی اوقات با ضعف دست مشخص می‌شود که به دلیل فشرده شدن عصب میانی بین رباط کارپال و سایر ساختارهای داخل تونل کارپال ایجاد می‌شود. دیابت یکی از بیماری‌هایی است که می‌تواند عامل خطر برای این بیماری باشد. رویکرد مدیریت بیماری در بیماران مبتلا به دیابت و بدون دیابت یکسان است.

CTS در ۲۰ درصد از بیماران مبتلا به دیابت گزارش شده است، اما بروز آن در افراد مبتلا به محدودیت تحرک مفصل به ۷۵ درصد افزایش می‌یابد. همچنین ممکن است CTS در بین افراد مبتلا به پیش‌دیابت بیشتر از جمعیت عمومی باشد.

دو مطالعه که بیماران مبتلا به دیابت و بدون دیابت تحت آزادسازی تونل کارپال را مقایسه کردند، نشان داد نتایج بالینی و نوروفیزیولوژیک در هر دو گروه یکسان است، اگرچه بیماران مبتلا به دیابت بیشتر احتمال دارد که تداوم عدم‌تحمل سرما را گزارش کنند.

در دیابت، گیر افتادن عصب مدیان، احتمالاً به دلیل تغییرات بافت همبند است که منجر به محدودیت تحرک مفصل نیز می‌شود. CTS با طول مدت دیابت مرتبط است اما با کنترل متابولیک، نفروپاتی یا رتینوپاتی ارتباطی ندارد.

تحرک محدود مفصل

تحرک محدود مفصل (که قبلاً به‌عنوان cheiroarthropathy شناخته می‌شد) در بین بیماران مبتلا به دیابت شایع است و در دیابت نوع ۱ و نوع ۲ رخ می‌دهد. مشخصه‌ی آن محدودیت حرکت مفاصل است که بیشتر در مفاصل کوچک دست مشخص است، اگرچه سایر مفاصل از جمله شانه‌ها، پاها و مچ پا نیز می‌توانند تحت‌تأثیر قرار گیرند. این خطر با افزایش مقادیر هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1C) و طول مدت دیابت افزایش می‌یابد، اما می‌تواند در مراحل اولیه‌ی بیماری و در بیماران بدون دیابت هم وجود داشته باشد.

ضخیم و مومی شدن پوست در این بیماران، به‌ویژه در سطح پشتی انگشتان، شایع است، اما این تغییرات پوستی ممکن است در غیاب محدودیت تحرک مفصل هم رخ دهد.

دوپویترن

انقباض دوپویترن با فیبروز در داخل و اطراف فاسیای کف دست، تشکیل ندول و انقباض فاسیای کف دست که منجر به انقباضات خمشی انگشتان می‌شود، مشخص می‌شود. دلایل زیادی برای این بیماری گزارش شده است، از جمله عوامل نژادی و ژنتیکی، بیماری مزمن کبد و دیابت. بسته به معیارهای مورد استفاده برای تشخیص، انقباضات دوپویترن در ۱۶ تا ۴۲ درصد از بیماران مبتلا به دیابت گزارش شده است. شیوع با افزایش سن و طول مدت دیابت افزایش می‌یابد.

انقباض دوپویترن را باید از تحرک محدود مفصل در دیابت متمایز کرد. تحرک محدود مفصل در بیماران مبتلا به دیابت، همه‌ی انگشتان را به جزء انگشت شست درگیر می‌کند، در حالی که انقباض دوپویترن بیشتر بر روی انگشتان چهارم و پنجم تأثیر می‌گذارد و انگشت سوم کمتر تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد و انگشت اشاره و شست معمولاً در امان هستند. علاوه‌بر این، باندها یا طناب‌ها و گره‌های محکم مشخصه انقباض دوپویترن در تحرک محدود مفصل (چیروآرتروپاتی) دیده نمی‌شوند. گاهی اوقات انقباض دوپویترن ممکن است همراه با تحرک محدود مفصل باشد.

