آزمایش الکتروفورز پروتئین

Protein Electrophoresis

الکتروفورز سرم پروتئین، یک تکنیک آزمایشگاهی برای بررسی پروتئین‌های خونی است. بیماری‌هایی همچون مولتیپل مایلوما، درد نامفهوم استخوان، پروتئین اوری، هیپر کلسیمی و انواع آنمی را می‌توان با استفاده از این تکنیک بررسی نمود. در این آزمایش معمولا خون را ابتدا در یک لوله لخته وارد می‌کنند و سرم بعد از تهیه، به دستگاه CAPILARY 2 داده می‌شود.

پروتئین‌های سرم به شش قسمت عمده تقسیم می‌شوند:‌ آلبومین سرمی، آلفا-۱ گلوبولین‌ها، آلفا-۲ گلوبولین‌ها، بتا-۱ و بتا-۲ گلوبولین‌ها و گاماگلوبولین‌ها.

پروتئین الکتروفورز یکی از آزمایش‌های پرکاربرد تشخیص طبی است. این تست به منظور بررسی حضور یک پروتئین غیرنرمال در بدن و یا فقدان یک پروتئین طبیعی بدن و یا حتی افزایش و کاهش پروتئین‌ها که تحت شرایط و بیماری‌های مختلف اتفاق می‌افتد، کاربرد دارد.

  • nano-p-tests-i-specs-1
    نوع نمونه قابل اندازه‌گیری:
    CBC
  • nano-p-tests-i-specs-2
    شرایط پیش از آزمایش:
    بیمار ترجیحاً ناشتا باشد.
  • nano-p-tests-i-specs-3
    زمان تقریبی اعلام نتیجه:
    یک روز
  • nano-p-tests-i-specs-4
    اسامی دیگر:
    Gamma-Globulin, Immunology Profile (Pr Elect), Macroglobulins, Protein Electrophoresis+Total Protein, SPE (Serum Protein Electrophoresis), SPEP (Serum Protein Electrophoresis)

علل تجویز آزمایش

ارزیابی اجزای پروتئین‌های سرم به منظور تشخیص، بررسی و پیگیری سیر بیماری در مبتلایان به سرطان (لنفوم، مایلوما)، بیماری‌های روده‌ای کبدی همراه با دفع پروتئین، مونوکلونال گاماپاتی‌ها، اختلالات ایمنی، اختلال عملکرد کبد، سوء تغذیه، و بیماری‌های همراه با ادم.

دلایل احتمالی افزایش و کاهش

افزایش سطح آلبومین:

  • کم‌آبی: با کاسته شدن از حجم داخل عروقی، مقدار عددی غلظت آلبومین اندازه‌گیری‌شده افزایش می‌یابد.

کاهش سطح آلبومین:

  • سوء تغذیه
  • بارداری
  • بیماری‌های کبدی همچون هپاتیت، سیروز و نکروز سلول کبدی، تومور متاستاز یافته کبدی.
  • انتروپاتی‌های توأم با دفع پروتئین مانند بیماری کرون، اسپرو، ویپل. در این بیماری‌ها جذب کافی پروتئین به‌خوبی صورت نمی‌گیرد و سطح Alb پایین می‌آید.
  • نفروپاتی‌های همراه با دفع پروتئین (سندرم نفروتیک، نفروز، گلومرونفریت)
  • پرآبی
  • افزایش نفوذپذیری مویرگی در بیماری‌های کلاژن- عروقی نظیر لوپوس اریتروماتوز- در اثر افزایش نفوذپذیری آلبومین بافت تراوش کرده و منجر به ادم می‌گردد و یا در کلیه‌ها از حد آستانه می‌گذرند و پروتئینوری پدید می‌آید و از سطح Alb سرم کاسته می‌شود.
  • بیماری‌های التهابی مانند نکروز، انفارکتوس یا سوختگی همراه با التهاب: در این شرایط بخش گلوبولینی پروتئین‌ها افزایش و آلبومین کاهش می‌یابد.
  • دیس پروتئینمی آیدیوپاتیک خانوادگی؛ یک نوع بیماری ژنتیکی است که Alb به شدت کاهش و گلوبین‌ها افزایش می‌یابد.

 

افزایش سطح آلفا-۱- گلوبولین:

بیماری التهابی آلفا-۱- آنتی‌تریپسین نوعی پروتئین فاز حاد است که در بیماری‌های التهابی نکروز، انفارکتوس، بدخیمی یا سوختگی افزایش می‌یابد.

کاهش سطح آلفا-۱- گلوبولین:

آمفیزم ریوی جوانان: این بیماران دچار کاهش یا فقدان ژنتیکی آنزیمی هستند که نقش مهمی در عملکرد طبیعی ریه دارد.

 

افزایش سطح آلفا-۲- گلوبولین:

سندرم نفروتیک؛ بیماری‌های التهابی (سرولوپلاسمین و هاپتوگلوبولین یک آلفا-۲- گلوبولین هستند و از پروتئین‌های واکنشی فاز حاد هستند که در بیماری‌های التهابی، نکروز، انفارکتوس، بدخیمی یا سوختگی افزایش می‌یابند.)

