راهنمای جامع آزمایش‌های هورمونی

آزمایش کورتیزول (Cortisol)

کورتیزول نوعی هورمون ساخته‌شده در غدد فوق‌کلیوی است، غدد کوچکی که در بالای هر کلیه قرار دارند. این هورمون بر بسیاری از فرآیندهای بدن تأثیر می‌گذارد: سیستم ایمنی، سیستم عصبی و متابولیسم. کورتیزول همچنین در کمک به بدن در پاسخ به استرس نقش دارد و گاهی اوقات “هورمون استرس” نامیده می‌شود.

کورتیزول را می‌توان در خون، ادرار یا بزاق انسان اندازه‌گیری کرد. این تست، میزان کورتیزول در این مایعات بدن را اندازه‌گیری می‌کند و در تشخیص و نظارت بر بیماری‌هایی که بر غدد فوق‌کلیوی تأثیر می‌گذارد، کاربرد دارد.

هدف از انجام آزمایش Cortisol

آزمایش کورتیزول به پزشک شما کمک می‌کند تا تعیین شود که آیا غدد فوق‌کلیوی، مقدار مناسبی از هورمون را تولید می‌کنند یا خیر. اندازه‌گیری کورتیزول ممکن است برای تشخیص یا نظارت بر بیماری‌های خاص استفاده شود.

آزمایش تشخیصی به یافتن علت علائم کمک می‌کند. آزمایش کورتیزول تشخیص یا رد بیماری‌هایی که باعث مقادیر غیرطبیعی کورتیزول می‌شوند نقش دارد، مانند:

  • سندروم کوشینگ، بیماری که با مقادیر بالای کورتیزول مشخص می‌شود
  • بیماری کوشینگ، نوعی سندروم کوشینگ که در آن مقدار بیش از حد هورمونی به نام هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) باعث تولید بیش از حد کورتیزول می‌شود
  • بیماری آدیسون، اختلالی که در آن، غدد فوق‌کلیوی هورمون‌های کافی (از جمله کورتیزول) تولید نمی‌کنند

از آزمایش‌های نظارت برای درک چگونگی تغییر وضعیت سلامتی شما در طول زمان استفاده می‌شود. اگر میزان کورتیزول شما به طور غیرمعمولی پایین یا بالا باشد تست کورتیزول، اثربخشی درمان را کنترل می‌کند.

آنچه در آزمایش کورتیزول اندازه‌گیری می‌شود

این نوع تست، هورمون کورتیزول را در خون، ادرار یا بزاق اندازه‌گیری می‌کند. کورتیزول یکی از چندین هورمون گلوکوکورتیکوئید است که به بدن کمک می‌کند تا میزان قند خون را کنترل کند، به استرس پاسخ دهد و سیستم ایمنی بدن را تنظیم کند.

طبیعی است که میزان کورتیزول در طول روز تغییر کند و به عوامل استرس‌زای مختلف واکنش نشان دهد. فرآیند تولید کورتیزول در بدن به چند مرحله نیاز دارد:

  • ناحیه‌ای از مغز به نام هیپوتالاموس، هورمون آزاد کننده کورتیکوتروپین (CRH) را تولید می‌کند.
  • CRH به بخش دیگری از مغز به نام غده هیپوفیز رسیده و باعث ترشح کورتیکوتروپین می‌شود که ACTH نیز نامیده می‌شود.
  • در نهایت، ACTH به غدد فوق‌کلیوی منتقل می‌شود، جایی که تولید کورتیزول را تحریک می‌کند.

به این ترتیب، میزان کورتیزول نشان می‌دهد که آیا این مراحل مختلف به طور طبیعی در بدن انجام می‌شود یا خیر. اطلاعات اضافی را می‌توان با انجام آزمایش کورتیزول و سایر آزمایش‌ها مانند تست ACTH جمع‌آوری کرد.

چه زمانی باید تست کورتیزول را انجام داد؟

اگر پزشک شما احتمال دهد بیماری‌هایی دارید که بر میزان کورتیزول شما تأثیر می‌گذارد، احتمالا آزمایش کورتیزول را توصیه می‌کند.