انگشت ماشه‌ای

انگشت ماشه‌ای در دیابت با تشکیل ندول قابل لمس و ضخیم شدن موضعی در تاندون فلکسور یا غلاف مشخص می‌شود. انگشت حلقه، انگشت میانی و شست اغلب تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند و این وضعیت گاهی دو طرفه است.

انگشت ماشه‌ای در ۵ درصد از ۲۵۰ بیمار مبتلا به دیابت نوع ۱ در سنین ۳ تا ۳۸ سال و در ۲۰ درصد از ۱۰۰ بیمار مبتلا به دیابت نوع ۱ یا ۲ در سنین ۱۹ تا ۶۲ سال گزارش شده است. شیوع انگشت ماشه‌ای به طول مدت دیابت مربوط می‌شود اما به کنترل متابولیک ربطی ندارد. تصور می شود که ناهنجاری‌های کلاژن ناشی از دیابت ملیتوس عامل این بیماری باشد.

اسکلروداکتیلی دیابتی

اسکلروداکتیلی دیابتی اصطلاحی است که اغلب برای توصیف اسکلروز پوستی مرتبط با دیابت استفاده می‌شود که با ضخیم و مومی شدن پوست مشخص می‌شود که بیشتر در پشت انگشتان دیده می‌شود. این شرایط با تحرک محدود مفصل همراه است، اگرچه می‌تواند بدون درگیری مفصل رخ دهد. تغییرات پوستی به‌طور سطحی شبیه تغییرات اسکلرودرمی است. با این حال، سندروم رینود، زخم، رسوب کلسیم و باریک شدن وجود ندارد و اتوآنتی‌بادی‌ها منفی هستند.

افزایش تغییرات پوستی با طول مدت دیابت مرتبط است. به جز بهبود کنترل قند خون، هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد.

درد شانه

دو نوع اصلی از مشکلات شانه، کپسولیت چسبنده (شانه‌ی یخ‌زده) و تاندونوپاتی روتاتور کاف، در بیماران مبتلا به دیابت دیده شده است.

شانه‌ی یخ‌زده (کپسولیت چسبنده)

شانه‌ی یخ‌زده، که اغلب با درد شدید شانه همراه است، در بیماران مبتلا به دیابت شایع تر از بیماران غیر‌دیابتی است.

در طی مطالعات، کپسولیت چسبنده در ۱۹ تا ۲۹ درصد از بیماران مبتلا به دیابت دیده شده است، در حالی که ابتلا به آن در جمعیت کنترل، تقریبا ۵٪‌ بود.

در مطالعه‌ای بر روی نزدیک به ۳۰۰ بیمار مبتلا به دیابت نوع ۲،‌ افزایش سن، طول مدت طولانی‌تر دیابت، وجود محدودیت حرکت مفصل و انقباضات دوپویترن با افزایش خطر ابتلا به کپسولیت دردناک همراه بود. رتینوپاتی نیز در افراد مبتلا به کپسولیت شایع‌تر بود، در حالی که نوروپاتی و پروتئینوری شدید این گونه نبودند.

درمان کپسولیت چسبنده در افراد مبتلا به دیابت، مانند افراد بدون دیابت است که شامل درمان محافظه کارانه با تسکین درد، تزریق گلوکوکورتیکوئید و فیزیوتراپی به‌عنوان انتخاب اول و جراحی برای کسانی که پاسخ نمی‌دهند، می‌شود.

تاندونوپاتی روتاتور کاف

 تاندونوپاتی روتاتور کاف در میان بیماران مبتلا به دیابت شایع‌تر است. این بیماری معمولاً به درد ناشی از فعالیت‌های بالای سر منجر می‌شود. رویکرد مدیریتی مانند بیماران بدون دیابت است.

تاندونوپاتی روتاتور کاف در جمعیت عمومی شایع است. شیوع با افزایش سن در افراد بدون علامت و علامت دار افزایش می‌یابد.

