آزمایش فریتین (Ferritin)
فریتین پروتئینی است که آهن را ذخیره می‌کند، یعنی ماده مغذی لازم برای تولید گلبول‌های قرمز خون سالم و توزیع اکسیژن در سراسر بدن.
وقتی بدن به آهن نیاز دارد، مقدار کمی فریتین از سلول‌ها آزاد می‌شود و در خون گردش می‌کند. میزان فریتین شما، بیانگر کل مقدار آهن ذخیره‌شده در بدن‌تان است.
داشتن آهن بیش از حد در بدن می‌تواند نشانه‌ای از یک عارضه جدی باشد. پزشکان آزمایش فریتین را همراه با سایر آزمایش‌های آهن تجویز می‌کنند اگر علائم کم‌خونی، یا میزان بیش از حد آهن داشته باشید، و یا آزمایش کامل شمارش خون (CBC)، بیانگر میزان پایین هموگلوبین یا هماتوکریت باشد.
هدف از انجام آزمایش Ferritin
این آزمایش تعیین می‌کند که آیا بدن شما مقدار طبیعی آهن را ذخیره می‌کند یا خیر.
معمولا همزمان با آزمایش خون، آزمایش عملکرد کبد یا مطالعات آهن ارزیابی می‌شود، اما نتیجه آزمایش فریتین ممکن است به‌تنهایی تفسیر شود. آزمایش فریتین برای غربالگری، تشخیص یا نظارت بر شرایط خاص، از جمله این موارد تجویز می‌گردد:
- کم‌خونی فقر آهن: اگر میزان آهن بدن شما دائماً پایین باشد، کمبود آهن می‌تواند به کم‌خونی تبدیل شود. میزان پایین آهن در خون، تولید گلبول‌های قرمز خون را کاهش می‌دهد که بر توانایی بدن برای انتقال اکسیژن کافی به عضلات و اندام‌ها تأثیر می‌گذارد.
- میزان بالای آهن: از مقادیر بالای آهن به عنوان مقدار بالای آهن یا هموکروماتوز یاد می‌شود. بدن شما راه طبیعی برای خلاص شدن از آهن اضافی ندارد و آن را در بافت‌های بدن مانند کبد، قلب و لوزالمعده انبار می‌کند. مقادیر بالای آهن می‌تواند آسیب جدی به اندام‌های شما وارد کند.
- بیماری‌های کبد: بخش زیادی از آهن، در پروتئین‌های فریتین در کبد ذخیره می‌شود. در صورتی که کبد آسیب دیده یا بیمار است، آهن و فریتین می‌توانند از کبد به خون نشت کنند. آزمایش فریتین می‌تواند به تشخیص بیماری‌های کبدی مانند سوء‌مصرف الکل، سیروز و عفونت هپاتیت B و C کمک کند.
- سندرم پاهای بی‌قرار (RLS): این عارضه با احساسات ناراحت‌کننده در اندام‌ها و تمایل شدید به حرکت دادن آنها، به‌ویژه هنگام نشستن یا دراز کشیدن مشخص می‌شود. آزمایش فریتین می‌تواند تعیین کند که آیا علائم RLS می‌تواند ناشی از کمبود آهن باشد یا نه.
- بیماری Still که در بزرگسالی شروع می‌شود (AOSD): یک بیماری نادر که باعث درد و تورم مفاصل، تب، جوش‌های پوستی، و مقادیر بالای فریتین می‌شود.
آنچه در آزمایش فریتین اندازه‌گیری می‌شود
این تست، مقدار فریتین گردش‌کننده در خون را اندازه‌گیری می‌کند. فریتین پروتئینی است که آهن را ذخیره می‌کند، یک ماده معدنی ضروری که برای رشد و شکل‌گیری سالم مورد نیاز است. آهن نمی‌تواند به تنهایی در بدن وجود داشته باشد و در عوض، به ترانسفرین متصل می‌شود، که آن را به قسمت‌های مختلف بدن منتقل می‌کند. آهن اضافی در فریتین ذخیره می‌شود که معمولا در کبد و سلول‌های سیستم ایمنی بدن متمرکز است.
