آزمایش ویروس اپشتین-بار (EBV)

آزمایش خون برای آنتی‌بادی‌های ویروس اپشتین-بار (EBV) برای کمک به تشخیص عفونت EBV، شایع‌ترین علت مونونوکلئوز عفونی استفاده می‌شود، در صورتی که فرد علائم بیماری را دارد اما تست منفی مونونوکلئوز (mono test) دارد.

در خانم‌های باردار با علائم بیماری ویروسی، ممکن است یک یا چند آزمایش آنتی‌بادی EBV همراه با آزمایش سیتومگالوویروس (CMV)، توکسوپلاسموز و سایر عفونت‌ها (به عنوان بخشی از پنل TORCH) برای کمک به تمایز بین EBV و علل دیگری تجویز شود که می‌توانند علائم مشابهی ایجاد کنند.

این آزمایش‌ها ممکن است برای یک فرد بدون علائم دستور داده شود تا ببیند آیا این فرد قبلا در معرض EBV قرار گرفته است یا مستعد عفونت اولیه EBV است. این کار به‌طور معمول انجام نمی‌شود، اما ممکن است زمانی که کسی، مانند یک نوجوان یا یک فرد دارای نقص ایمنی، با فردی که دارای مونونوکلئوز است، در تماس نزدیک بوده باشد، تجویز شود.

مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا (CDC) توصیه می‌کنند که چند تست را برای کمک به تعیین این‌که آیا یک فرد مستعد EBV است یا برای تشخیص عفونت اخیر یا عفونت قبلی یا عفونت EBV فعال شده است، انجام دهید:

• آنتی‌ژن کپسید ویروسی (VCA) – IgM
• VCA-IgG
• EA-D
• آنتی‌ژن هسته‌ای اپشتین-بار (EBNA)

ویروس اپشتین-بار (EBV) معمولا باعث بیماری خفیف تا متوسط می‌شود. تست خون ویروس اپشتین-بار، آنتی‌بادی‌های EBV را در خون تشخیص می‌دهد و به تشخیص عفونت EBV کمک می‌کند.

طبق گزارش مراکز کنترل و پیشگیری آمریکا، اکثر مردم در طول زندگی خود به EBV آلوده می‌شوند. این ویروس بسیار مسری است و به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. این ماده در بزاق افراد آلوده وجود دارد و می‌تواند از طریق تماس نزدیک مانند بوسیدن و از طریق به اشتراک گذاشتن ظروف منتقل شود.

پس از قرار گرفتن اولیه در معرض EBV، یک دوره چند هفته‌ای قبل از بروز علائم مرتبط وجود دارد که دوره انکوباسیون نامیده می‌شود. در طول عفونت اولیه حاد، تعداد ویروس چند برابر می‌شود. پس از آن، شاهد کاهش تعداد ویروس‌ها و رفع علائم هستیم، اما ویروس هرگز به‌طور کامل از بین نمی‌رود. EBV پنهان تا آخر عمر در بدن فرد باقی می‌ماند و ممکن است دوباره فعال شود، اما معمولا مشکلات کمی ایجاد می‌کند مگر این‌که سیستم ایمنی بدن فرد به‌طور قابل‌توجهی تضعیف شده باشد.

بیشتر افراد در دوران کودکی به EBV آلوده می‌شوند و علائم کمی دارند و یا هیچ علائمی را تجربه نمی‌کنند. با این حال، اگر عفونت اولیه در نوجوانی رخ ‌دهد، می‌تواند باعث مونونوکلئوز عفونی شود، بیماری که با خستگی، تب، گلودرد، تورم غدد لنفاوی، بزرگ شدن طحال و گاهی بزرگ شدن کبد همراه است. این علائم در حدود ۲۵% از نوجوانان و جوانان آلوده رخ می‌دهد و معمولا در عرض یک یا دو ماه از بین می‌رود.

افراد مبتلا به مونونوکلئوز معمولا با علائم بیماری و یافته‌های تست شمارش خون کامل (CBC)، و یک آزمایش مونونوکلئوز (که یک آنتی‌بادی هتروفیل را می‌سنجد) تشخیص داده می‌شوند. حدود ۲۵% از افراد مبتلا به مونونوکلئوز، آنتی‌بادی‌های هتروفیل تولید نمی‌کنند و آزمایش منفی مونونوکلئوز خواهند داشت؛ این امر به‌ویژه در مورد کودکان صادق است. آزمایش آنتی‌بادی‌های EBV می‌تواند برای تعیین این‌ موضوع مورد استفاده قرار گیرد که آیا علائم این افراد به دلیل عفونت فعلی با ویروس EBV است یا خیر.

EBV شایع‌ترین علت مونونوکلئوز است. نمونه‌هایی از سایر علل مونونوکلئوز شامل سیتومگالو ویروس (CMV)، هپاتیت A، هپاتیت B یا هپاتیت C، سرخجه و توکسوپلاسموز است. گاهی تشخیص EBV از این بیماری‌ها می‌تواند مهم باشد. برای مثال تشخیص علت علائم بیماری ویروسی در یک خانم باردار اهمیت بالایی دارد. آزمایش می‌تواند به تشخیص عفونت اولیه EBV از از CMV، ویروس هرپس سیمپلکس یا عفونت توکسوپلاسموز کمک کند. دلیل این تشخیص این است که تاکنون گزارش نشده که EBV بر جنین در حال رشد تأثیر بگذارد، اما سایر بیماری‌های مشابه که گفته شد، می‌توانند در دوران بارداری عوارضی ایجاد کنند و ممکن است به جنین آسیب برسانند.