اگر یک مشکل سلامتی غیرمعمول برای سن خود داشته باشید، پزشکان ممکن است آزمایش کورتیزول را آغاز کنند؛ مانند جوانان مبتلا به فشار خون بالا یا پوکی استخوان. آنها همچنین ممکن است تست کورتیزول را در شرایطی توصیه کنند که یک بیماری شدید دارید که بر میزان کورتیزول تأثیر می‌گذارد، و یا اگر پزشک شما تومور آدرنال را در طول آزمایش‌های تصویربرداریِ انجام‌شده برای یک مسئله‌ی دیگر پیدا کند.

ممکن است آزمایش کورتیزول بر اساس علائم شما توصیه شود، به‌خصوص اگر علائم کورتیزول بالا دارید که با گذشت زمان بدتر می‌شود. علائم کورتیزول بالا عبارتند از:

  • افزایش وزن غیر‌قابل‌توضیح، به‌ویژه در کودکان
  • تجمع چربی در اطراف پایه گردن
  • یک پد چربی شبیه به قوز بین شانه‌ها
  • رشد کُند در کودکان
  • رشد غیر‌قابل‌توضیح موهای صورت یا بدن
  • دوره‌های قاعدگی نامنظم یا کاملا متوقف‌شده
  • اختلال نعوظ
  • کاهش باروری و کاهش میل به رابطه جنسی در مردان
  • فشار خون بالا
  • قند خون بالا

همچنین اگر علائم کورتیزول پایین را تجربه می‌کنید یا اگر پزشکان مشکوک به بحران حاد آدرنال باشند (یک وضعیت اضطراری پزشکی به دلیل کورتیزول ناکافی)، آزمایش کورتیزول تجویز می‌شود. علائم کورتیزول کم عبارتند از:

  • خستگی مزمن
  • ضعف عضلانی
  • کاهش اشتها
  • کاهش وزن غیر‌قابل‌توضیح
  • درد شکم

بیماری‌هایی که باعث افزایش و کاهش میزان کورتیزول می‌شوند نادر هستند و اغلب بیماری‌های دیگر باعث بروز این علائم می‌شوند. بنابراین، پزشک ممکن است قبل از شروع آزمایش کورتیزول، مشکوک به سایر بیماری‌های شایع‌تر باشد.

علاوه بر تشخیص، تست کورتیزول ممکن است به‌عنوان آزمایش نظارتی شود اگر قبلا دارای کورتیزول بالا تشخیص داده شده‌اید و برای کاهش میزان کورتیزول خود دارو مصرف می‌کنید.

مراحل انجام آزمایش Cortisol

کورتیزول را می‌توان در خون، بزاق یا ادرار اندازه‌گیری کرد. از آنجا که میزان کورتیزول در طول روز تغییر می‌کند، پزشک احتمالا توصیه خواهد کرد که آزمایش در یک زمان خاص انجام شود، بسته به هدف آزمایش.

نمونه‌های خون برای آزمایش کورتیزول اغلب در اوایل صبح جمع‌آوری می‌شوند، زمانی که میزان کورتیزول در خون شما باید در بالاترین حد خود باشد. نمونه خون معمولا از بازوی شما در یک بیمارستان یا آزمایشگاه گرفته می‌شود.

نمونه بزاق برای آزمایش کورتیزول می‌تواند در آزمایشگاه یا خانه جمع‌آوری شود. در حین آزمایش کورتیزول بالا، پزشک ممکن است به شما دستور دهد که نمونه بزاق را در اواخر شب در خانه جمع‌آوری کنید.

برای آزمایش ادرار کورتیزول، ظرف‌های مخصوص نمونه‌گیری همراه با دستورالعمل‌های دقیق در مورد جمع‌آوری تمامی ادرار تولید شده در ۲۴ ساعت به شما ارائه می‌شود. سپس آن را به آزمایشگاه بازمی‌گردانید. برای راحتی بیشتر، می‌توانید یک دوره ۲۴ساعته را انتخاب کنید که در خانه هستید (برای مثال در آخر هفته).