هنگامی که بدن از آهن ذخیره‌شده استفاده می‌کند، یک فرآیند متابولیکی آهن را از فریتینِ داخل سلول جدا می‌کند. در این فرآیند، مقدار کمی فریتین از سلول خارج شده و به درون خون منتقل می‌شود. آزمایش فریتین، مقدار این پروتئین را در خون اندازه‌گیری می‌کند زیرا منعکس‌کننده‌ی کل مقدار آهن ذخیره شده در بدن شماست.
نوع نمونه آزمایش
نمونه خون
زمان آماده شدن نتایج
یک روز
چه زمانی باید تست Ferritin را انجام داد؟
اگر علائم کمبود یا مقدار بالای آهن دارید، به آزمایش فریتین نیاز خواهید داشت. کمبود آهن می‌تواند علائم زیر را ایجاد کند:
- احساس خستگی مکرر در طول یک دوره طولانی
- تنگی نفس
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- ضعف
- سرگیجه
- سردرد
- پوست رنگ‌پریده
- زبان متورم
- سندروم پاهای بی‌قرار
- هوس‌های نامتعارف برای خوردن اقلام غیرغذایی مانند یخ، خاک رس، خاک یا کاغذ
علائم مقدار بالای آهن می‌تواند به‌طور گسترده‌ای متفاوت باشد و بستگی دارد کدام اندام‌ها تحت‌تأثیر قرار گرفته و چه مدت آهن اضافی در بدن جمع‌آوری شده است. علائم معمولا شامل موارد زیر است:
- درد مفاصل
- خستگی یا ضعف
- پوست خاکستری یا برنزی
- درد شکم
- ضربان نامنظم قلب
اگر پزشک شما توصیه کرده است که از مکمل‌های غذایی آهن استفاده کنید، ممکن است آزمایش دوره‌ای فریتین را برای ارزیابی پاسخ بدن و تصحیح روند درمان تجویز نماید.
همچنین اگر درمان مکمل آهن را برای کم‌خونی کمبود آهن مصرف می‌کنید، پزشکان میزان فریتین را کنترل می‌کنند. تست مجدد فریتین و سایر مقادیر خون، متخصصان را قادر می‌سازد تا تعیین کنند که آیا درمان موثر بوده است، و چه زمانی می‌توانید درمان را متوقف کنید. همچنین چنانچه بیماری‌های مزمن مانند سرطان، بیماری کبد یا بیماری کلیوی دارید، احتمالا به سنجش‌های منظم فریتین نیاز خواهید داشت.
مراحل انجام آزمایش فریتین
این تست نیاز به گرفتن نمونه خون دارد که در اغلب موارد از بازوی شما در آزمایشگاه و یا در خانه توسط پرسنل آزمایشگاه نانو گرفته می‌شود.
آمادگی‌های قبل از آزمایش
اگرچه غلظت فریتین تحت‌تأثیر مواد غذایی قرار نمی‌گیرد، اما سایر آزمایش‌های سنجش آهن ممکن است نیاز به آمادگی‌های ویژه پیش از آزمایش داشته باشند. به عنوان مثال، اگر علاوه بر میزان فریتین قرار است آزمایش خون شما، میزان آهن یا میزان اشباع ترانسفرین شما را اندازه‌گیری کند، احتمال دارد از شما خواسته شود که ناشتا باشید به این معنی که تا ۱۲ ساعت قبل از آزمایش، از خوردن غذا یا نوشیدنی به غیر از آب اجتناب کنید. در غیر این صورت، آمادگی خاصی لازم نیست.
در حین انجام آزمایش
نمونه‌گیر آزمایشگاه نانو، نمونه خون را از رگ بازوی شما خواهد گرفت. وی احتمالا یک نوار در اطراف بازوی شما خواهد بست و ناحیه‌ای را که سوزن در پوست شما قرار می‌گیرد ضدعفونی خواهد نمود. سپس مقدار کمی خون به یک لوله کشیده می‌شود. وقتی سوزن وارد پوست شما می‌شود ممکن است احساس سوزش خفیف داشته باشید.
