اگر به دیابت بارداری مبتلا هستید، احتمال بروز مشکلاتی در طول بارداری را می‌توان با کنترل سطح قند خون کاهش داد. همچنین، باید در دوران بارداری و زایمان با دقت بیشتری تحت‌نظر باشید تا میزان مؤثر بودن درمان بررسی شود.
انجام
انواع تست‌های تخصصی دیابت در ارومیه
مرکز آزمایشگاهی نانو، یک مرکز مجهز تشخیصی در ارومیه است که آمادگی پذیرش و انجام کلیه‌ی آزمایش‌های مربوط به دیابت را داراست.
غربالگری دیابت
یک‌سوم از افراد دیابتی، اطلاعی از بیماری ندارند. برای تشخیص زودهنگام دیابت چه باید کرد؟
آزمایش HbA1c (A1c)
تعیین میانگین سطح قند خون در ۲ تا ۳ ماه گذشته برای تشخیص ابتلا به پیش‌دیابت و دیابت
تست‌های روتین دیابت
معاینات و آزمایش‌های منظم ضروری برای افراد مبتلا به دیابت و پیش‌دیابت برای کنترل بیماری
بررسی سطح قند خون
یک کیت آزمایش به شما داده می‌شود که می‌توانید از آن برای بررسی سطح قند خون (گلوکز) خود استفاده کنید. این شامل دستگاهی است که در بر روی انگشت خراش ایجاد می‌کند و قطره‌ی خون بر روی آن ریخته می‌شود.
در موارد زیر پزشک شما را راهنمایی می‌کند:
چگونه سطح قند خون‌تان را به‌درستی اندازه بگیرید.چه زمانی و هرچند یک‌بار سطح قند خون‌تان را بررسی کنید. اغلب توصیه می‌شود که قبل از صبحانه و یک ساعت پس از هر وعده‌ی غذایی سطح گلوکز خون‌تان را بسنجید.
- این‌که چه سطحی را باید به‌عنوان سطح هدف در نظر بگیرید – این اندازه‌گیری بر حسب میلی‌مول بر لیتر خون (mmol/l) است.
- چگونه از سطح قند خون خود به پزشک اطلاع دهید تا بهترین درمان را برای‌تان پیشنهاد دهد.
در صورتی که از انسولین استفاده می‌کنید و سطح قند خون‌تان پایین است (هیپوگلیسمی) یا این‌که کلاً سطح قند خون‌تان پایدار نیست، ممکن است پزشک‌تان نمایشگر مداوم سطح قند خون را برای‌تان پیشنهاد دهد.
این دستگاه یک حسگر کوچک است که بر روی پوست خود قرار می‌دهید و اطلاعات به‌صورت بی‌سیم به تلفن همراه ارسال می‌شوند؛ بنابراین، می‌توانید سطح قند خون خود را در هر زمان که بخواهید مشاهده کنید.
رژیم غذایی سالم
تغییر در رژیم غذایی می‌تواند در کنترل سطح قند خون کمک کند. به متخصص رژیم غذایی ارجاع خواهید شد تا در مورد رژیم غذایی و و نحوه‌ی برنامه‌ریزی در مورد رژیم غذایی سالم راهنمایی کند.
همچنین ممکن است موارد زیر برای‌تان توصیه شود:
- مصرف ۳ وعده‌ی غذایی در روز و اجتناب از نخوردن حتی یک وعده‌ی غذایی
غذاهای نشاسته‌ای و با شاخص گلیسمی پایین (GI) بخورید که قند را به‌آرامی آزاد می‌کنند. مانند ماکارونی سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای، نان غلات، غلات سبوس‌دار، حبوبات، لوبیا، عدس و فرنی ساده.
- میوه‌جات و سبزیجات را زیاد و حداقل ۵ وعده در روز بخورید.
از غذاهای شیرین دوری کنید. به رژیم غذایی کاملاً بدون قند نیازی نیست. اما میان‌وعده‌هایی مانند کیک و بیسکویت را با جایگزین‌های سالم‌تر مانند میوه، آجیل و دانه‌ها جایگزین کنید.
