آزمایش هپاتیت A (HAV)

هدف از تست هپاتیت A تعیین این مسئله است که آیا فرد به ویروس هپاتیت A (اختصاراً HAV) آلوده شده یا خیر.

ویروس هپاتیت A بسیار مسری است و عفونت می‌تواند باعث هپاتیت شود، بیماری که با التهاب و بزرگ شدن کبد شناخته می‌شود. چندین نوع ویروس وجود دارد که می‌تواند باعث هپاتیت شود. برخی از ویروس‌های هپاتیت فقط باعث عفونت‌های کوتاه‌مدت (اصطلاحاً بیماری حاد) می‌شوند، در حالی که برخی دیگر می‌توانند باعث عفونت‌های طولانی‌مدت (به نام بیماری مزمن) شوند.

هپاتیت A معمولا یک عفونت ناگهانی و حاد است که چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد. در بیشتر موارد، این ویروس باعث عفونت مزمن نمی‌شود. با این حال، در موارد نادر، هپاتیت A می‌تواند شدید باشد و باعث آسیب کبدی یا نارسایی کبدی شود.

این ویروس از طریق انتقال مدفوع به دهان منتقل می‌شود، به این معنی که آثار مدفوع فرد آلوده به هپاتیت A، به غذای یک نفر دیگر راه یابد. اکثراً انتقال هپاتیت A از طریق مصرف غذای شسته‌نشده و یا آب آلوده رخ می‌دهد.

و پزشک ممکن است آزمایش هپاتیت A را برای اهداف مختلف تجویز کند:

• تشخیص عفونت فعلی: پزشکان از آزمایش‌های هپاتیت برای تشخیص علت هپاتیت در بیماران مبتلا به علائم و نشانه‌های این بیماری استفاده می‌کنند.
• ارزیابی ایمنی: پس از بهبود بیماران از عفونت هپاتیت A، این افراد در اثر ایجاد آنتی‌بادی‌های محافظتی، در برابر عفونت‌های آینده مصون می‌شوند. آزمایش هپاتیت A می‌تواند نشان دهد که فرد پس از بهبودی از عفونت گذشته، یا به دلیل این‌که قبلا واکسیناسیون هپاتیت A دریافت کرده است، آنتی‌بادی‌های محافظتی برای هپاتیت A دارد یا خیر.

تست هپاتیت A به دنبال آنتی‌بادی‌های خاصی است که تعیین می‌کند آیا هپاتیت توسط ویروس هپاتیت A شده یا خیر. آنتی‌بادی‌ها موادی هستند که توسط سیستم ایمنی بدن در پاسخ به عفونت با ویروس (مانند هپاتیت A) ساخته می‌شوند.

آزمایش هپاتیت A به دنبال دو نوع آنتی‌بادی است. آنتی‌بادی‌ها بخشی از پاسخ محافظتی بدن به عفونت ویروسی هستند و آنتی‌بادی‌های ویروس هپاتیت A ممکن است با چند آزمایش مختلف اندازه‌گیری شوند:

• آزمایش آنتی‌بادی هپاتیت A ایمونوگلوبولین M (IgM Anti-HAV): وقتی برای اولین بار به هپاتیت A آلوده می‌شوید، بدن آنتی‌بادی‌های ضد HAV IgM تولید می‌کند. این آنتی‌بادی‌ها معمولا از ۲ هفته پس از شروع علائم تا حدود ۶ ماه بعد، قابل‌تشخیص هستند.
• آزمایش آنتی‌بادی هپاتیت A ایمونوگلوبولین G (IgG Anti-HAV): آزمایش آنتی‌بادی IgG Anti-HAV آنتی‌بادی‌های IgG را که بعداً ایجاد می‌شوند، شناسایی می‌کند. آنتی‌بادی‌های IgG تا پایان عمر در بدن قابل‌تشخیص هستند و از عفونت‌های ناشی از ویروس هپاتیت A در آینده محافظت می‌کنند. آزمایش ضد HAV IgG برای تشخیص عفونت‌های HAV گذشته به کار می‌رود و گاهی برای تعیین این‌که آیا یک فرد از عفونت یا واکسیناسیون قبلی، ایمنی ایجاد کرده است، استفاده می‌گردد.
• تست آنتی‌بادی هپاتیت A کل: تست آنتی‌بادی Total HAV هر دو آنتی‌بادی IgM و IgG را تشخیص می‌دهد و بنابراین برای شناسایی عفونت‌های فعلی و گذشته استفاده می‌شود.

اگرچه آزمایش خون برای آنتی‌بادی‌های HAV استاندارد طلایی برای شناسایی عفونت هپاتیت A است، اما ممکن است آزمایش‌های دیگری نیز تجویز شود که در عوض به دنبال مواد ژنتیکی ویروس هپاتیت A باشند. این نوع تست که آزمایش تقویت اسید نوکلئیک (NAAT) نامیده می‌شود، می‌تواند آثار هپاتیت A را در مدفوع، خون، مایعات بدن و بافت کبد بیمار تشخیص دهد.

در بسیاری از موارد، آزمایش خاص هپاتیت A همراه با آزمایش خون (یا پس از آن) که عملکرد کبد را اندازه‌گیری می‌کند، انجام می‌شود. این آزمایش‌ها ممکن است شامل یک پانل گسترده از آزمایش‌هایی باشد که به آن پانل کبد گفته می‌شود. بررسی‌های انجام‌گرفته در پانل کبد می‌تواند اطلاعات مربوط به عملکرد کبد و التهاب را ارائه دهد. گرچه این آزمایش‌ها می‌توانند هپاتیت ویروسی را نشان دهند، اما نمی‌توانند ویروس خاص را شناسایی کنند. به همین دلیل آزمایش آنتی‌بادی برای تأیید علت اصلی تجویز می‌شود.