پس از انجام تست
پس از برداشتن سوزن، از شما خواسته خواهد شد با بانداژ یا یک قطعه گاز استریل، فشار ملایمی را به محل نمونه‌گیری وارد کنید. این کار به جلوگیری از خون‌ریزی کمک می‌کند و می‌تواند مانع از کبودی شود. سپس محل نمونه‌گیری بانداژ خواهد شد. در اکثر موارد پس از تکمیل آزمایش می‌توانید به فعالیت‌های روزمره خود بازگردید.
گرفتن نمونه خون، یک روش بسیار کم‌خطر است. گاهی ممکن است در محل نمونه‌گیری، کبودی خفیف ملاحظه کنید.
انجام آزمایش Ferritin در خانه
اگر به دلیل شرایط جسمانی، محدودیت حرکت، مشغله کاری و … امکان مراجعه حضوری به آزمایشگاه را ندارید، با سفارش سرویس نمونه‌گیری در منزل آزمایشگاه نانو در ارومیه، به‌راحتی می‌توانید این آزمایش را در خانه یا محل کار خود انجام دهید.
پرسنل مجرب آزمایشگاه نانو، تخصص و تجهیزات لازم برای این کار را در اختیار دارند و با رعایت تمامی استانداردهای ابلاغی وزارت بهداشت، با هماهنگی قبلی در محل سکونت یا کار شما برای انجام نمونه گیری حاضر خواهند شد.
← لطفاً توجه داشته باشید که ارائه نام و نام خانوادگی بیمار، سن، کد ملی، آزمایش مورد درخواست، کد رهگیری که از پزشک دریافت کرده‌اید، و یک شماره تماس برای ثبت درخواست ضروری است.
← برای درخواست نمونه‌گیری در منزل، بهتر است یک روز قبل با آزمایشگاه تماس بگیرید. برای آزمایش‌های اورژانسی، لطفاً حداقل ۲ ساعت قبل تماس بگیرید.
مزایای انجام آزمایش در
آزمایشگاه نانو ارومیه
آزمایشگاه پاتوبیولوژی نانو، مجهزترین مجموعه آزمایشگاهی بخش غیردولتی در ارومیه و آذربایجان‌غربی است. این مجموعه در محیطی آرام و ایمن با بهره‌گیری از آخرین تجهیزات آزمایشگاهی دنیا، تیم تخصصی مجرب شامل پزشکان آزمایشگاهی و متخصصان آسیب‌شناسی بالینی و تشریحی، مفتخر به ارائه خدماتی با بالاترین دقت و کیفیت به مراجعان عزیز از منطقه شمال‌غرب و کشورهای همجوار است.
حداکثر دقت
بهره‌گیری از تکنولوژی‌های روز دنیا برای انجام آزمایش‌ها
پوشش بیمه‌ای
طرف قرارداد با کلیه بیمه‌های پایه و تکمیلی در کشور
جوابدهی آنلاین
سیستم ارسال الکترونیکی نتایج بدون نیاز به مراجعه حضوری
خون‌گیری در منزل
انجام نمونه‌گیری در منزل شما توسط پرسنل آزمایشگاه
تحلیل نتایج آزمایش Ferritin
آزمایش فریتین به شکل عددی گزارش می‌شود که بر اساس نانوگرام فریتین در میلی‌لیتر خون یا ng/mL است.
پزشک شما از یک محدوده مرجع برای تفسیر میزان فریتین شما به عنوان پایین، نرمال یا بالا استفاده خواهد کرد. به طور کلی، میزان فریتین با افزایش سن افراد، در آقایان و کسانی که از داروهای ضد بارداری استفاده می‌کنند، بالاتر است.
