در افراد مبتلا به دیابت، وقتی بدن گلوکز کافی برای استفاده بهعنوان انرژی نداشته باشد، هیپوگلایسمی اتفاق میافتد که میتواند دلایل مختلفی داشته باشد، مثل رژیم غذایی، برخی داروها و ورزش.
هربار که دچار هیپوگلایسمی شدید، روز، زمان و علت آن را یادداشت کنید. آن را با پزشک درمیان بگذارید تا طبق الگویی که کاهش قند خون دارد، دارو تجویز کند. اگر بیش از یکبار در هفته دچار هیپوگلیسمی میشوید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
بسیاری از افراد علائم هیپوگلیسمی را زمانی احساس میکنند که قند خون آنها کمتر از ۷۰ میلیگرم بر دسیلیتر باشد. هر فرد مبتلا به دیابت، ممکن است علائم متفاوتی از هیپوگلیسمی داشته باشد.
علائم اولیه عبارتاند از:
گرسنگی
· رنگپریدگی پوست
· عرقکردن
بدون درمان، علائم میتواند شدیدتر شود:
اگر انسولین زیادی را نسبت به کربوهیدراتی که میخورید یا مینوشید دریافت کنید، میتوانید دچار هیپوگلیسمی شوید.
برای مثال هیپوگلیسمی میتواند در موارد زیر اتفاق بیفتد:
اگر دیابت دارید و مخصوصاً اگر داروهای دیابتی مصرف میکنید، هیچ وعدهی غذایی را حذف نکنید.
مرکز آزمایشگاهی نانو، یک مرکز مجهز تشخیصی در ارومیه است که آمادگی پذیرش و انجام کلیهی آزمایشهای مربوط به دیابت را داراست.
یکسوم از افراد دیابتی، اطلاعی از بیماری ندارند. برای تشخیص زودهنگام دیابت چه باید کرد؟
تعیین میانگین سطح قند خون در ۲ تا ۳ ماه گذشته برای تشخیص ابتلا به پیشدیابت و دیابت
معاینات و آزمایشهای منظم ضروری برای افراد مبتلا به دیابت و پیشدیابت برای کنترل بیماری
از پزشک در مورد داروهای مصرفی خود که میتوانند باعث هیپوگلیسمی شوند، سؤال کنید.
درمان انسولین میتواند باعث پایین آمدن قند خون شود، همچنین نوعی از داروهای دیابت بهنام سولفونیلاوره نیز میتواند باعث کاهش قند خون شود.
داروهای سولفونیلاوره رایج مورد استفاده عبارتاند از:
داروهای سولفونیلاوره قدیمیتر که استفادهی کمتری هم دارند، نسبت به داروهای جدید بیشتر باعث کاهش قند خون میشوند. نمونههایی از داروهای قدیمی عبارتاند از:
همچنین مصرف موارد زیر همراه با داروهای دیابت میتواند قند خون را پایین بیاورد:
استفاده از مهارکنندههای آنزیم آلفاگلوکوزیداز، بیگوانیدها (biguanides) مانند متفورمین و تیازولیدین دیونها (thiazolidinediones) بهتنهایی باعث هیپوگلیسمی نمیشود، اما اگر همراه با سولفونیلاوره یا انسولین مصرف شوند، ممکناست این اتفاق بیفتد.
اگر انسولین زیادی را نسبت به کربوهیدراتی که میخورید یا مینوشید دریافت کنید، میتوانید دچار هیپوگلیسمی شوید.
برای مثال هیپوگلیسمی میتواند در موارد زیر اتفاق بیفتد:
اگر دیابت دارید و مخصوصاً اگر داروهای دیابتی مصرف میکنید، هیچ وعدهی غذایی را حذف نکنید.
اگر دیابت دارید و احتمال میدهید که دچار هیپوگلیسمی شدهاید، قند خون خود را بررسی کنید.
اگر سطح قند خونتان بعد از خوردن غذاهای قنددار افت پیدا میکند، رژیم غذایی خود را تغییر دهید. از خوردن غذاهایی پرهیز کنید که قند زیادی دارند و حجم هر وعدهی غذایی را کم و تعداد وعدهها را در طول روز بیشتر کنید.
