آزمایش کورتیزول سرم

Cortisol

کورتیزول هورمونی است که توسط غدد آدرنال (فوق کلیه) تولید می‌شود. تولید و ترشح کورتیزول توسط ACTH (هورمون تولید شده توسط غده هیپوفیز‌) تحریک می‌شود. کورتیزول به شکستن پروتئین، گلوکز و لیپیدها، حفظ فشار خون و تنظیم سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. گرما، سرما، عفونت، تروما، استرس، ورزش، چاقی و بیماری‌های ناتوان‌کننده، می‌توانند غلظت کورتیزول را تحت تأثیر قرار دهند. هورمون کورتیزول با یک الگوی شبانه‌روزی ترشح می‌شود؛ به‌طوری که بیشترین سطح آن بین ساعت ۶ تا ۸ صبح و مقدار متوسط و کمترین مقدار آن در نیمه‌شب است.

آزمایش‌های خون و ادرار کورتیزول، برای کمک به تشخیص سندرم کوشینگ (پرکاری آدرنال) و بیماری آدیسون (کم‌کاری آدرنال)، دو اختلال جدی آدرنال به کار می‌روند.

  • nano-p-tests-i-specs-1
    نوع نمونه قابل اندازه‌گیری:
    سرم
  • nano-p-tests-i-specs-2
    شرایط پیش از آزمایش:
    این آزمایش نیازی به ناشتا بودن و یا محدودیت خاص در رژیم غذایی ندارد.
  • nano-p-tests-i-specs-3
    زمان تقریبی اعلام نتیجه:
    یک روز
  • nano-p-tests-i-specs-4
    اسامی دیگر:
    هیدروکورتیزون, کورتیزول سرم, Cortisol Blood

علل تجویز آزمایش

برای تشخیص کم‌کاری و یا پرکاری غدد فوق‌کلیوی

دلایل احتمالی افزایش

شرایطی که موجب می‌شود تست افزایش یابد:

  • سندروم کوشینگ، برخی از سرطان‌ها، و استفاده طولانی‌مدت از کورتیکو استروئیدها
  • بیماری کبدی و یا کلیوی شدید، افسردگی، پرکاری تیروئید و چاقی
  • حاملگی و استفاده از قرص‌های ضد‌بارداری
  • پس از جراحی، بیماری، جراحت، سپسیس (عفونت منتشر در بدن)
  • درمان با تتراسایکلین
  • سوختگی‌ها
  • پر‌فشاری خون
  • پرکاری تیروئید

شرایطی که موجب می‌شود تست کاهش یابد:

  • بیماری آدیسون و یا عفونت توبرکلوزیس در غدد آدرنال
  • برخی سرطان‌ها و آسیب دیدن سر (اگر باعث آسیب دیدن غده هیپوفیز شود)
  • کم‌کاری تیروئید
  • هیپوگلیسمی (کاهش قند خون)
  • بیماری‌های کبدی
  • نکروز هیپوفیز پس از زایمان

آزمایش‌های تکمیلی

ACTH, Aldosterone

 

مراحل انجام آزمایش در آزمایشگاه نانو

عوامل احتمالی تداخل آزمایشگاهی

تعدادی از داروها، به‌ویژه قرص‌های جلوگیری از بارداری، استروژن، اتانول، متادون، وازوپرسین، هیدروکورتیزون (شکل مصنوعی کورتیزول)، انسولین، مخدرها، رانیتیدین، وازوپرسین، پردنیزولون، اسپیرونولاکتون و … می‌توانند سطوح کورتیزول را افزایش دهند.

برخی از هورمون‌های استروئیدی، باربیتورات‌ها، فنی‌توئین، بتامتازون، کلونیدین، دگزامتازون، کتوکونازول، لوودوپا، لیتیم، اگسازپام، تری‌میپرامین و … ممکن است سطوح کورتیزول را کاهش دهند.

استرس و فعالیت فیزیکی شدید می‌تواند تولید کورتیزول را افزایش دهد.

با وجود کم‌کاری نسبی هیپوفیز، ممکن است نتایج تست طبیعی باشند.

اطلاعات بیشتر

  • مقدار ناکافی کورتیزول باعث ایجاد علائم غیراختصاصی مانند کاهش وزن، ضعف عضلانی، خستگی، فشار خون پایین و درد شکمی می‌شود. گاهی اوقات کاهش تولید، در ترکیب با عامل استرس‌زا می‌تواند بحران آدرنال ایجاد کند که نیاز به توجه فوری پزشکی دارد.
  • کورتیزول بیش از حد می‌تواند باعث افزایش فشار خون، قند خون بالا، چاقی، پوست شکننده، رگه‌های بنفش بر روی شکم، ضعف عضلانی و پوکی استخوان شود. خانم‌ها ممکن است دوره قاعدگی نامنظم و افزایش موهای صورت داشته باشند. همچنین کودکان ممکن است رشد تأخیری و کوتاهیِ قد داشته باشند.
  • nano-p-tests-i-warning-1
    توجه

    کلیه اطلاعات پزشکی مطرح شده در این صفحه صرفاً جهت اطلاع‌رسانی و افزایش آگاهی مراجعان گرامی است و به‌هیچ‌عنوان به‌عنوان جایگزین تشخیص، اظهار نظر، و رژیم درمانیِ تجویز شده توسط پزشک نمی‌تواند باشد. برای کسب اطلاع از وضعیت سلامتی خود و پاسخ به سؤالات احتمالی در مورد نتیجه آزمایش‌ها، به پزشک خود مراجعه فرمایید.