احتمال دارد محدوده مرجع این تست از یک آزمایشگاه به آزمایشگاه دیگر متفاوت باشد. نتیجه آزمایش شما، اطلاعاتی در مورد محدوده‌های مرجع مورد استفاده آزمایشگاه که خون شما را تجزیه و تحلیل کرده است، ارائه می‌دهد و می‌توانید از پزشک خود بپرسید که چگونه این محدوده‌ها در وضعیت خاص شما اِعمال می‌شوند.
وقتی برای بررسی وجود یک اختلال متابولیک آهن یا یک عارضه دیگر ارزیابی می‌شوید، میزان فریتین اغلب با نتایج سایر آزمایش‌های آهن مقایسه می‌شود.
میزان فریتین پایین
مقادیر کم فریتین احتمالا به این معنی است که کمبود آهن دارید. اگر بدن‌تان آهن ذخیره‌شده کافی نداشته باشد، این مسئله می‌تواند بر تولید گلبول‌های قرمز خون سالم تأثیر بگذارد و باعث کم‌خونی فقر آهن شود.
در مراحل اولیه کم‌خونی فقر آهن، بدن شما ممکن است مقدار کمی فریتین داشته باشد، اما مقدار طبیعی آهن در خون داشته باشد و هنوز هم قادر به تولید گلبول‌های قرمز خون سالم باشد. ممکن است در این مرحله، علائم کم‌خونی چندانی نداشته باشید یا اصلا نداشته باشید.
اگر کمبود آهن پیشرفت کند، میزان فریتین و آهن خون کاهش می‌یابد زیرا بدن شما از آهن ذخیره‌شده استفاده می‌کند. بدن سعی خواهد کرد مقدار ترانسفرین را برای انتقال آهن جبران کرده و افزایش دهد، حتی اگر میزان آهن ذخیره‌شده بسیار پایین باشد. پزشک شما برای تعیین شدت کم‌خونی کمبود آهن، فریتین سرم، آهن سرم، TIBC و اشباع ترانسفرین را مقایسه می‌کند.
مقادیر بالای فریتین
مقدار بالای فریتین می‌تواند بیانگر مقدار بالای آهن باشد. این بیماری معمولا با هموکروماتوز مرتبط است، شرایطی که بدن شما آهن بیشتری را که نیاز دارد جذب می‌کند.
افزایش میزان فریتین نیز می‌تواند به دلیل چیزی غیر از مقدار بالای آهن باشد. فریتین یک نشانگر مهم التهاب در بدن است؛ بنابراین میزان فریتین می‌تواند در شرایطی که شما یک بیماری التهابی مانند عفونت اساسی دارید، افزایش یابد.
سایر شرایطی که باعث افزایش فریتین می‌شوند عبارتند از:
- اختلال مصرف الکل
- سرطان
- چاقی
- کم‌خونی که ناشی از کمبود آهن نیست
- پرکاری تیروئید
- بیماری Still (AOSD) که در بزرگسالی شروع شده است
- بیماری کبد، از جمله سیروز
آیا به آزمایش مداوم فریتین نیاز دارید؟
آزمایش مکرر فریتین و مطالعات آهن معمولا زمانی توصیه می‌شود که میزان غیرطبیعی فریتین در خون شما یافت شود. امروزه روش‌های درمانی برای کم‌خونی کمبود آهن و همینطور مقادیر بالای آهن در دسترس است. نظارت بر میزان فریتین می‌تواند ارزیابی مفیدی از پاسخ شما به درمان باشد.
افزایش میزان فریتین معمولا منجر به تجویز تست‌های تشخیصی بیشتر برای بررسی هموکروماتوز می‌شود. یک آزمایش ژنتیکی قادر است هموکروماتوز ارثی را با بررسی جهش ژن‌های HFE تأیید کند. پزشکان می‌توانند میزان آهن اضافی در کبد را اندازه‌گیری کنند و با انجام بیوپسی کبد، شدت آسیب را ارزیابی کنند.
