کنترل قند خون هدف اصلی هر برنامه‌ی درمانی دیابت است. قند خون بالا یا هیپرگلیسمی یک نگرانی بزرگ در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ و ۲ می‌باشد.
انجام
انواع تست‌های تخصصی دیابت در ارومیه
مرکز آزمایشگاهی نانو، یک مرکز مجهز تشخیصی در ارومیه است که آمادگی پذیرش و انجام کلیه‌ی آزمایش‌های مربوط به دیابت را داراست.
غربالگری دیابت
یک‌سوم از افراد دیابتی، اطلاعی از بیماری ندارند. برای تشخیص زودهنگام دیابت چه باید کرد؟
آزمایش HbA1c (A1c)
تعیین میانگین سطح قند خون در ۲ تا ۳ ماه گذشته برای تشخیص ابتلا به پیش‌دیابت و دیابت
تست‌های روتین دیابت
معاینات و آزمایش‌های منظم ضروری برای افراد مبتلا به دیابت و پیش‌دیابت برای کنترل بیماری
علل ایجاد بیماری
قند خون افزایش می‌یابد اگر:
مصرف انسولین یا داروی کاهنده‌ی قند خون را فراموش کردید
- به اندازه‌ی انسولینی که مصرف کردید، کربوهیدرات میل کردید یا بیشتر از آن مصرف کردید
- داشتن عفونت
- مریض بودن
- تحت استرس بودن
- کم تحرکی یا کمتر از حد معمول ورزش کردن
- شرکت در فعالیت‌های بدنی سنگین به‌خصوص زمانی که سطح قند خون بالا و سطح انسولین پایین است
هیپرگلیسمی ناشتا
این قند خون برای بیماران دیابتی است که حداقل پس از ۸ ساعت نخوردن و ننوشیدن، مقدار قند خون بالاتر از ۱۳۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر (میلی گرم بر دسی‌لیتر) دارند.
هیپرگلیسمی بعد از غذا
این قند خونی است که ۲ ساعت پس از غذا خوردن بیش از ۱۸۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر است. افراد سالم از نظر دیابت به ندرت بعد از غذا، سطح قند خون بیش از ۱۴۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر دارند.
قند خون بالا‌ی مداوم می‌تواند به اعصاب، رگ‌های خونی و اندام‌ها آسیب برساند. همچنین می‌تواند به مشکلات جدی منجر شود. افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ مستعد تجمع اسیدهایی به نام کتواسیدوز در خون هستند.
قند خون بسیار بالا می‌تواند منجر به یک وضعیت وخیم و کشنده شود که در آن بدن نمی‌تواند قند را پردازش کند. به این وضعیت سندرم هیپرگلیسمیک هیپراسمولار غیر کتوز (HHNS) می‌گویند. در ابتدا مقدار ادرار بیشتر می‌شود اما بعد از مدتی کم می‌شود، ممکن است ادرار تیره شود و به شدت دچار کم‌آبی شوید.
درمان سریع علائم قند خون بالا برای کمک به جلوگیری از ایجاد عوارض آن بسیار مهم است.
علائم
علائم اولیه عبارت‌اند از:
تشنگی
- سردرد
- مشکل در تمرکز
- تاری دید
- تکرر ادرار
- خستگی (احساس ضعف)
- کاهش وزن
- قند خون بیش از ۱۸۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر
افزایش مداوم قند خون ممکن است باعث موارد زیر شود:
- عفونت واژن و پوست
- بریدگی‌ها و زخم‌هایی که دیر التیام می‌یابند
- تاری دید
- آسیب عصبی که باعث سرمازدگی یا بی‌حسی پاها، ریزش مو در اندام‌های تحتانی یا اختلال نعوظ می‌شود
- مشکلات معده و روده مانند یبوست مزمن یا اسهال
- آسیب به چشم‌ها، رگ‌های خونی یا کلیه‌ها
چگونه درمان می‌شود؟
اگر دیابت دارید و متوجه هر یک از علائم اولیه قند خون شدید، قند خون خود را اندازه بگیرید و با پزشک در میان بگذارید. پزشک ممکن است توصیه‌های زیر را کنند:
آشامیدن آب بیشتر: آب به حذف قند خون اضافی از خون از طریق ادرار کمک می‌کند و از کم‌آبی بدن جلوگیری می‌کند.