پزشکان اغلب آزمایش هپاتیت را بر اساس سابقه پزشکی، علائم و معاینه فیزیکی بیمار توصیه می‌کنند.

بیشتر بزرگسالان مبتلا به هپاتیت A علائمی دارند که حدود ۲۸ روز پس از عفونت ایجاد می‌شود. کودکان زیر شش سال به ندرت علائم دارند. علائم هپاتیت A عبارتند از:

• ادرار تیره
• اسهال و مدفوع خاکستری یا به رنگ خاک رس
• خستگی
• تب با درجات پایین
• درد شکم یا مفاصل
• تهوع، استفراغ یا از دست دادن اشتها
• زردی چشم‌ها و پوست، که یرقان نیز نامیده می‌شود

پزشکان آزمایش هپاتیت A را در بیماران مبتلا به علائم، و نیز افرادی که اخیراً در معرض ویروس هپاتیت A قرار گرفته‌اند توصیه می‌کنند. عواملی که خطر ابتلا به هپاتیت A را افزایش می‌دهند عبارتند از:

• سفرهای خارجی، به‌ویژه به بعضی کشورهای آسیایی، آمریکای جنوبی، آمریکای مرکزی، آفریقا و خاورمیانه
• مصرف داروهای وریدی و داروهای غیرقانونی
• زندگی در خانه سالمندان
• کار در صنایع مربوط به مراقبت‌های بهداشتی، غذا یا فاضلاب
• خوردن صدف خام، سبزیجات و سایر غذاها به صورت خام

برای بیمارانی که علائم هپاتیت A را بدون قرار گرفتن در معرض ویروس تجربه می‌کنند، احتمال دارد یک پانل هپاتیت حاد ویروسی را توصیه کنند که وجود هپاتیت A، هپاتیت B و هپاتیت C در نمونه خون می‌سنجد.

این تست نیاز به گرفتن نمونه خون دارد که در اغلب موارد از بازوی شما در آزمایشگاه و یا در خانه توسط پرسنل آزمایشگاه نانو گرفته می‌شود.

آمادگی‌های قبل از آزمایش

برای این آزمایش عموماً نیازی به آمادگی خاصی نیست. پزشک معالج‌تان به شما خواهد گفت که آیا لازم است موقتاً مصرف برخی داروها یا مکمل‌ها را قبل از آزمایش متوقف کنید یا خیر.

در حین انجام آزمایش

نمونه‌گیر آزمایشگاه نانو، نمونه خون را از رگ بازوی شما خواهد گرفت. وی احتمالا یک نوار در اطراف بازوی شما خواهد بست و ناحیه‌ای را که سوزن در پوست شما قرار می‌گیرد ضدعفونی خواهد نمود. سپس مقدار کمی خون به یک لوله کشیده می‌شود. وقتی سوزن وارد پوست شما می‌شود ممکن است احساس سوزش خفیف داشته باشید.

پس از انجام تست

پس از برداشتن سوزن، از شما خواسته خواهد شد با بانداژ یا یک قطعه گاز استریل، فشار ملایمی را به محل نمونه‌گیری وارد کنید. این کار به جلوگیری از خون‌ریزی کمک می‌کند و می‌تواند مانع از کبودی شود. سپس محل نمونه‌گیری بانداژ خواهد شد. در اکثر موارد پس از تکمیل آزمایش می‌توانید به فعالیت‌های روزمره خود بازگردید.

گرفتن نمونه خون، یک روش بسیار کم‌خطر است. گاهی ممکن است در محل نمونه‌گیری، کبودی خفیف ملاحظه کنید.

اگر به دلیل شرایط جسمانی، محدودیت حرکت، مشغله کاری و … امکان مراجعه حضوری به آزمایشگاه را ندارید، با سفارش سرویس نمونه‌گیری در منزل آزمایشگاه نانو در ارومیه، به‌راحتی می‌توانید این آزمایش را در خانه یا محل کار خود انجام دهید.

پرسنل مجرب آزمایشگاه نانو، تخصص و تجهیزات لازم برای این کار را در اختیار دارند و با رعایت تمامی استانداردهای ابلاغی وزارت بهداشت، با هماهنگی قبلی در محل سکونت یا کار شما برای انجام نمونه گیری حاضر خواهند شد.

← لطفاً توجه داشته باشید که ارائه نام و نام خانوادگی بیمار، سن، کد ملی، آزمایش مورد درخواست، کد رهگیری که از پزشک دریافت کرده‌اید، و یک شماره تماس برای ثبت درخواست ضروری است.

← برای درخواست نمونه‌گیری در منزل، بهتر است یک روز قبل با آزمایشگاه تماس بگیرید. برای آزمایش‌های اورژانسی، لطفاً حداقل ۲ ساعت قبل تماس بگیرید.

پاسخ سؤال خود را نیافته‌اید؟

اگر درباره جزئیات این آزمایش، نحوه نمونه گیری و انجام آن، و یا شرایط خود سؤالی دارید، می‌توانید آن را در محتوای سایت جستجو کنید:

همکاران ما در بخش پذیرش آزمایشگاه نانو و واحد روابط عمومی این مرکز، با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ در ساعات کاری مجموعه، تا حد امکان پاسخگوی سؤالات شما خواهند بود.