- از نوشیدنی‌های قند‌دار دوری کنید. نوشیدنی‌های رژیمی یا بدون قند بهتر از انواع قند‌دار آن‌ها هستند. آب‌میوه‌ها و اسموتی‌ها هم می‌توانند قند بالایی داشته باشند. همچنین برخی از نوشیدنی‌های «بدون قند افزودنی» نیز می‌توانند حاوی قند باشند؛ بنابراین، برچسب تغذیه بر روی نوشیدنی‌ها را بررسی کنید.
- از منابع پروتئینی بدون چربی مانند ماهی استفاده کنید.
همچنین مهم است در مورد غذاهایی که در دوران بارداری باید از آن‌ها اجتناب کنید، مانند انواع خاصی از ماهی و پنیر، آگاه باشید.
ورزش
فعالیت‌های بدنی سطح قند خون‌تان را کاهش می‌دهند؛ بنابراین، فعالیت‌های منظم می‌توانند روش مؤثری در کنترل دیابت بارداری باشند.
روش‌های فعالیت‌های امن در طول بارداری آموزش داده خواهد شد.
رایج‌ترین توصیه این است که حداقل ۱۵۰ دقیقه (۲ ساعت و ۳۰ دقیقه) فعالیت با شدت متوسط در هفته، به علاوه تمرینات قدرتی ۲ روز یا بیشتر در هفته را انجام دهید.
دارو
اگر ۱ تا ۲ هفته پس از تغییر رژیم غذایی و ورزش منظم، سطح قند خون شما همچنان ثابت نباشد، یا اگر سطح قند خون‌تان در اولین آزمایش خیلی بالا باشد، ممکن است دارو تجویز شود. دارو ممکن است قرص متفورمین یا تزریق انسولین باشد.
سطح قند خون با پیشرفت بارداری افزایش می‌یابد. بنابراین، اگرچه در ابتدا بهبود پیدا کنید، ممکن است در اواخر بارداری به مصرف دارو نیاز داشته باشید.
قرص
متفورمین قرصی است که ۳ بار در روز همراه یا پس از غذا مصرف می‌شود.
عوارض جانبی متفورمین می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- احساس بیماری
- بیمار شدن
- گرفتگی‌های شکم
- کاهش اشتها
- اسهال
گاهی اوقات ممکن است قرص دیگری به نام گلی‌بن‌کلامید تجویز شود.
انسولین
انسولین ممکن است در موارد زیر توصیه شود:
- امکان مصرف متفورمین را ندارید یا این دارو عوارض جانبی ایجاد می‌کند.
- متفورمین سطح قند خون‌تان را به‌اندازه‌ی کافی پایین نمی‌آورد.
- سطح قند خون‌تان خیلی بالا است.
- کودک شما بسیار بزرگ است یا مایعات زیادی در رحم‌تان جمع شده است (پلی‌هیدرآمنیوس)
انسولین با استفاده از قلم انسولین تزریق می‌شود. این وسیله‌ای است که به شما کمک می‌کند تا با خیال راحت تزریق کرده و دوز مناسب را مصرف کنید.
استفاده از قلم انسولین معمولاً ضرری ندارد. سوزن‌ها بسیار کوچک هستند، زیرا فقط مقدار کمی از سوزن را درست زیر پوست خود تزریق می کنید. این که سوزن را کجا تزریق کنید و چگونه از قلم استفاده کنید به شما نشان داده خواهد شد.
بسته به نوع انسولینی که برای شما تجویز می‌شود، ممکن است لازم باشد آن را قبل از مصرف غذا، قبل از خواب یا هنگام بیداری مصرف کنید.
به شما گفته می‌شود که چه مقدار انسولین مصرف کنید. سطح قند خون معمولاً با پیشرفت بارداری افزایش می‌یابد، بنابراین، ممکن است دوز انسولینی که مصرف می‌کنید در طول زمان افزایش یابد. انسولین می‌تواند باعث کاهش بیش‌از‌حد قند خون شود (هیپوگلیسمی).
علائم قند خون پایین عبارت‌اند از:
- احساس لرزش، عرق کردن یا گرسنگی، رنگ‌پریدگی بیش‌از‌حد معمول یا مشکل در تمرکز.
