آیا دیابت بر کارکرد سیستم گوارش تأثیر می‌گذارد؟

احتمالاً می‌دانید که افراد مبتلا به دیابت در معرض خطر بیشتری برای بیماری‌های دیگر مانند بیماری قلبی و چاقی هستند، اما ممکن است دیابت سبب مشکلاتی در روده و سایر قسمت‌های دستگاه گوارش (GI) نیز شود.

قند خون کنترل نشده می‌تواند به اعصاب معده و روده آسیب برساند و مشکلات گوارشی را ایجاد کند.

یبوست یکی از شایع‌ترین علائم آن است اما علائم دیگری نیز وجود دارد. در این مقاله برخی از متداول‌ترین مشکلات مرتبط با روده برای افراد مبتلا به دیابت آورده شده است.

انجام

انواع تست‌های تخصصی دیابت در ارومیه

مرکز آزمایشگاهی نانو، یک مرکز مجهز تشخیصی در ارومیه است که آمادگی پذیرش و انجام کلیه‌ی آزمایش‌های مربوط به دیابت را داراست.

  • glucosemeter

    غربالگری دیابت

    یک‌سوم از افراد دیابتی، اطلاعی از بیماری ندارند. برای تشخیص زودهنگام دیابت چه باید کرد؟

  • test-tube-1

    آزمایش HbA1c (A1c)

    تعیین میانگین سطح قند خون در ۲ تا ۳ ماه گذشته برای تشخیص ابتلا به پیش‌دیابت و دیابت

  • data

    تست‌های روتین دیابت

    معاینات و آزمایش‌های منظم ضروری برای افراد مبتلا به دیابت و پیش‌دیابت برای کنترل بیماری

گاستروپارزی

واگ، عصب اصلی در دستگاه گوارش است که به ماهیچه‌ها سیگنال می‌دهد تا غذا را از معده به روده کوچک منتقل کنند. اگر دیابت به این عصب آسیب برساند، حرکت غذا از معده به روده کوچک کند یا متوقف می‌شود. به این حالت، گاستروپارزی یا تأخیر در تخلیه معده می‌گویند. این مشکل، در زنان نسبت به مردان شایع‌تر است.

علائم گاستروپارزی:

  • double-check-1
    احساس سیری بعد از چند لقمه غذا خوردن
  • double-check-1
    نفخ یا درد معده بعد از غذا خوردن
  • double-check-1
    داشتن حالت تهوع
  • double-check-1
    درد بالای معده

گاهی‌اوقات گاستروپارزی، کنترل سطح قند خون را دشوار می‌کند. این مشکل می‌تواند اولین علامت ابتلا به گاستروپارزی باشد.

چندین راه درمانی برای این بیماری وجود دارد. اگر اختلال خفیف باشد، تنها تغییر رژیم غذایی می‌تواند علائم را کاهش دهد و اگر این کار مؤثر نباشد، دارو تجویز می‌شود. در موارد شدید بیماری، پزشک محرکی را در داخل معده قرار می‌دهد تا عضلات آن بهتر کار کنند.

انتروپاتی دیابت

انتروپاتی به معنی بیماری روده است. افراد مبتلا به گاستروپارزی، مستعد ابتلا به انتروپاتی هستند. اگر برای مدت طولانی به دیابت مبتلا هستید، ممکن است در روده کوچک، روده بزرگ یا راست روده نیز مشکل داشته باشید.

آسیب ناشی از دیابت به اعصاب روده باعث می‌شود که سرعت هضم غذا کند یا متوقف شود، در نتیجه منجر به یبوست می‌شود و زمینه رشد باکتری‌های بد را ایجاد می‌کند و یا ممکن است اسهال داشته باشید (ترکیبی از یبوست و اسهال) که شایع‌ترین علامت انتروپاتی است.

ممکن است مدفوع از راست روده خارج شود و کنترل حرکات روده برای شما سخت باشد. این مشکل بعد از غذا خوردن، بدتر می‌شود.