آمادگی‌های قبل از آزمایش

به دلیل آن که میزان کورتیزول می‌تواند در طول روز متفاوت باشد، اگر برنامه خواب غیرمعمول دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.

پزشک ممکن است از شما بخواهد که به‌طور موقت مصرف داروهای خاصی را که می‌تواند در نتیجه آزمایش تداخل ایجاد کند، متوقف کنید. همچنین ممکن است از شما خواسته شود که در روز قبل از آزمایش از ورزش شدید خودداری کنید.

در حین انجام آزمایش

نمونه‌گیر آزمایشگاه نانو، نمونه خون را از رگ بازوی شما خواهد گرفت. وی احتمالا یک نوار در اطراف بازوی شما خواهد بست و ناحیه‌ای را که سوزن در پوست شما قرار می‌گیرد ضدعفونی خواهد نمود. سپس مقدار کمی خون به یک لوله کشیده می‌شود. وقتی سوزن وارد پوست شما می‌شود ممکن است احساس سوزش خفیف داشته باشید.

برای آزمایش بزاق، با شستشوی دهان خود شروع کنید. گاهی اوقات ممکن است به شما گفته شود که آدامس یا پنبه بجوید تا تولید بزاق را تحریک کنید. سپس به یک ظرف جمع‌آوری تف می‌کنید، یا از یک سواب برای جمع‌آوری بزاق استفاده می‌شود. این روند معمولا فقط چند دقیقه طول می‌کشد و می‌تواند در آزمایشگاه یا خانه انجام شود. ممکن است از بعضی از بیماران خواسته شود که چندین نمونه بزاق را در طی چند روز جمع‌آوری کرده و سپس نمونه‌ها را به مرکز آزمایش برگردانند.

آزمایش کورتیزول ادرار معمولا نیاز به نمونه ادرار ۲۴ساعته دارد. شما باید تمام ادرار دفع‌شده را در طی ۲۴ ساعت جمع‌آوری کنید. آزمایشگاه، یک یا چند ظرف همراه با دستورالعمل جمع‌آوریِ ادرار در اختیار شما خواهد گذاشت. دستورالعمل‌هایی را که دقیقا همانطور که نوشته شده‌اند دنبال کنید. این فرآیند معمولا صبح شروع می‌شود و صبح روز بعد به پایان می‌رسد.

پس از انجام تست

پس از جمع‌آوری نمونه خون، محل ورود سوزن به بازوی شما بانداژ می‌شود. پس از این، معمولا می‌توانید فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرید. ممکن است احساس درد کنید یا کبودی خفیف داشته باشید، اما این حالت باید به سرعت از بین برود.

اگر نمونه‌های بزاق برای آزمایش کورتیزول در خانه جمع‌آوری می‌شوند، نمونه‌ها را در مدت‌زمان توصیه شده به مرکز آزمایش برگردانید.

پس از جمع‌آوری آخرین نمونه ادرار در طی ۲۴ ساعت، ظرف را مُهر و موم کرده و به آزمایشگاه بیاورید.

پس از اتمام آزمایش کورتیزول ادرار یا بزاق، هیچ عوارض جانبی یا محدودیتی در فعالیت‌های روزمره وجود ندارد.

انجام آزمایش Cortisol در خانه

اگر به دلیل شرایط جسمانی، محدودیت حرکت، مشغله کاری و … امکان مراجعه حضوری به آزمایشگاه را ندارید، با سفارش سرویس نمونه‌گیری در منزل آزمایشگاه نانو در ارومیه، به‌راحتی می‌توانید این آزمایش را در خانه یا محل کار خود انجام دهید.

پرسنل مجرب آزمایشگاه نانو، تخصص و تجهیزات لازم برای این کار را در اختیار دارند و با رعایت تمامی استانداردهای ابلاغی وزارت بهداشت، با هماهنگی قبلی در محل سکونت یا کار شما برای انجام نمونه گیری حاضر خواهند شد.

