آزمایش هورمون محرک فولیکول (FSH)
آزمایش هورمون تحریککننده فولیکول، مقدار هورمون تحریککننده فولیکول (FSH) را در نمونه خون اندازهگیری میکند. FSH توسط غده هیپوفیز تولید میشود.
در خانمها، FSH به کنترل چرخه قاعدگی و تولید تخمک در تخمدان کمک میکند. مقدار FSH در طول چرخه قاعدگی یک خانم متفاوت است و درست قبل از آزاد شدن تخمک (تخمکگذاری)، در بالاترین حد خود قرار دارد.
در آقایان، FSH به کنترل تولید اسپرم کمک میکند. مقدار FSH در آقایان بهطور معمول ثابت باقی میماند.
سنجش میزان FSH میتواند به شما کمک کند تا بفهمید آیا اندامهای جنسی (بیضه یا تخمدان) به صورت طبیعی کار میکنند یا خیر.
هدف از انجام آزمایش هورمونی FSH
هورمون تحریککننده فولیکول (FSH) هورمونی است که با تولید مثل و رشد تخمک در خانمها، و تولید اسپرم در آقایان مرتبط است. این آزمایش، مقدار FSH را در خون اندازهگیری میکند.
FSH توسط غده هیپوفیز ساخته میشود، یک اندام کوچک واقع در مرکز سر و پشت حفره سینوس در پایه مغز. کنترل تولید FSH یک سیستم پیچیده است که شامل هیپوتالاموس در مغز، غده هیپوفیز و هورمونهای تولید شده توسط تخمدانها یا بیضههاست.
هیپوتالاموس، هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) را آزاد میکند که هیپوفیز را تحریک میکند تا FSH و هورمون لوتئینیزهکننده (LH) را آزاد کند، هورمون مرتبط با FSH که در روند تولید مثل دخیل است.
اختلالات مربوط به هیپوتالاموس، هیپوفیز و یا تخمدانها یا بیضهها میتواند باعث تولید بیش از حد یا کمتر از اندازه FSH شود، که منجر به عوارض مختلفی مانند ناباروری، چرخههای قاعدگی غیرطبیعی، و یا بلوغ زودرس یا دیررس میشود.
آنچه در آزمایش FSH اندازهگیری میشود
آزمایش FSH میتواند با سایر آزمایشهای هورمونی مانند LH، تستوسترون، استرادیول و یا پروژسترون برای کمک به تشخیص این موارد تجویز شود:
- تعیین علت ناباروری
- تشخیص عوارض مرتبط با اختلال در عملکرد تخمدانها یا بیضهها
- کمک به تشخیص اختلالات هیپوفیز یا هیپوتالاموس که میتواند بر تولید FSH تأثیر بگذارد
در خانمها، تعیین مقادیر FSH همچنین در این موارد مفید است:
- بررسی بینظمیهای قاعدگی
- پیشبینی زمانی یک خانم وارد یائسگی میشود
میزان FSH به تعیین دلیل کم بودن تعداد اسپرم در آقایان کمک میکند.
در کودکان، FSH و LH به تشخیص بلوغ دیررس یا زودرس کمک میکنند. احتمال دارد زمان نامنظم بلوغ، نشانهای از یک مشکل جدیتر باشد که شامل هیپوتالاموس، غده هیپوفیز، تخمدانها یا بیضهها یا سایر سیستمهاست.
اندازهگیری LH و FSH میتواند بین الگوهای طبیعی رشد و بیماری واقعی تمایز قائل شود. هنگامی که مشخص شد که علائم ناشی از بیماری واقعی است، آزمایشهای بیشتر میتواند علت اصلی را شناسایی کند.
چه زمانی باید تست FSH را انجام داد؟
این تست برای یک خانم، میتواند در صورت مشکل در باردار شدن، قاعدگی نامنظم یا فقدان قاعدگی، یا گاهی اوقات بررسی احتمال ورود به یائسگی، تجویز شود.
این آزمایش همچنین ممکن است زمانی انجام شود که همسر یک مرد نمیتواند باردار شود، مثلا در شرایطی که تعداد اسپرم مرد کم است، یا زمانی که توده عضلانی کم یا کاهش میل جنسی دارد.
در خانمها و مردان، احتمال دارد این تست زمانی انجام شود که پزشک مشکوک به اختلال هیپوفیز باشد. این مسئله میتواند بر تولید چندین هورمون مختلف تأثیر بگذارد، بنابراین احتمال دارد علاوه بر موارد ذکر شده در بالا، علائم و نشانههای دیگری نیز وجود داشته باشد که شامل خستگی، ضعف، کاهش وزن غیرقابلتوضیح و کاهش اشتها و … است.