پس از انجام و دریافت نتیجه این تست، می‌توانید این سؤالات را با پزشک خود مطرح کنید:
- میزان فریتین من با سایر آزمایش‌های آهن چگونه مقایسه می‌شود؟
- چه چیزی می‌تواند باعث میزان غیرطبیعی فریتین شود؟
- چه آزمایش‌های دیگری باید انجام شود؟
- آیا لازم است دوباره میزان فریتین را چک کنم و اگه بله، در چه فاصله زمانی؟
نام‌های دیگر این آزمایش
Serum Ferritin
سایر آزمایش‌های مرتبط
Iron, Hemoglobin, Transferrin and Iron-binding Capacity (TIBC, UIBC), Hematocrit
راهنمای کامل آشنایی با
تست‌های هورمونی آزمایشگاه نانو
هورمون‌ها، انواع مختلف ترکیبات بیوشیمیایی هستند که به‌عنوان پیام‌رسان در سرتاسر بدن فعالیت دارند. این ترکیبات می‌توانند حرکت اندام‌های بدن را هماهنگ کنند، مولد حس گرسنگی یا رضایت باشند، رشد بدن را مهار یا تحریک نمایند، متابولیسم ما را تنظیم کنند و … هورمون‌ها تقریباً تمامی عملکردهای بدن را تحت‌کنترل نگه می‌دارند.
آزمایش‌های هورمونی، گنجینه بزرگی از ابزارهایی هستند که پزشکان برای شناسایی و کشف مشکلات مهم سلامتی در اختیار دارند. با انجام این آزمایش‌ها می‌توان علت طیف وسیعی از بیماری‌ها را یافته و در اغلب موارد به‌راحتی مدیریت نمود.
آنچه مطالعه کردید بخشی از مجله آزمایش‌های هورمونی است که شامل تمامی موضوعات مهم درباره هورمون‌ها و تست‌های کلیدیِ آنها به زبان ساده است.
پاسخ سؤال خود را نیافته‌اید؟
اگر درباره جزئیات این آزمایش، نحوه نمونه گیری و انجام آن، و یا شرایط خود سؤالی دارید، می‌توانید آن را در محتوای سایت جستجو کنید:
همکاران ما در بخش پذیرش آزمایشگاه نانو و واحد روابط عمومی این مرکز، با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ در ساعات کاری مجموعه، تا حد امکان پاسخگوی سؤالات شما خواهند بود.
لطفاً توجه داشته باشید
محتوای مندرج در این صفحه، صرفاً برای آشنایی شما با علل تجویز و روند انجام این تست طراحی شده است و هرگز نباید به عنوان جایگزین برای روند تشخیص و درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار گیرد. اگر به وجود یک بیماری یا عارضه در خود مشکوک هستید، ضروری است به پزشک مربوطه مراجعه نمایید تا بر اساس نتایج معاینات و تست‌های تجویز شده توسط پزشک، وجود یا عدم‌وجود آن تشخیص داده شود.
منابع مورد استفاده
- Hinkle J, Cheever K. Brunner & Suddarth’s Handbook of Laboratory and Diagnostic Tests. 2nd Ed, Kindle. Philadelphia: Wolters Kluwer Health, Lippincott Williams & Wilkins; c2014. Ferritin, Serum; 296 p.
- https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/ferritin-test/about/pac-20384928
- https://www.merckmanuals.com/professional/hematology-and-oncology/anemias-caused-by-deficient-erythropoiesis/anemia-of-chronic-disease
- https://www.merckmanuals.com/home/disorders-of-nutrition/minerals/iron-deficiency
- https://www.nhlbi.nih.gov/health/blood-tests
- https://www.niddk.nih.gov/health-information/liver-disease/hemochromatosis/all-content
- https://www.nhlbi.nih.gov/health/anemia/iron-deficiency-anemia
- https://www.kidshealth.org/Nemours/en/parents/test-ferritin.html
- https://www.testing.com/tests/ferritin/
- https://ufhealth.org/ferritin-blood-test
- https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?contenttypeid=167&contentid=ferritin_blood