اگر موارد فوق برای‌تان اتفاق افتاد، قند خون خود را آزمایش کنید و در صورت پایین بودن آن فوراً به فکر درمان باشید.
کنترل بارداری
ابتلا به دیابت بارداری می‌تواند خطر ابتلای کودک به مشکلاتی مانند بزرگ شدن بیش‌از‌حد معمول را افزایش دهد. به همین دلیل، قرار ملاقات‌های بیشتری پیش از زایمان پیشنهاد می‌شود تا کودک تحت نظر باشد.
قرار ملاقات‌هایی که پیشنهاد می‌شوند عبارت‌اند از:
- انجام سونوگرافی در حدود هفته‌های ۱۸ تا ۲۰ بارداری برای بررسی ناهنجاری‌های کودک
- سونوگرافی در هفته‌های ۲۸، ۳۲ و ۳۶ برای نظارت بر رشد کودک و میزان مایع آمنیوتیک، به علاوه انجام بررسی‌های منظم از هفته ۳۸ به بعد
پس از تولد نوزاد
معمولاً می‌توانید نوزاد را بلافاصله پس از زایمان ببینید، در آغوش بگیرید و به او غذا بدهید. مهم است که نوزاد خود را در اسرع وقت پس از تولد (در عرض ۳۰ دقیقه) و سپس در فواصل زمانی مکرر (هر ۲ تا ۳ ساعت) تا زمانی که سطح قند خون نوزاد ثابت شود به او شیر بدهید.
سطح قند خون کودک شما ۲ تا ۴ ساعت پس از تولد آزمایش می شود. اگر کم باشد، ممکن است لازم باشد کودک به طور موقت از طریق لوله یا قطره تغذیه شود.
هر دارویی که برای کنترل قند خون مصرف می‌کردید معمولاً پس از زایمان قطع می‌شود. اغلب توصیه می‌شود که قند خون خود را تا ۱ یا ۲ روز پس از زایمان بررسی کنید.
اگر حال شما و کودک‌تان خب باشید، به‌طور معمول پس از ۲۴ ساعت می‌توانید به خانه برگردید.
زایمان
زمان ایده‌آل برای زایمان در صورت ابتلا به دیابت بارداری معمولاً حدود هفته‌های ۳۸ تا ۴۰ بارداری است.
اگر قند خون شما در حد نرمال است و هیچ نگرانی در مورد سلامت خود یا کودک‌تان وجود ندارد، ممکن است بتوانید صبر کنید تا زایمان طبیعی شروع شود. با این حال اگر تا ۴۰ هفته و ۶ روز زایمان صورت نگیرد، زایمان القایی یا سزارین پیشنهاد خواهد شد. در طول زایمان قند خون‌تان تحت کنترل خواهد بود.
دیابت پایان راه نیست!
دیابت، بیماری خطرناک و شایعی است که در کشورهای خاورمیانه از هر ۶ نفر، یک نفر به آن مبتلاست و یک‌سوم از این افراد، اطلاعی از بیماری خود ندارند.
اما این بیماری خطرناک و مادام‌العمر، در صورت تشخیص به‌موقع و رعایت دستورالعمل‌های پزشک، کاملا قابل‌کنترل است. به‌عنوان یک فرد دیابتی می‌توانید مانند افراد عادی از یک زندگی سالم و بدون محدودیت لذت ببرید، به‌شرطی که توصیه‌های پزشک را در مورد نظارت و درمان به‌درستی انجام دهید و تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید که نه تنها برای دیابت، بلکه برای سلامت عمومی شما نیز مفید هستند و محدودیتی برای شما ایجاد نمی‌کنند.
مجله سلامت دیابت که در حال مطالعه بخشی از آن هستید، اختصاص به معرفی جنبه‌های مختلف این بیماری دارد. توصیه می‌کنیم این مجله را از ابتدا مرور کنید تا در مسیر مبارزه با دیابت موفق باشید.
← مجله سلامت دیابت
مجله تخصصی سلامت دیابت | تهیه و انتشار توسط تیم تولید محتوای تدبیرنگر | با تأییدیه علمی آزمایشگاه نانوی ارومیه