راهنمای جامع آزمایش‌های هورمونی

آزمایش اریتروپویتین (Erythropoietin - EPO)

اریتروپویتین (EPO) هورمونی است که اکثراً توسط کلیه‌ها تولید می‌شود. این هورمون به بدن شما کمک می‌کند تا مقدار طبیعی گلبول‌های قرمز خون (اریتروسیت ها) را در حد طبیعی حفظ کند.

این هورمون به سلول‌های بنیادی مغز استخوان می‌گوید که چه زمانی گلبول‌های قرمز بیشتری تولید کنند. وقتی میزان اکسیژن خون پایین است، سلول‌های کلیه، EPO بیشتری آزاد می‌کنند.

بیماری‌ها و عوارض خاصی وجود دارد که می‌تواند بر میزان EPO تأثیر بگذارد. کلیه‌های شما ممکن است اریتروپوئیتین بیش از حد یا کمتر از میزان طبیعی تولید کنند. این مسئله منجر به مقادیر پایین یا مقادیر بالای گلبول‌های قرمز در خون می‌شود.

هدف از انجام آزمایش EPO

تست اریتروپوئیتین (EPO) در درجه اول برای کمک به تشخیص علت کم‌خونی استفاده می‌شود. آزمایش EPO معمولا در پیگیری نتایج غیرطبیعی در تست شمارش کامل خون (CBC)، مثلا تعداد پایین گلبول‌های قرمز خون (RBC) و هموگلوبین پایین و هماتوکریت تجویز می‌شود. این آزمایش‌ها به تشخیص کم‌خونی کمک می‌کند و سرنخ‌هایی در مورد علت احتمالی کم‌خونی به پزشک می‌دهد. آزمایش اریتروپوئیتین برای کمک به تعیین این موضوع طراحی شده است ‌که مشخص شود آیا EPO پایین، زمینه‌ساز کم‌خونی (و یا تشدید آن) شده یا خیر.

اگر شما بیماری مزمن کلیه دارید، آزمایش EPO برای ارزیابی توانایی مداوم کلیه‌ها در تولید اریتروپوئیتین کافی تجویز می‌شود. این تست می‌تواند مشخص کند آیا لازم است درمان جایگزین اریتروپویتین دریافت کنید. اگر میزان اریتروپویتین خون شما پایین باشد، با استفاده از درمان جایگزین اریتروپوئیتین می‌توان تولید سلول های قرمز در مغز استخوان را افزایش داد.

در صورتی که نتایج CBC نشان‌دهنده افزایش RBCها باشد، احتمال دارد برای کمک به تشخیص علت آن، تست اریتروپوئیتین توصیه شود. آزمایش مشخص می‌کند آیا علت تولید بیش از حد RBCها (پلی‌سیتمی یا اریتروسیتوز) ناشی از مقادیر بالای اریتروپوئیتین است یا علل دیگر (برای مثال جهش JAK2، اختلال مغز استخوان) نقش دارند.

آنچه در آزمایش EPO اندازه‌گیری می‌شود

اریتروپوئیتین (EPO) هورمونی است که اکثراً در کلیه‌ها تولید می‌شود و مقادیر کمی از آن توسط کبد ایجاد می‌شود. EPO نقش کلیدی در تولید گلبول‌های قرمز خون (RBC) دارد که اکسیژن را از ریه‌ها به بقیه بدن منتقل می‌کنند. این تست، مقدار اریتروپوئیتین در خون را اندازه‌گیری می‌کند.

بدن از یک سیستم بازخورد پویا برای کمک به حفظ میزان اکسیژن کافی و تعداد نسبتاً پایدار RBC در خون استفاده می‌کند.

  • اریتروپوئیتین توسط کلیه‌ها در پاسخ به میزان اکسیژن خون پایین (هیپوکسمی) تولید شده و در خون آزاد می‌شود. مقدار اریتروپوئیتین آزاد شده، بستگی به شدت پایین بودن میزان اکسیژن، و توانایی کلیه‌ها در تولید اریتروپویتین دارد.
  • EPO به مغز استخوان منتقل می‌شود، جایی که تولید گلبول‌های قرمز خون را تحریک می‌کند. هورمون برای مدت کوتاهی فعال است و سپس از طریق ادرار از بدن دفع می‌شود.
  • با افزایش میزان اکسیژن در خون به میزان طبیعی یا نزدیک به طبیعی، کلیه‌ها تولید EPO را کاهش می‌دهند.