آرتروپاتی نوروپاتی

دیابت شیرین، شایع‌ترین بیماری با آرتروپاتی نوروپاتیک در دنیای غرب است، اگرچه این اختلال احتمالاً سالانه کمتر از ۱ درصد از بیماران دیابتی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. در بیماران دیابتی، از دست دادن حس مفصل، همراه با عوامل مکانیکی و عروقی، ممکن است منجر به این آرتروپاتی مزمن، پیش‌رونده و مخرب شود.

بیماری مفصل نوروپاتیک دیابتی اغلب مفاصل پا و مچ پا را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، اگرچه تظاهرات بالینی ممکن است متفاوت باشد. معمولاً این بیماری، بیماران مبتلا به دیابت ۱ و ۲،‌ دیابت طولانی‌مدت و نوروپاتی محیطی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.

انفارکتوس عضلانی دیابتی

انفارکتوس خود‌به‌خودی عضله، یک بیماری نادر است که معمولاً بیماران مبتلا به دیابت شیرین طولانی‌مدت و ضعیف را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. بیماران مبتلا، با شروع تورم حاد و دردناک ران یا (با احتمال کمتر) ساق پا که طی روزها یا هفته ها افزایش می‌یابد، مراجعه می‌کنند.

بیماری استخوان دیابتی

اثرات دیابت بر استخوان پیچیده است. در حالی که اکثر مطالعات موافق هستند که خطر شکستگی در دیابت افزایش می‌یابد، تراکم استخوان ممکن است شکنندگی استخوان را به‌ویژه در دیابت نوع ۲ منعکس نکند. نوروپاتی، رتینوپاتی و بیماری عروق مغزی نیز خطر شکستگی را افزایش می‌دهند.

استئوآرتریت

دیابت ممکن است بر غضروف تأثیر منفی بگذارد و آسیب پذیری را در برابر ایجاد استئوآرتریت افزایش دهد. درمان OA در بیماران مبتلا به دیابت و بدون دیابت تفاوتی ندارد.

هیپراستوز اسکلتی ایدیوپاتیک منتشر

شواهد محدود و متناقضی وجود دارد که DISH ممکن است در بیماران مبتلا به دیابت افزایش یابد. DISH یک اختلال غیرالتهابی با علت ناشناخته است که عمدتاً با کلسیفیکاسیون و استخوانی شدن رباط‌های ستون فقرات و مناطقی که تاندون‌ها و رباط‌ها به استخوان می‌چسبند، مشخص می‌شود. علائم کمر درد و گردن ممکن است وجود داشته باشد.

دیابت پایان راه نیست!

دیابت، بیماری خطرناک و شایعی است که در کشورهای خاورمیانه از هر ۶ نفر، یک نفر به آن مبتلاست و یک‌سوم از این افراد، اطلاعی از بیماری خود ندارند.

اما این بیماری خطرناک و مادام‌العمر، در صورت تشخیص به‌موقع و رعایت دستورالعمل‌های پزشک، کاملا قابل‌کنترل است. به‌عنوان یک فرد دیابتی می‌توانید مانند افراد عادی از یک زندگی سالم و بدون محدودیت لذت ببرید، به‌شرطی که توصیه‌های پزشک را در مورد نظارت و درمان به‌درستی انجام دهید و تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید که نه تنها برای دیابت، بلکه برای سلامت عمومی شما نیز مفید هستند و محدودیتی برای شما ایجاد نمی‌کنند.

مجله سلامت دیابت که در حال مطالعه بخشی از آن هستید، اختصاص به معرفی جنبه‌های مختلف این بیماری دارد. توصیه می‌کنیم این مجله را از ابتدا مرور کنید تا در مسیر مبارزه با دیابت موفق‌ باشید.

← مجله سلامت دیابت

مجله تخصصی سلامت دیابت | تهیه و انتشار توسط تیم تولید محتوای تدبیرنگر | با تأییدیه علمی آزمایشگاه نانوی ارومیه