آزمایش هپاتیت C (Hepatitis C) HCV

هدف از تست هپاتیت C تعیین این موضوع است که آیا شما به HCV آلوده شده‌اید یا خیر، و برنامه‌ریزی درمان شما در صورت وجود آن است. اگر این عفونت را دارید، HCV در خون و سایر مایعات بدن شما یافت می‌شود.

هپاتیت C شایع‌ترین شکل هپاتیت ویروسی در بسیاری از کشورهاست. عفونت‌های HCV به دو دسته حاد و مزمن طبقه‌بندی می‌شود. پزشکان تست هپاتیت C را برای غربالگری، تشخیص، و نظارت بر روند درمان تجویز می‌کنند.

• هپاتیت C حاد: این عارضه در ۶ ماه اول پس از قرار گرفتن در معرض ویروس رخ می‌دهد. هپاتیت C حاد در اوایل بیماری، خفیف است و ممکن است علائمی نداشته باشید. به همین دلیل، اکثر مردم نمی‌دانند که به این عفونت مبتلا هستند. در یک‌چهارم افراد، سیستم ایمنی بدن با عفونت HCV مبارزه می‌کند و ویروس از بدن پاک می‌شود.
• هپاتیت C مزمن: اگر بدن شما قادر به مبارزه با ویروس نباشد، به این بیماری مبتلا خواهید شد. پیشرفت از هپاتیت C حاد به هپاتیت C مزمن شایع است که در حدود ۷۵ تا ۸۵ درصد از بیماران رخ می‌دهد. تشخیص هپاتیت C مزمن در اسرع وقت حیاتی است زیرا درمان سریع می‌تواند از عوارض مرتبط با این بیماری، از جمله بیماری کبد، نارسایی کبد و سرطان کبد جلوگیری کند.

انواع مختلفی از آزمایش‌های HCV وجود دارد و بسته به آزمایش مورد استفاده، آنالیت‌های مختلف شناسایی می‌شوند:

• آزمایش آنتی‌بادی هپاتیت C (Anti-HCV): آنتی‌بادی‌ها بخشی از پاسخ بدن به یک عفونت هستند. آزمایش آنتی‌بادی‌های هپاتیت C تعیین می‌کند که آیا شما در برهه‌ای از زندگی خود در معرض HCV قرار گرفته‌اید یا نه. اگر این آزمایش مثبت باشد، گام بعدی، آزمایش هپاتیت C است که می‌تواند مشخص کند آیا عفونت فعلی دارید یا خیر.
• آزمایش RNA هپاتیت C: RNA نوعی ماده ژنتیکی از HCV است که می‌تواند در خون تشخیص داده شود. اگر جواب این تست پس از آزمایش آنتی‌بادی مثبت باشد، پزشکان از آزمایش RNA برای جستجو و یا اندازه‌گیری مقدار ویروس در خون استفاده می‌کنند. تست‌های کیفی می‌توانند وجود RNA HCV را تشخیص دهند، در حالی که تست‌های کمّی مقدار RNA HCV را اندازه‌گیری می‌کنند. درک میزان HCV در خون، به نظارت بر پاسخ درمان کمک می‌کند.
• آزمایش ژنوتایپ: حداقل ۶ نوع هپاتیت C وجود دارد که “سویه” یا “ژنوتایپ” نامیده می‌شوند. درمان هپاتیت C به سویه‌ی آن بستگی دارد، بنابراین آزمایش ژنوتیپ برای هدایت درمان در صورت تشخیص عفونت HCV انجام می‌شود.

اگر علائم هپاتیت را بدون قرار گرفتن در معرض HCV داشته باشید، پزشکان معمولا یک پانل هپاتیت حاد ویروسی را تجویز می‌کنند که وجود شواهدی از هپاتیت A، B و C را در یک نمونه خون بررسی می‌کند.

یکی از رایج‌ترین راه‌های آلوده شدن به هپاتیت C، استفاده اشتراکی از سوزن‌هایی است که برای تزریق مواد مخدر استفاده می‌شود. همچنین ممکن است با روش‌های دیگر، از جمله در هنگام تولد، از طریق رابطه جنسی با یک فرد آلوده به HCV، و یا تماس با خون آلوده، به هپاتیت C مبتلا شوید. در حال حاضر واکسنی برای جلوگیری از هپاتیت C وجود ندارد.

توصیه می‌شود در سنین بیش از ۱۸ سال، حداقل یک بار برای هپاتیت C غربالگری شوید. غربالگری در دوران بارداری و در صورت داشتن عوامل خطر عفونت HCV نیز انجام می‌شود. اگر عوامل خطر دارید، غربالگری دوره‌ای تا زمانی که عوامل خطر ادامه داشته باشند توصیه می‌شود.