چنانچه کلیه‌های شما آسیب دیده باشد و اریتروپویتین کافی تولید نکند، RBC به تعداد کافی تولید نمی‌شود و ممکن است دچار کم‌خونی شوید. به همین ترتیب، اگر مغز استخوان شما قادر به پاسخ به تحریک EPO نباشد، احتمال ابتلا به کم‌خونی وجود دارد. این حالت می‌تواند در برخی از اختلالات مغز استخوان یا بیماری‌های مزمن مانند آرتریت روماتوئید رخ دهد.

اگر شما یک بیماری دارید که بر میزان اکسیژن تنفس شما تأثیر می‌گذارد، مانند یک بیماری ریه، بدن شما تلاش می‌کند EPO بیشتری تولید کند تا بتواند میزان اکسیژن پایین را جبران کند. افرادی که در ارتفاعات بالا زندگی می‌کنند میزان EPO بالاتری دارد؛ همچنین افراد سیگاری در این دسته جای دارند‌.

اگر بدن شما بیش از حد اریتروپویتین تولید کند، ممکن است RBC‌ بیش از اندازه یا پلی‌سیتمی (یا اریتروسیتوز) بروز یابد. این حالت در بعضی از تومورهای خوش‌خیم یا بدخیم کلیه، و برخی سرطان‌های دیگر اتفاق بیفتد و منجر به افزایش غلظت خون (ویسکوزیته) و گاهی اوقات فشار خون بالا، لخته شدن خون (ترومبوز)، حمله قلبی و یا سکته مغزی گردد. در موارد نادر، پلی‌سیتمی بر اثر نوعی اختلال مغز استخوان به نام پلی‌سیتمی‌ورا (Polycythemia Vera) ایجاد می‌شود، نه به دلیل افزایش اریتروپوئیتین.

چه زمانی باید تست EPO را انجام داد؟

اگر کم‌خونی دارید که به نظر نمی‌رسد ناشی از کمبود آهن، کمبود ویتامین B12 یا فولات، کاهش طول عمر گلبول‌های قرمز خون (RBC، همولیز) یا خونریزی بیش از حد باشد، آزمایش اریتروپوئیتین (EPO) یکی از تست‌هایی است که برای یافتن علت کم‌خونی تجویز خواهد شد. در صورتی که تعداد RBC، هموگلوبین و هماتوکریت کاهش یابد و تعداد رتیکولوسیت‌ها به‌طور غیرطبیعی کاهش یابد، این تست انجام خواهد شد.

اگر بیماری مزمن کلیوی دارید، ممکن است تست اریتروپوئیتین زمانی تجویز شود که پزشک شما احتمال بدهد اختلال عملکرد کلیوی، مرتبط با کاهش تولید اریتروپویتین است.

علاوه بر این، در صورتی که تست شمارش کامل خون نشان دهد که تعداد RBC‌ها و هماتوکریت و هموگلوبین افزایش یافته است این تست می‌تواند راهگشا باشد.

اگر پزشک مشکوک به اختلالات مغز استخوان مانند نئوپلاسم‌های میلوپرولیفراتیو (MPN) یا سندروم میلو دیسپلاستیک (MDS) باشد نیز احتمال دارد درخواست انجام این آزمایش را به شما بدهد.

مراحل انجام آزمایش اریتروپویتین

این تست نیاز به گرفتن نمونه خون دارد که در اغلب موارد از بازوی شما در آزمایشگاه و یا در خانه توسط پرسنل آزمایشگاه نانو گرفته می‌شود.

آمادگی‌های قبل از آزمایش

برای این آزمایش عموماً نیازی به آمادگی خاصی نیست. پزشک معالج‌تان به شما خواهد گفت که آیا لازم است موقتاً مصرف برخی داروها یا مکمل‌ها را قبل از آزمایش متوقف کنید یا خیر.