اگر سطح قند خونتان زمانی که چیزی نمیخورید پایین است، قبل از خوابیدن از میان وعدههای حاوی پروتئین و کربوهیدرات استفاده کنید.
در مواردی که هیپوگلیسمی شدید دارید، ممکن است نیاز به تزریق باقسیمی (baqsimi)، داسیگلوکاگون (Zegalogue) یا تزریق گلوکاگون (Gvoke) داشته باشید.
ممکن است پزشک متوجه شود که میزان انسولین دریافت شده زیاد بوده که در ساعات عصر تا صبح مقدار آن در بدن به اوج خود میرسد. در این صورت، دوز انسولین کاهش داده میشود یا زمانی که آخرین دوز آن را دریافت میکنید، تغییر میدهد.
پانزده دقیقه پس از خوردن ترکیبات حاوی قند، دوباره قند خون خود را چک کنید. اگر قند خونتان هنوز کمتر از ۷۰ میلیگرم بر دسیلیتر است، یکی دیگر از موارد ذکرشده در بالا را بخورید. این مراحل را تا زمانی که قندتان عادی شود تکرار کنید.
هیپوگلیسمی ممکن است باعث از حال رفتن افراد و بیهوشی آنها شود. در این زمان لازم است تا گلوکاگن تزریق شود.
گلوکاگون، نوعی دارویی تجویزی است که قند خون را افزایش میدهد و در صورت داشتن هیپوگلیسمی شدید ممکن است به آن نیاز پیدا کنید. لازم است تا اعضای خانواده و دوستان فرد دیابتی از چگونگی تزریق گلوکاگن هنگام افت قند خون آگاهی داشته باشند.
از دادن غذا، مایعات یا انسولین به فرد بیهوش خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث خفگی شود.
رانندگی در این شرایط بسیار خطرناک است. اگر درحال رانندگی بودید و علائم هیپوگلیسمی را داشتید، کنار جاده یا خیابان نگه دارید. قند خون خود را چک کنید و یک مادهی غذایی شیرین بخورید. حداقل ۱۵ دقیقه دیگر صبر کنید و دوباره قند خون خود را چک کنید. در صورت نیاز این مراحل را چندبار تکرار کنید. قبل از رانندگی مادهی غذایی که منبع پروتئین و کربوهیدرات است را بخورید. همیشه برای مواقع ضروری خوراکی شیرین در ماشین خود داشته باشید.
اگر دیابت دارید با رعایت موارد زیر میتوانید از افت قند خون خود جلوگیری کنید:
هر روز حداقل سه وعده غذا بخورید و طبق تجویز پزشک از میانوعده نیز استفاده کنید.
دیابت، بیماری خطرناک و شایعی است که در کشورهای خاورمیانه از هر ۶ نفر، یک نفر به آن مبتلاست و یکسوم از این افراد، اطلاعی از بیماری خود ندارند.
اما این بیماری خطرناک و مادامالعمر، در صورت تشخیص بهموقع و رعایت دستورالعملهای پزشک، کاملا قابلکنترل است. بهعنوان یک فرد دیابتی میتوانید مانند افراد عادی از یک زندگی سالم و بدون محدودیت لذت ببرید، بهشرطی که توصیههای پزشک را در مورد نظارت و درمان بهدرستی انجام دهید و تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید که نه تنها برای دیابت، بلکه برای سلامت عمومی شما نیز مفید هستند و محدودیتی برای شما ایجاد نمیکنند.
مجله سلامت دیابت که در حال مطالعه بخشی از آن هستید، اختصاص به معرفی جنبههای مختلف این بیماری دارد. توصیه میکنیم این مجله را از ابتدا مرور کنید تا در مسیر مبارزه با دیابت موفق باشید.
مجله تخصصی سلامت دیابت | تهیه و انتشار توسط تیم تولید محتوای تدبیرنگر | با تأییدیه علمی آزمایشگاه نانوی ارومیه