در کودکان، تستهای FSH و LH در شرایطی که یک پسر یا دختر به نظر نمیرسد در سن مناسب وارد بلوغ میشود (خیلی دیر یا خیلی زود) تجویز میشود. علائم بلوغ میتواند شامل موارد زیر باشد:
- بزرگ شدن سینه در دختران
- رشد موهای شرمگاهی
- رشد بیضه و آلت تناسلی در پسران
- شروع قاعدگی در دختران
مراحل انجام آزمایش FSH
این تست نیاز به گرفتن نمونه خون دارد که در اغلب موارد از بازوی شما در آزمایشگاه و یا در خانه توسط پرسنل آزمایشگاه نانو گرفته میشود.
آمادگیهای قبل از آزمایش
برای این آزمایش عموماً نیازی به آمادگی خاصی نیست. پزشک معالجتان به شما خواهد گفت که آیا لازم است موقتاً مصرف برخی داروها یا مکملها را قبل از آزمایش متوقف کنید یا خیر.
در حین انجام آزمایش
نمونهگیر آزمایشگاه نانو، نمونه خون را از رگ بازوی شما خواهد گرفت. وی احتمالا یک نوار در اطراف بازوی شما خواهد بست و ناحیهای را که سوزن در پوست شما قرار میگیرد ضدعفونی خواهد نمود. سپس مقدار کمی خون به یک لوله کشیده میشود. وقتی سوزن وارد پوست شما میشود ممکن است احساس سوزش خفیف داشته باشید.
پس از انجام تست
پس از برداشتن سوزن، از شما خواسته خواهد شد با بانداژ یا یک قطعه گاز استریل، فشار ملایمی را به محل نمونهگیری وارد کنید. این کار به جلوگیری از خونریزی کمک میکند و میتواند مانع از کبودی شود. سپس محل نمونهگیری بانداژ خواهد شد. در اکثر موارد پس از تکمیل آزمایش میتوانید به فعالیتهای روزمره خود بازگردید.
گرفتن نمونه خون، یک روش بسیار کمخطر است. گاهی ممکن است در محل نمونهگیری، کبودی خفیف ملاحظه کنید.
انجام آزمایش FSH در خانه
اگر به دلیل شرایط جسمانی، محدودیت حرکت، مشغله کاری و … امکان مراجعه حضوری به آزمایشگاه را ندارید، با سفارش سرویس نمونهگیری در منزل آزمایشگاه نانو در ارومیه، بهراحتی میتوانید این آزمایش را در خانه یا محل کار خود انجام دهید.
پرسنل مجرب آزمایشگاه نانو، تخصص و تجهیزات لازم برای این کار را در اختیار دارند و با رعایت تمامی استانداردهای ابلاغی وزارت بهداشت، با هماهنگی قبلی در محل سکونت یا کار شما برای انجام نمونه گیری حاضر خواهند شد.
تماس تلفنی
شماره تلفنهای ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳
واتساپ
ارسال و دریافت اطلاعات با شماره ۰۹۱۴۸۰۵۲۷۲۴
سفارش آنلاین
ثبت سفارش آنلاین در سایت بدون نیاز به پرداخت
← لطفاً توجه داشته باشید که ارائه نام و نام خانوادگی بیمار، سن، کد ملی، آزمایش مورد درخواست، کد رهگیری که از پزشک دریافت کردهاید، و یک شماره تماس برای ثبت درخواست ضروری است.
← برای درخواست نمونهگیری در منزل، بهتر است یک روز قبل با آزمایشگاه تماس بگیرید. برای آزمایشهای اورژانسی، لطفاً حداقل ۲ ساعت قبل تماس بگیرید.
مزایای انجام آزمایش در
آزمایشگاه نانو ارومیه
آزمایشگاه پاتوبیولوژی نانو، مجهزترین مجموعه آزمایشگاهی بخش غیردولتی در ارومیه و آذربایجانغربی است. این مجموعه در محیطی آرام و ایمن با بهرهگیری از آخرین تجهیزات آزمایشگاهی دنیا، تیم تخصصی مجرب شامل پزشکان آزمایشگاهی و متخصصان آسیبشناسی بالینی و تشریحی، مفتخر به ارائه خدماتی با بالاترین دقت و کیفیت به مراجعان عزیز از منطقه شمالغرب و کشورهای همجوار است.