تماس تلفنی

شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳

تماس تلفنی

واتساپ

ارسال و دریافت اطلاعات با شماره ۰۹۱۴۸۰۵۲۷۲۴

واتساپ

سفارش آنلاین

ثبت سفارش آنلاین در سایت بدون نیاز به پرداخت

سفارش آنلاین

← لطفاً توجه داشته باشید که ارائه نام و نام خانوادگی بیمار، سن، کد ملی، آزمایش مورد درخواست، کد رهگیری که از پزشک دریافت کرده‌اید، و یک شماره تماس برای ثبت درخواست ضروری است.

← برای درخواست نمونه‌گیری در منزل، بهتر است یک روز قبل با آزمایشگاه تماس بگیرید. برای آزمایش‌های اورژانسی، لطفاً حداقل ۲ ساعت قبل تماس بگیرید.

نیاز به راهنمایی دارید؟
مزایای انجام آزمایش در

آزمایشگاه نانو ارومیه

آزمایشگاه پاتوبیولوژی نانو، مجهزترین مجموعه آزمایشگاهی بخش غیردولتی در ارومیه و آذربایجان‌غربی است. این مجموعه در محیطی آرام و ایمن با بهره‌گیری از آخرین تجهیزات آزمایشگاهی دنیا، تیم تخصصی مجرب شامل پزشکان آزمایشگاهی و متخصصان آسیب‌شناسی بالینی و تشریحی، مفتخر به ارائه خدماتی با بالاترین دقت و کیفیت به مراجعان عزیز از منطقه شمال‌غرب و کشورهای همجوار است.

تحلیل نتایج آزمایش کورتیزول

نتایج تست کورتیزول، مقدار کورتیزول اندازه‌گیری‌شده در نمونه آزمایش را نشان می‌دهد و شامل محدوده‌های مرجع است که میزان مورد انتظار کورتیزول در افراد سالم را نشان می‌دهد. اما فراموش نکنید که وضعیت فردی شما باید در تفسیر آزمایش کورتیزول در نظر گرفته شود.

برای برخی از بیماران، یک بار آزمایش کورتیزول با نتایج نرمال، شواهد کافی است برای این که مشخص شود بدن آنها مقدار صحیح کورتیزول را تولید می‌کند. ممکن است بیماران دیگر نیاز به آزمایش‌های متعدد برای تعیین این‌که آیا مقدار کورتیزول در بدن آنها طبیعی یا غیرطبیعی است انجام دهند.

بیماری‌هایی که می‌تواند باعث افزایش میزان کورتیزول شود، که به عنوان هیپرکورتیزول نیز شناخته می‌شود، عبارتند از:

  • سندروم کوشینگ، یک اختلال هورمونی که اغلب به دلیل دوزهای بالا یا مصرف طولانی‌مدت داروهای استروئیدی مانند پردنیزون، دکسامیتازون و پردنیزولون ایجاد می‌شود
  • سندروم کوشینگ خارج هیپوفیزی، شرایطی که در آن هورمون ACTH توسط یک تومور واقع در قسمت دیگری از بدن ایجاد می‌شود
  • بیماری کوشینگ، شرایطی که در آن تومورهای غیرسرطانی در غده هیپوفیز، بیش از حد فعالیت می‌کنند
  • سندروم‌های ژنتیکی نادر
  • وجود تومور در غده فوق‌کلیوی که کورتیزول تولید می‌کند
  • سایر عوارض سلامتی مانند بارداری، چاقی، استرس جسمی و روانی، افسردگی، دیابت، اعتیاد به الکل، و آپنه خواب.