در حین انجام آزمایش

نمونه‌گیر آزمایشگاه نانو، نمونه خون را از رگ بازوی شما خواهد گرفت. وی احتمالا یک نوار در اطراف بازوی شما خواهد بست و ناحیه‌ای را که سوزن در پوست شما قرار می‌گیرد ضدعفونی خواهد نمود. سپس مقدار کمی خون به یک لوله کشیده می‌شود. وقتی سوزن وارد پوست شما می‌شود ممکن است احساس سوزش خفیف داشته باشید.

پس از انجام تست

پس از برداشتن سوزن، از شما خواسته خواهد شد با بانداژ یا یک قطعه گاز استریل، فشار ملایمی را به محل نمونه‌گیری وارد کنید. این کار به جلوگیری از خون‌ریزی کمک می‌کند و می‌تواند مانع از کبودی شود. سپس محل نمونه‌گیری بانداژ خواهد شد. در اکثر موارد پس از تکمیل آزمایش می‌توانید به فعالیت‌های روزمره خود بازگردید.

گرفتن نمونه خون، یک روش بسیار کم‌خطر است. گاهی ممکن است در محل نمونه‌گیری، کبودی خفیف ملاحظه کنید.

انجام آزمایش EPO در خانه

اگر به دلیل شرایط جسمانی، محدودیت حرکت، مشغله کاری و … امکان مراجعه حضوری به آزمایشگاه را ندارید، با سفارش سرویس نمونه‌گیری در منزل آزمایشگاه نانو در ارومیه، به‌راحتی می‌توانید این آزمایش را در خانه یا محل کار خود انجام دهید.

پرسنل مجرب آزمایشگاه نانو، تخصص و تجهیزات لازم برای این کار را در اختیار دارند و با رعایت تمامی استانداردهای ابلاغی وزارت بهداشت، با هماهنگی قبلی در محل سکونت یا کار شما برای انجام نمونه گیری حاضر خواهند شد.

تماس تلفنی

شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳

تماس تلفنی

واتساپ

ارسال و دریافت اطلاعات با شماره ۰۹۱۴۸۰۵۲۷۲۴

واتساپ

سفارش آنلاین

ثبت سفارش آنلاین در سایت بدون نیاز به پرداخت

سفارش آنلاین

← لطفاً توجه داشته باشید که ارائه نام و نام خانوادگی بیمار، سن، کد ملی، آزمایش مورد درخواست، کد رهگیری که از پزشک دریافت کرده‌اید، و یک شماره تماس برای ثبت درخواست ضروری است.

← برای درخواست نمونه‌گیری در منزل، بهتر است یک روز قبل با آزمایشگاه تماس بگیرید. برای آزمایش‌های اورژانسی، لطفاً حداقل ۲ ساعت قبل تماس بگیرید.

نیاز به راهنمایی دارید؟
مزایای انجام آزمایش در

آزمایشگاه نانو ارومیه

آزمایشگاه پاتوبیولوژی نانو، مجهزترین مجموعه آزمایشگاهی بخش غیردولتی در ارومیه و آذربایجان‌غربی است. این مجموعه در محیطی آرام و ایمن با بهره‌گیری از آخرین تجهیزات آزمایشگاهی دنیا، تیم تخصصی مجرب شامل پزشکان آزمایشگاهی و متخصصان آسیب‌شناسی بالینی و تشریحی، مفتخر به ارائه خدماتی با بالاترین دقت و کیفیت به مراجعان عزیز از منطقه شمال‌غرب و کشورهای همجوار است.

تحلیل نتایج آزمایش اریتروپویتین

اگر کم‌خونی دارید و میزان اریتروپوئیتین شما پایین یا طبیعی است، ممکن است کلیه‌های شما به اندازه کافی EPO تولید نکنند.

اگر کم‌خونی دارید و میزان اریتروپویتین افزایش می‌یابد، ممکن است کم‌خونی به دلیل کمبود آهن یا ویتامین و یا یک اختلال مغز استخوان باشد.