تحلیل نتایج آزمایش FSH
نتایج آزمایش FSH معمولا با نتایج سایر آزمایشهای هورمونی مانند LH، استروژنها و یا تستوسترون در آنالیز میشود.
نتیجه FSH بالا یا پایین، منجر به تشخیص نمیشود اما به عنوان یکی از اجزای شناسایی علت ناباروری، بخشی از اطلاعات لازم را در مورد علت آن ارائه میدهد. بهعنوان مثال، عدمتعادل هورمون ممکن است بر چرخه قاعدگی و یا تخمکگذاری یک خانم تأثیر بگذارد. یک پزشک متخصص، اطلاعات حاصل از تمامی اقدامات تشخیصی را در کنار هم برای عارضهیابی در نظر خواهد گرفت.
در خانمها
میزان FSH و LH میتواند به تمایز بین شرایطی که خود تخمدانها را تحتتأثیر قرار میدهد (اولیه) و اختلال عملکرد تخمدانها به دلیل اختلالات هیپوفیز یا هیپوتالاموس (ثانویه) کمک کند.
مقادیر بالای FSH و LH با شرایطی که خود تخمدانها را تحتتأثیر قرار میدهد، سازگار است. برخی از نمونههای آن عبارتند از:
نقص رشد:
- عدمرشد تخمدان (آژنز تخمدان)
- اختلالات کروموزومی مانند سندروم ترنر
- نقص در تولید استروئید توسط تخمدانها، از قبیل کمبود ۱۷ آلفا هیدروکسیلاز
آسیب به تخمدانها به دلیل:
- قرار گرفتن در معرض اشعه
- شیمیدرمانی
- وجود بیماریهای خود-ایمنی
شرایط اساسی که بر عملکرد تخمدان تأثیر میگذارد، مانند:
- سندروم تخمدان پلیکیستیک (PCOS)
- بیماری آدرنال
- بیماری تیروئید
- تومور تخمدان
وقتی یک خانم وارد یائسگی میشود و تخمدانهایش کار نمیکنند، میزان FSH افزایش مییابد.
مقادیر پایین FSH و LH با اختلال هیپوفیز یا مشکل هیپوتالاموس سازگار است و میزان پایین سرم FSH با افزایش خطر سرطان تخمدان همراه است.
در آقایان
میزان بالای FSH به دلیل شرایطی است که بیضهها را تحتتأثیر قرار میدهد. برخی از نمونههای این عارضه عبارتند از:
- عفونت ویروسی (کک و چروک)
- تروما و آسیب
- قرار گرفتن در معرض اشعه
- شیمیدرمانی
- وجود بیماریهای خود-ایمنی
- تومور سلولهای جنینی
- عدمایجاد غدد جنسی طبیعی (آژنز غدد جنسی)
- اختلالات کروموزومی از قبیل سندروم کلینفلتر (Klinefelter)
مقادیر پایین این هورمون، مرتبط با اختلالات هیپوفیز یا هیپوتالاموس است.
در کودکان
مقادیر بالاتر از حد انتظار FSH و LH برای سن کودک، در کنار شکلگیری ویژگیهای جنسی ثانویه در سنین غیرمعمول، نشاندهنده بلوغ زودرس است. این مسئله در دختران بسیار شایعتر از پسران است. معمولا این رشد زودرس به دلیل مشکل در سیستم عصبی مرکزی است و میتواند چند علت اساسی مختلف داشته باشد، از جمله:
- تومور سیستم عصبی مرکزی
- آسیب مغزی و تروما
- التهاب در سیستم عصبی مرکزی (به عنوان مثال مننژیت و آنسفالیت)
مقادیر طبیعی قبل از بلوغ LH و FSH در کودکانی که برخی از علائم بلوغ در آنها شکل گرفته، ممکن است نشاندهنده شرایطی به نام “بلوغ زودرس محیطی” باشد. افزایش میزان هورمونهای استروژن یا تستوسترون، این علائم و نشانهها را به همراه دارد. این مسئله میتواند به دلایل زیر باشد:
- تومورهایی که هورمون تولید و آزاد میکنند
- تومورهای غده فوقکلیوی
- تومورهای تخمدان یا کیست
- تومورهای بیضه
میزان طبیعی FSH و LH همراه با چند نشانه بلوغ (به عنوان مثال، رشد موهای شرمگاه و آکنه) ممکن است به دلیل قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی قبلی مانند کرم یا ژل تستوسترون باشد، و یا میتواند یک نوع طبیعی از بلوغ باشد.