بیماری‌هایی که می‌تواند باعث کاهش میزان کورتیزول شود عبارتند از:

  • بیماری آدیسون، که نارسایی اولیه آدرنال نیز نامیده می‌شود و در آن، غدد فوق‌کلیوی آسیب می‌بینند و نمی‌توانند کورتیزول و سایر هورمون‌های آدرنال را به اندازه کافی تولید کنند
  • نارسایی ثانویه آدرنال، وضعیتی که در آن، غده هیپوفیز فعالیت کافی ندارد
  • نارسایی آدرنال سوم، که بیانگر وجود یک مشکل در بخشی از مغز است که هورمون آزاد کننده کورتیکوتروپین (CRH) را تولید می‌کند

میزان غیرطبیعی کورتیزول و عللی که باعث تشخیص آنها می‌شود می‌تواند چالش برانگیز باشد زیرا علائم کورتیزول کم و بالا در سایر بیماری‌ها نیز شایع است.

پس از انجام و دریافت نتیجه این تست، می‌توانید این سؤالات را با پزشک خود مطرح کنید:

  • آیا این نتیجه تست کورتیزول من در محدوده مرجع است؟
  • نتیجه این آزمایش در مورد سلامتی من چه اطلاعاتی را مشخص می‌کند؟
  • آیا می‌توانید بر اساس این نتیجه آزمایش، مشکل خاصی را تشخیص دهید؟
  • بر اساس شرایط من، آیا آزمایش‌های اضافی را توصیه می‌کنید؟ چرا یا چرا نه؟
  • nano-l-hormonal-p-test-i2-1
    نام‌های دیگر این آزمایش

    Adrenocorticotropic Hormone (ACTH)

  • nano-l-hormonal-p-test-i2-2
    سایر آزمایش‌های مرتبط

    Cortisol Blood Test, Cortisol Urine Test, Salivary Cortisol Test, 24-Hour Urinary Cortisol Excretion, Late-Night Salivary Cortisol, Late-Night Serum, Cortisol Serum, Cortisol, Cortisol Radioimmunoassay, Cortisol Competitive Protein Binding Assay, Cortisol Fluorometric Assay, 24-Hour Urinary Free Cortisol (UFC)

راهنمای کامل آشنایی با

تست‌های هورمونی آزمایشگاه نانو

هورمون‌ها، انواع مختلف ترکیبات بیوشیمیایی هستند که به‌عنوان پیام‌رسان در سرتاسر بدن فعالیت دارند. این ترکیبات می‌توانند حرکت اندام‌های بدن را هماهنگ کنند، مولد حس گرسنگی یا رضایت باشند، رشد بدن را مهار یا تحریک نمایند، متابولیسم ما را تنظیم کنند و … هورمون‌ها تقریباً تمامی عملکردهای بدن را تحت‌کنترل نگه می‌دارند.

آزمایش‌های هورمونی، گنجینه بزرگی از ابزارهایی هستند که پزشکان برای شناسایی و کشف مشکلات مهم سلامتی در اختیار دارند. با انجام این آزمایش‌ها می‌توان علت طیف وسیعی از بیماری‌ها را یافته و در اغلب موارد به‌راحتی مدیریت نمود.

آنچه مطالعه کردید بخشی از مجله آزمایش‌های هورمونی است که شامل تمامی موضوعات مهم درباره هورمون‌ها و تست‌های کلیدیِ آنها به زبان ساده است.

مجله هورمون‌شناسی

پاسخ سؤال خود را نیافته‌اید؟

اگر درباره جزئیات این آزمایش، نحوه نمونه گیری و انجام آن، و یا شرایط خود سؤالی دارید، می‌توانید آن را در محتوای سایت جستجو کنید:

همکاران ما در بخش پذیرش آزمایشگاه نانو و واحد روابط عمومی این مرکز، با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ در ساعات کاری مجموعه، تا حد امکان پاسخگوی سؤالات شما خواهند بود.

لطفاً توجه داشته باشید

محتوای مندرج در این صفحه، صرفاً برای آشنایی شما با علل تجویز و روند انجام این تست طراحی شده است و هرگز نباید به عنوان جایگزین برای روند تشخیص و درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار گیرد. اگر به وجود یک بیماری یا عارضه در خود مشکوک هستید، ضروری است به پزشک مربوطه مراجعه نمایید تا بر اساس نتایج معاینات و تست‌های تجویز شده توسط پزشک، وجود یا عدم‌وجود آن تشخیص داده شود.

منابع مورد استفاده