اگر تعداد گلبول‌های قرمز خون (RBC) بیش از حد باشد و میزان اریتروپوئیتین افزایش یابد، احتمالا اریتروپویتین اضافی توسط کلیه‌ها یا سایر بافت‌های بدن شما تولید می‌شود. این وضعیت پلی‌سیتمی ثانویه نامیده می‌شود.

اگر RBC بالاتر از حد نرمال دارید و میزان اریتروپویتین طبیعی یا پایین است، پس به احتمال زیاد پلی‌سیتمی بنا به دلیلی غیر از تولید اریتروپوئیتین اتفاق می‌افتد. این وضعیت “پلی‌سیتمی اولیه” نامیده می‌شود.

 

بیماری فعلی میزان EPO نمونه‌هایی از علل احتمالی
کم‌خونی (RBC، هموگلوبین و هماتوکریت پایین) پایین یا نرمال بیماری شدید کلیه، کم‌خونی مزمن
کم‌خونی بالا اختلالات مغز استخوان (مثلا سندروم میلودیسپلاستیک)
پلی‌سیتمی (RBC، هموگلوبین و هماتوکریت بالا) بالا تومور کلیوی تولید کننده EPO یا سایر بافت‌ها (پلی‌سیتمی ثانویه)
پلی‌سیتمی نرمال یا پایین پلی‌سیتمی‌ورا (پلی‌سیتمی اولیه)
  • nano-l-hormonal-p-test-i2-1
    نام‌های دیگر این آزمایش

    Erythropoietin, Serum erythropoietin

  • nano-l-hormonal-p-test-i2-2
    سایر آزمایش‌های مرتبط

    Red Blood Cell Count (RBC) Test, Hemoglobin Blood Test, CBC Blood Test, Reticulocyte Count Test, Hematrocit Blood Test, JAK2 Mutation Test

راهنمای کامل آشنایی با

تست‌های هورمونی آزمایشگاه نانو

هورمون‌ها، انواع مختلف ترکیبات بیوشیمیایی هستند که به‌عنوان پیام‌رسان در سرتاسر بدن فعالیت دارند. این ترکیبات می‌توانند حرکت اندام‌های بدن را هماهنگ کنند، مولد حس گرسنگی یا رضایت باشند، رشد بدن را مهار یا تحریک نمایند، متابولیسم ما را تنظیم کنند و … هورمون‌ها تقریباً تمامی عملکردهای بدن را تحت‌کنترل نگه می‌دارند.

آزمایش‌های هورمونی، گنجینه بزرگی از ابزارهایی هستند که پزشکان برای شناسایی و کشف مشکلات مهم سلامتی در اختیار دارند. با انجام این آزمایش‌ها می‌توان علت طیف وسیعی از بیماری‌ها را یافته و در اغلب موارد به‌راحتی مدیریت نمود.

آنچه مطالعه کردید بخشی از مجله آزمایش‌های هورمونی است که شامل تمامی موضوعات مهم درباره هورمون‌ها و تست‌های کلیدیِ آنها به زبان ساده است.

مجله هورمون‌شناسی

پاسخ سؤال خود را نیافته‌اید؟

اگر درباره جزئیات این آزمایش، نحوه نمونه گیری و انجام آن، و یا شرایط خود سؤالی دارید، می‌توانید آن را در محتوای سایت جستجو کنید:

همکاران ما در بخش پذیرش آزمایشگاه نانو و واحد روابط عمومی این مرکز، با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ در ساعات کاری مجموعه، تا حد امکان پاسخگوی سؤالات شما خواهند بود.

لطفاً توجه داشته باشید

محتوای مندرج در این صفحه، صرفاً برای آشنایی شما با علل تجویز و روند انجام این تست طراحی شده است و هرگز نباید به عنوان جایگزین برای روند تشخیص و درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار گیرد. اگر به وجود یک بیماری یا عارضه در خود مشکوک هستید، ضروری است به پزشک مربوطه مراجعه نمایید تا بر اساس نتایج معاینات و تست‌های تجویز شده توسط پزشک، وجود یا عدم‌وجود آن تشخیص داده شود.

منابع مورد استفاده