در بلوغ با تأخیر، میزان LH و FSH میتواند طبیعی باشد یا کمتر از آنچه برای جوانان در این محدوده سنی انتظار میرود. نمونههایی از علل تأخیر در بلوغ عبارتند از:
- اختلال در عملکرد تخمدانها یا بیضه ها
- کمبود هورمون
- سندروم ترنر
- سندروم کلینفلتر (Klinefelter)
- عفونتهای مزمن
- سرطان
- اختلالات غذا خوردن (بیاشتهایی عصبی)
پس از انجام و دریافت نتیجه این تست، میتوانید این سؤالات را با پزشک خود مطرح کنید:
- آیا میتوان بر اساس نتایج آزمایش FSH من، مشکل را تشخیص داد؟
- آیا شما درمان یا نظارت را بر اساس نتایج آزمایش FSH من توصیه میکنید؟
- چه آزمایشهای پیگیری لازم است و چه زمانی باید آنها را انجام دهم؟
راهنمای کامل آشنایی با
تستهای هورمونی آزمایشگاه نانو
هورمونها، انواع مختلف ترکیبات بیوشیمیایی هستند که بهعنوان پیامرسان در سرتاسر بدن فعالیت دارند. این ترکیبات میتوانند حرکت اندامهای بدن را هماهنگ کنند، مولد حس گرسنگی یا رضایت باشند، رشد بدن را مهار یا تحریک نمایند، متابولیسم ما را تنظیم کنند و … هورمونها تقریباً تمامی عملکردهای بدن را تحتکنترل نگه میدارند.
آزمایشهای هورمونی، گنجینه بزرگی از ابزارهایی هستند که پزشکان برای شناسایی و کشف مشکلات مهم سلامتی در اختیار دارند. با انجام این آزمایشها میتوان علت طیف وسیعی از بیماریها را یافته و در اغلب موارد بهراحتی مدیریت نمود.
آنچه مطالعه کردید بخشی از مجله آزمایشهای هورمونی است که شامل تمامی موضوعات مهم درباره هورمونها و تستهای کلیدیِ آنها به زبان ساده است.
پاسخ سؤال خود را نیافتهاید؟
اگر درباره جزئیات این آزمایش، نحوه نمونه گیری و انجام آن، و یا شرایط خود سؤالی دارید، میتوانید آن را در محتوای سایت جستجو کنید:
همکاران ما در بخش پذیرش آزمایشگاه نانو و واحد روابط عمومی این مرکز، با شماره تلفنهای ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ در ساعات کاری مجموعه، تا حد امکان پاسخگوی سؤالات شما خواهند بود.
لطفاً توجه داشته باشید
محتوای مندرج در این صفحه، صرفاً برای آشنایی شما با علل تجویز و روند انجام این تست طراحی شده است و هرگز نباید به عنوان جایگزین برای روند تشخیص و درمان بیماریها مورد استفاده قرار گیرد. اگر به وجود یک بیماری یا عارضه در خود مشکوک هستید، ضروری است به پزشک مربوطه مراجعه نمایید تا بر اساس نتایج معاینات و تستهای تجویز شده توسط پزشک، وجود یا عدموجود آن تشخیص داده شود.
منابع مورد استفاده
- Hinkle J, Cheever K. Brunner & Suddarth’s Handbook of Laboratory and Diagnostic Tests. 2nd Ed, Kindle. Philadelphia: Wolters Kluwer Health, Lippincott Williams & Wilkins; c2014. Follicle Stimulating Hormone (FSH), Serum; p. 306–۷٫
- https://www.hormone.org/diseases-and-conditions/puberty/delayed-puberty
- https://www.hormone.org/your-health-and-hormones/glands-and-hormones-a-to-z/glands/pituitary-gland
- https://kidshealth.org/en/parents/blood-test-FSH.html
- https://kidshealth.org/en/parents/precocious.html
- https://labtestsonline.org/tests/follicle-stimulating-hormone-FSH
- https://labtestsonline.org/conditions/infertility
- https://labtestsonline.org/conditions/polycystic-ovary-syndrome
- https://labtestsonline.org/glossary/turner
- https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/blood-tests
- https://www.womenshealth.gov/menopause/menopause-basics#4
- https://ufhealth.org/follicle-stimulating-hormone-FSH-blood-test
- https://ufhealth.org/klinefelter-syndrome
- https://ufhealth.org/turner-syndrome
- https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?contenttypeid=167&contentid=follicle_stimulating_hormone
- https://www.uwhealth.org/health/topic/medicaltest/follicle-stimulating-hormone/hw7924.html#hw7953