کاهش سطح آلفا-۲- گلوبولین:

  • همولیز: هاپتوگلوبولین در صورت وقوع همولیز کاهش می‌یابد.
  • بیماری ویلسون: سرولوپلاسمین در بیماری ویلسون کاهش می‌یابد.
  • هیپرتیروئیدی
  • اختلال شدید عملکرد کبد (ساختن هاپتوگلوبولین کاهش می‌یابد)

 

افزایش سطح بتاگلوبولین:

  • هیپرکلسترولمی به تنهایی و یا همراه با سیروز صفراوی، هیپوتیروئیدی یا نفروز- بتالیپوپروتئین‌ها نوع بتاگلوبولین هستند که در هیپرکلسترولمی افزایش می‌یابد.
  • کم‌خونی فقر آهن: ترانسفرین نوعی بتاگلوبولین است که در این نوع کم‌خونی افزایش می‌یابد.

کاهش سطح بتاگلوبولین:

سوء تغذیه: تراتسفرین بتا گلوبولینی است که در سوء تغذیه کاهش می‌یابد.

 

افزایش سطح گاماگلوبولین:

  • مولتیپل میلوما و ماکروگلوبولینمی والدن اشتروم: باعث افزایش ناحیه گاماگلوبولین می‌شود.
  • بیماری التهابی مزمن مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس اریتروماتوز سیستمیک
  • هیپرایمیونیزاسیون: قله کوچکی در بخش IgA نوار گاما پدیدار می‌شود.
  • سیروز: بیشتر بیماران دارای افزایش گاماگلوبولین و برخی بیماران دارای افزایش بتاگلوبولین هستند.
  • عفونت حاد و مزمن: عفونت با پاسخ آنتی‌بادی همراه است و در نتیجه موجب افزایش ایمیونوگلوبولین‌ها (گاماگلوبولین) می‌شود.

کاهش سطح گاماگلوبولین‌ها:

  • اختلالات ژنتیکی سیستم ایمنی
  • نقص ایمنی ثانویه: وضعیت‌های گوناگونی مانند مصرف استروئیدها، سندرم نفروتیک، عفونت شدید با باکتری‌های گرم منفی، لنفوم، لوسمی با کاهش سطح ایمیونوگلوبولین‌ها همراه است.

مراحل انجام آزمایش در آزمایشگاه نانو

عوامل احتمالی تداخل آزمایشگاهی

داروهایی که موجب تغییر الگوی طبیعی الکتروفورز سرمی می‌شوند: آسپیرین، بیکربنات‌ها، کلرپرومازین، کورتیکواستروئیدها، ایزونیازید، نئومایسین، فناسمید، سالیسیلات‌ها، سولفونامیدها و تولبونامید.

نمونه‌های لیپمیک در روش رسوبی و وجود همولیز در آلبومین باعث تداخل خواهد شد.

تستوسترون باعث افزایش آلفا-۱- گلوبولین می‌شود.

استروژن، ضد‌بارداری خوراکی، فنی‌توئین باعث افزایش آلفا-۲-گلوبولین، و آسپارژیناز موجب کاهش آن می‌شود.

بتا-گلوبولین با مصرف ضد‌بارداری خوراکی و استروژن افزایش، و با آسپارژیناز کاهش می‌یابد.

فیبرینوژن ممکن است به عنوان یک باند مجزا در فراکسیون بتا و گاما مشاهده شود.

همولیز ممکن است فراکسیون بتا را تقویت کند.

پنی‌سیلین ممکن است سبب جداشدن باند آلبومین گردد.

مواد رادیوگرافی ممکن است الگوی غیر‌قابل‌تفسیری از الکتروفورز پروتئین ایجاد کند.

اطلاعات بیشتر

  •  در بیشتر مراکز در صورت غیرطبیعی بودن الکتروفورز پروتئین، الکتروفورز ایمیونوفیکساسیون (IFE) انجام می‌شود.
  • الکتروفورز ایمیونوفیکساسیون به‌ویژه برای شناسایی گاماپاتی‌های منوکلونال از قبیل مولتیپل میلومایا، ماکروگلوبینمی والدن اشترم مفید است.
  • nano-p-tests-i-warning-1
    توجه

    کلیه اطلاعات پزشکی مطرح شده در این صفحه صرفاً جهت اطلاع‌رسانی و افزایش آگاهی مراجعان گرامی است و به‌هیچ‌عنوان به‌عنوان جایگزین تشخیص، اظهار نظر، و رژیم درمانیِ تجویز شده توسط پزشک نمی‌تواند باشد. برای کسب اطلاع از وضعیت سلامتی خود و پاسخ به سؤالات احتمالی در مورد نتیجه آزمایش‌ها، به پزشک خود مراجعه فرمایید.