عوامل خطر برای هپاتیت C عبارتند از:

• مصرف داروهای تزریقی فعلی یا گذشته
• انجام انتقال خون یا پیوند عضو در گذشته
• دریافت دیالیز کلیه
• تماس با سوزن، از جمله در محل کار و یا در حین خالکوبی یا سوراخ کردن گوش و غیره
• کار یا اقامت در زندان
• تولد از مادر مبتلا به هپاتیت C
• داشتن عفونت HIV
• داشتن رابطه جنسی محافظت‌نشده

آزمایش هپاتیت C همچنین در شرایطی انجام می‌گیرد که نتایج تست کبد، غیرطبیعی باشد، و یا هنگام تشخیص علت آسیب کبدیِ موجود. همچنین اگر علائم مشکوک را تجربه می‌کنید، غربالگری HCV بسیار مهم است. هرچند هپاتیت C اکثراً علائمی ایجاد نمی‌کند، اما می‌توانید در عرض یک تا سه ماه پس از ابتلا به ویروس، علائم را مشاهده کنید. برخی از علائم رایج عبارتند از:

• ادرار به رنگ زرد تیره
• خستگی یا خستگی
• تب
• مدفوع به رنگ خاک رس یا خاکستری
• درد در شکم یا مفاصل
• تهوع، استفراغ یا از دست دادن اشتها
• یرقان یا زردی پوست و چشم

به دلیل آن که بسیاری از مبتلایان به هپاتیت C فاقد علائم هستند و کسانی که علائم آن را تجربه می‌کنند ممکن است تصور کنند یک تب یا خستگی عادی بوده و رفع شده، مهم است که درباره این موضوع با پزشک خود مشورت کنید.

این تست نیاز به گرفتن نمونه خون دارد که در اغلب موارد از بازوی شما در آزمایشگاه و یا در خانه توسط پرسنل آزمایشگاه نانو گرفته می‌شود. در کودکان و نوزادان، نمونه خون معمولا از پاشنه‌ی پا برداشته می‌شود.

آمادگی‌های قبل از آزمایش

برای این آزمایش عموماً نیازی به آمادگی خاصی نیست. پزشک معالج‌تان به شما خواهد گفت که آیا لازم است موقتاً مصرف برخی داروها یا مکمل‌ها را قبل از آزمایش متوقف کنید یا خیر.

در حین انجام آزمایش

نمونه‌گیر آزمایشگاه نانو، نمونه خون را از رگ بازوی شما خواهد گرفت. وی احتمالا یک نوار در اطراف بازوی شما خواهد بست و ناحیه‌ای را که سوزن در پوست شما قرار می‌گیرد ضدعفونی خواهد نمود. سپس مقدار کمی خون به یک لوله کشیده می‌شود. وقتی سوزن وارد پوست شما می‌شود ممکن است احساس سوزش خفیف داشته باشید.

پس از انجام تست

پس از برداشتن سوزن، از شما خواسته خواهد شد با بانداژ یا یک قطعه گاز استریل، فشار ملایمی را به محل نمونه‌گیری وارد کنید. این کار به جلوگیری از خون‌ریزی کمک می‌کند و می‌تواند مانع از کبودی شود. سپس محل نمونه‌گیری بانداژ خواهد شد. در اکثر موارد پس از تکمیل آزمایش می‌توانید به فعالیت‌های روزمره خود بازگردید.

گرفتن نمونه خون، یک روش بسیار کم‌خطر است. گاهی ممکن است در محل نمونه‌گیری، کبودی خفیف ملاحظه کنید.

اگر به دلیل شرایط جسمانی، محدودیت حرکت، مشغله کاری و … امکان مراجعه حضوری به آزمایشگاه را ندارید، با سفارش سرویس نمونه‌گیری در منزل آزمایشگاه نانو در ارومیه، به‌راحتی می‌توانید این آزمایش را در خانه یا محل کار خود انجام دهید.

پرسنل مجرب آزمایشگاه نانو، تخصص و تجهیزات لازم برای این کار را در اختیار دارند و با رعایت تمامی استانداردهای ابلاغی وزارت بهداشت، با هماهنگی قبلی در محل سکونت یا کار شما برای انجام نمونه گیری حاضر خواهند شد.

← لطفاً توجه داشته باشید که ارائه نام و نام خانوادگی بیمار، سن، کد ملی، آزمایش مورد درخواست، کد رهگیری که از پزشک دریافت کرده‌اید، و یک شماره تماس برای ثبت درخواست ضروری است.

← برای درخواست نمونه‌گیری در منزل، بهتر است یک روز قبل با آزمایشگاه تماس بگیرید. برای آزمایش‌های اورژانسی، لطفاً حداقل ۲ ساعت قبل تماس بگیرید.

پاسخ سؤال خود را نیافته‌اید؟

اگر درباره جزئیات این آزمایش، نحوه نمونه گیری و انجام آن، و یا شرایط خود سؤالی دارید، می‌توانید آن را در محتوای سایت جستجو کنید:

همکاران ما در بخش پذیرش آزمایشگاه نانو و واحد روابط عمومی این مرکز، با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ در ساعات کاری مجموعه، تا حد امکان پاسخگوی سؤالات شما خواهند بود.