اگر مبتلا به انتروپاتی دیابتی هستید، پزشک راه‌هایی برای ثابت نگه‌داشتن قند خون و کنترل علائم پیشنهاد می‌دهد.

بیماری کبد چرب غیرالکلی

این بیماری به تجمع سلول‌های چربی در کبد افرادی که کمتر الکل مصرف می‌کنند یا اصلاً مصرف نمی‌کنند گفته می‌شود. این آسیب بسیار شبیه آسیب کبدی است که در افراد مصرف‌کننده الکل مشاهده می‌شود. اگر دیابت یا چاقی دارید در خطر ابتلا به آن هستید.

اگر به بیماری کبد چرب غیرالکلی مبتلا هستید، کنترل دیابت دشوار خواهد بود؛ زیرا هرچه چربی بیشتری در کبد خود داشته باشید، مصرف انسولین توسط بدن سخت‌تر می‌شود.

اکثر بیماران مبتلا به این بیماری علائمی ندارند. ممکن است فقط احساس خستگی یا درد در سمت راست بالای شکم داشته باشند. اولین علامت معمولاً افزایش مقدار ALT در آزمایش خون است که عملکرد کبد را بررسی می‌کند.

هیچ درمان خاصی برای بیماری کبد چرب غیرالکلی وجود ندارد؛ اما ممکن است پزشک توصیه کند که قند خون خود را تحت کنترل داشته باشید، یا وزن خود را کاهش دهید و یا برای کمک به بدن در استفاده بهتر از انسولین، دارویی تجویز کند.

راه‌های دیگری که دیابت بر دستگاه گوارش تأثیر می‌گذارد

دیابت می‌تواند باعث مشکلات گوارشی شود. مشکلات عصبی در مری ممکن است باعث سوزش سر دل شود و بلع را دشوار کند. پزشک به شما می‌گوید که باید قند خون خود را در چه محدوده‌ای نگه دارید تا بتوانید این علائم را کنترل کنید. همچنین ممکن است آنتی‌اسیدها و مقداری که باید مصرف کنید را تجویز کنند.

سایر بیماری‌های گوارشی که در افراد دیابتی شایع‌تر است عبارت‌اند از:

  • double-check-1
    هپاتیت C (عفونت کبد)
  • double-check-1
    سیروز (اسکار کبد)
  • double-check-1
    هموکروماتوز (انباشته شدن آهن که منجر به آسیب کبدی می‌شود)

اگر اخیراً به مشکلات روده‌ای دچار شده‌اید یا مشکل درمان نمی‌شود، به پزشک مراجعه کنید.

دیابت پایان راه نیست!

دیابت، بیماری خطرناک و شایعی است که در کشورهای خاورمیانه از هر ۶ نفر، یک نفر به آن مبتلاست و یک‌سوم از این افراد، اطلاعی از بیماری خود ندارند.

اما این بیماری خطرناک و مادام‌العمر، در صورت تشخیص به‌موقع و رعایت دستورالعمل‌های پزشک، کاملا قابل‌کنترل است. به‌عنوان یک فرد دیابتی می‌توانید مانند افراد عادی از یک زندگی سالم و بدون محدودیت لذت ببرید، به‌شرطی که توصیه‌های پزشک را در مورد نظارت و درمان به‌درستی انجام دهید و تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید که نه تنها برای دیابت، بلکه برای سلامت عمومی شما نیز مفید هستند و محدودیتی برای شما ایجاد نمی‌کنند.

مجله سلامت دیابت که در حال مطالعه بخشی از آن هستید، اختصاص به معرفی جنبه‌های مختلف این بیماری دارد. توصیه می‌کنیم این مجله را از ابتدا مرور کنید تا در مسیر مبارزه با دیابت موفق‌ باشید.

← مجله سلامت دیابت

مجله تخصصی سلامت دیابت | تهیه و انتشار توسط تیم تولید محتوای تدبیرنگر | با تأییدیه علمی آزمایشگاه نانوی ارومیه