بیشتر ورزش کردن: ورزش کردن می‌تواند به کاهش قند خون کمک کند؛ اما تحت شرایط خاص، می‌تواند قند خون را افزایش دهد. از پزشک خود در مورد ورزش مناسب شرایط خود سؤال بپرسید.
مراقب باشید: اگر دیابت نوع ۱ دارید و قند خون شما بالا است، باید ادرار خود را از نظر داشتن کتون بررسی کنید. اگر کتون داشتید، ورزش نکنید. اگر دیابت نوع ۲ دارید و قند خون بالا دارید، باید مطمئن شوید که در ادرار کتون وجود ندارد و به خوبی هیدراته است. ممکن است پزشک توصیه کند که تا مدتی به صورت کنترل شده فعالیت بدنی داشته باشید.
تغییر عادات غذایی: برای تعیین مقدار و نوع غذاها با یک متخصص تغذیه مشورت کنید.
تغییر داروها: پزشک ممکن است مقدار، زمان یا نوع داروهای دیابتی که مصرف می‌کردید را تغییر دهد. بدون مشورت با پزشک، داروها را تغییر ندهید.
اگر دیابت نوع ۱ دارید و قند خون شما بیش از ۲۵۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر است، ممکن است پزشک آزمایش خون و ادرار را برای بررسی وجود یا عدم وجود کتون تجویز کند.
اگر مقدار قند خون بیشتر از حد تعیین شده توسط پزشک است، به پزشک اطلاع دهید.
چگونه پیشگیری کنیم
اگر در پروسه‌ی کنترل قند خون (برنامه‌ی غذایی، برنامه‌ی ورزشی و برنامه‌ی دارویی) هستید، نگران افزایش قند خون نباشید. می‌توانید:
- رژیم غذایی خود را دنبال کنید، مقدار کل کربوهیدرات که در هر وعده غذایی یا میان‌وعده مصرف می‌کنید را بشمارید و یادداشت کنید.
- قند خون خود را به‌طور منظم اندازه بگیرید.
- در صورت تکرار قند خون غیرطبیعی به پزشک خود اطلاع دهید.
- کارت شناسایی پزشکی همراه داشته باشید تا در مواقع اضطراری به مردم اطلاع دهید که دیابت دارید.
دیابت پایان راه نیست!
دیابت، بیماری خطرناک و شایعی است که در کشورهای خاورمیانه از هر ۶ نفر، یک نفر به آن مبتلاست و یک‌سوم از این افراد، اطلاعی از بیماری خود ندارند.
اما این بیماری خطرناک و مادام‌العمر، در صورت تشخیص به‌موقع و رعایت دستورالعمل‌های پزشک، کاملا قابل‌کنترل است. به‌عنوان یک فرد دیابتی می‌توانید مانند افراد عادی از یک زندگی سالم و بدون محدودیت لذت ببرید، به‌شرطی که توصیه‌های پزشک را در مورد نظارت و درمان به‌درستی انجام دهید و تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید که نه تنها برای دیابت، بلکه برای سلامت عمومی شما نیز مفید هستند و محدودیتی برای شما ایجاد نمی‌کنند.
مجله سلامت دیابت که در حال مطالعه بخشی از آن هستید، اختصاص به معرفی جنبه‌های مختلف این بیماری دارد. توصیه می‌کنیم این مجله را از ابتدا مرور کنید تا در مسیر مبارزه با دیابت موفق باشید.
← مجله سلامت دیابت
مجله تخصصی سلامت دیابت | تهیه و انتشار توسط تیم تولید محتوای تدبیرنگر | با تأییدیه علمی آزمایشگاه نانوی ارومیه