همچنین گاهی لازم است که احتمال عفونت EBV را بررسی و رد کنید و به دنبال علل دیگر علائم باشید. برای مثال، کسانی که گلوی استرپتوکوک دارند (عفونت ناشی از استرپتوکوک گروه A) باید با مصرف آنتی‌بیوتیک شناسایی و درمان شوند. ممکن است فرد به جای مونونوکلئوز، دچار گلوی استرپتیز شده باشد یا هر دو بیماری را همزمان داشته باشد. لذا تشخیص علت بیماری اهمیت می‌یابد.

چندین آزمایش برای انواع مختلف و کلاس‌های آنتی‌بادی‌های EBV در دسترس است. آنتی‌بادی‌ها پروتئین‌هایی هستند که توسط بدن در پاسخ ایمنی به چندین آنتی‌ژن مختلف ویروس اپشتین-بار تولید می‌شوند. در طول عفونت اولیه EBV، میزان هر یک از این آنتی‌بادی‌های EBV با پیشرفت عفونت در زمان‌های مختلف افزایش و کاهش می‌یابد. اندازه‌گیری این آنتی‌بادی‌ها در خون می‌تواند به تشخیص بیماری کمک کند و در مورد مرحله عفونت، و این‌که آیا عفونت فعلی، اخیر یا گذشته است، اطلاعاتی به پزشک می‌دهد.

آزمایش آنتی‌بادی EBV ممکن است زمانی تجویز شود که کسی علائم مشکوک به مونونوکلئوز دارد و در عین حال یک آزمایش منفی مونونوکلئوز داشته باشد. همچنین زمانی که یک خانم باردار علائم آنفولانزا دارد و پزشک او می‌خواهد تعیین کند که آیا علائم به دلیل EBV است یا عوامل بیماری‌زای دیگر. برخی از علائم و نشانه‌های مرتبط با مونونوکلئوز عبارتند از:

• ضعف یا خستگی شدید
• تب
• سردرد
• گلو درد
• غدد لنفاوی متورم در گردن و یا زیر بغل
• بزرگ شدن طحال و یا کبد (در بعضی موارد)

گاهی اوقات این تست باید تکرار شود، زمانی که پزشک می‌خواهد غلظت آنتی‌بادی (تیتر) را ردیابی کند و یا زمانی که اولین آزمایش منفی بوده اما پزشک هنوز مشکوک است که علائم فرد به دلیل EBV است.

این تست نیاز به گرفتن نمونه خون دارد که در اغلب موارد از بازوی شما در آزمایشگاه و یا در خانه توسط پرسنل آزمایشگاه نانو گرفته می‌شود.

آمادگی‌های قبل از آزمایش

برای این آزمایش عموماً نیازی به آمادگی خاصی نیست. پزشک معالج‌تان به شما خواهد گفت که آیا لازم است موقتاً مصرف برخی داروها یا مکمل‌ها را قبل از آزمایش متوقف کنید یا خیر.

در حین انجام آزمایش

نمونه‌گیر آزمایشگاه نانو، نمونه خون را از رگ بازوی شما خواهد گرفت. وی احتمالا یک نوار در اطراف بازوی شما خواهد بست و ناحیه‌ای را که سوزن در پوست شما قرار می‌گیرد ضدعفونی خواهد نمود. سپس مقدار کمی خون به یک لوله کشیده می‌شود. وقتی سوزن وارد پوست شما می‌شود ممکن است احساس سوزش خفیف داشته باشید.

پس از انجام تست

پس از برداشتن سوزن، از شما خواسته خواهد شد با بانداژ یا یک قطعه گاز استریل، فشار ملایمی را به محل نمونه‌گیری وارد کنید. این کار به جلوگیری از خون‌ریزی کمک می‌کند و می‌تواند مانع از کبودی شود. سپس محل نمونه‌گیری بانداژ خواهد شد. در اکثر موارد پس از تکمیل آزمایش می‌توانید به فعالیت‌های روزمره خود بازگردید.

گرفتن نمونه خون، یک روش بسیار کم‌خطر است. گاهی ممکن است در محل نمونه‌گیری، کبودی خفیف ملاحظه کنید.

اگر به دلیل شرایط جسمانی، محدودیت حرکت، مشغله کاری و … امکان مراجعه حضوری به آزمایشگاه را ندارید، با سفارش سرویس نمونه‌گیری در منزل آزمایشگاه نانو در ارومیه، به‌راحتی می‌توانید این آزمایش را در خانه یا محل کار خود انجام دهید.

پرسنل مجرب آزمایشگاه نانو، تخصص و تجهیزات لازم برای این کار را در اختیار دارند و با رعایت تمامی استانداردهای ابلاغی وزارت بهداشت، با هماهنگی قبلی در محل سکونت یا کار شما برای انجام نمونه گیری حاضر خواهند شد.

← لطفاً توجه داشته باشید که ارائه نام و نام خانوادگی بیمار، سن، کد ملی، آزمایش مورد درخواست، کد رهگیری که از پزشک دریافت کرده‌اید، و یک شماره تماس برای ثبت درخواست ضروری است.

← برای درخواست نمونه‌گیری در منزل، بهتر است یک روز قبل با آزمایشگاه تماس بگیرید. برای آزمایش‌های اورژانسی، لطفاً حداقل ۲ ساعت قبل تماس بگیرید.

پاسخ سؤال خود را نیافته‌اید؟

اگر درباره جزئیات این آزمایش، نحوه نمونه گیری و انجام آن، و یا شرایط خود سؤالی دارید، می‌توانید آن را در محتوای سایت جستجو کنید:

همکاران ما در بخش پذیرش آزمایشگاه نانو و واحد روابط عمومی این مرکز، با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ در ساعات کاری مجموعه، تا حد امکان پاسخگوی سؤالات شما خواهند بود.