آشنایی با

نوروپاتی دیابتی

نوروپاتی دیابتی زمانی اتفاق می‌افتد که دیابت به اعصاب آسیب می‌رساند. این شرایط می‌تواند بر اعصاب مختلف بدن از جمله پاها، اندام‌ها و ماهیچه‌ها تأثیر بگذارد.

انواع نوروپاتی دیابتی

چهار نوع اصلی نوروپاتی دیابتی وجود دارد که عبارت‌اند از:

  • double-check-1
    نوروپاتی دیابتی محیطی
  • double-check-1
    نوروپاتی دیابتی حسی
  • double-check-1
    نوروپاتی دیابتی اتونومیک
  • double-check-1

    نوروپاتی دیابتی حرکتی

افراد مبتلا به این عارضه می‌توانند فقط یک یا ترکیبی از انواع آن را داشته باشند.

تیم پزشکی‌تان به شما خواهند گفت که کدام بخش‌های بدن‌تان متأثر شده است و به شما در مورد هر گونه علائمی که ممکن است داشته باشید،‌ توصیه‌هایی خواهند کرد. نوع درمان مورد نیاز شما به نوع نوروپاتی بستگی دارد.

دلایل نوروپاتی دیابتی

نوروپاتی یکی از عوارض طولانی‌مدت دیابت است.

با گذشت زمان، سطوح بالای گلوکز (قند) خون می‌تواند به رگ‌های خونی کوچکی که اعصاب بدن را حمایت می‌کنند، آسیب برسانند. این اتفاق، مانع رسیدن مواد مغذی ضروری به اعصاب می‌شود. در نتیجه، رشته‌های عصبی ممکن است آسیب ببینند و حتی از بین بروند. بنابراین، بسته به نوع عصب آسیب دیده، ممکن است در بسیاری از قسمت‌های مختلف بدن مشکلاتی ایجاد شود.

اعصاب ما، پیام‌هایی را بین مغز و سایر قسمت‌های بدن منتقل می‌کنند تا بتوانیم ببینیم، بشنویم، احساس کنیم و حرکت کنیم. آن‌ها همچنین سیگنال‌هایی را به قسمت‌هایی از بدن مانند قلب می‌برند و باعث می‌شوند که قلب با سرعت‌های مختلف بتپد و یا در ریه‌ها باعث می‌شوند که بتوانیم نفس بکشیم.

بنابراین آسیب به اعصاب می‌تواند مشکلات جدی در قسمت‌های مختلف بدن برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۱، نوع ۲ یا سایر انواع دیابت ایجاد کند.

آیا نوروپاتی دیابتی قابل برگشت است؟

خیر، نوروپاتی دیابتی برگشت‌پذیر نیست(اما علائم ممکن است بهبود یابند).

زمانی که اعصاب آسیب می‌بینند،‌ دیگر نمی‌توانند خود را ترمیم کنند.

با این حال، مدیریت صحیح دیابت مانند کنترل قند خون در محدوده هدف و مدیریت سطح چربی خون و فشار خون می‌تواند از بروز آسیب پیشگیری کرده و یا اگر فرد علائمی دارد،‌ از تشدید آن و آسیب بیشتر جلوگیری کند.

درمان نوروپاتی دیابتی

روش‌های درمانی زیادی برای بهبود علائم ناشی از نوروپاتی وجود دارد. این روش‌ها می‌تواند شامل داروهایی برای تهوع و استفراغ، مسکن‌هایی برای بهبود نوروپاتی حسی و یا روش‌های درمانی برای کمک به اختلال نعوظ باشد.

حفظ سطح قند خون در محدوده هدف، همچنین کنترل سطح چربی خون(کلسترول) و فشار خون می‌تواند به بهبود علائم نوروپاتی و کاهش پیشرفت آسیب عصبی کمک کند.

انجام

انواع تست‌های تخصصی دیابت در ارومیه

مرکز آزمایشگاهی نانو، یک مرکز مجهز تشخیصی در ارومیه است که آمادگی پذیرش و انجام کلیه‌ی آزمایش‌های مربوط به دیابت را داراست.

  • glucosemeter

    غربالگری دیابت

    یک‌سوم از افراد دیابتی، اطلاعی از بیماری ندارند. برای تشخیص زودهنگام دیابت چه باید کرد؟

  • test-tube-1

    آزمایش HbA1c (A1c)

    تعیین میانگین سطح قند خون در ۲ تا ۳ ماه گذشته برای تشخیص ابتلا به پیش‌دیابت و دیابت

  • data

    تست‌های روتین دیابت

    معاینات و آزمایش‌های منظم ضروری برای افراد مبتلا به دیابت و پیش‌دیابت برای کنترل بیماری

درد نوروپاتی دیابتی

چرا نوروپاتی دیابتی بسیار دردناک است؟

اعصاب پیام‌های شیمیایی در مورد آنچه ما حس می‌کنیم را به مغز منتقل می‌کند. زمانی که اعصاب آسیب می‌بینند،‌ این پیام‌ها نمی‌توانند به درستی ارسال شوند، در نتیجه منجر به تغییر در احساسات می‌شوند. این می‌تواند باعث بی‌حسی، سوزن سوزن شدن، سوزش، ناراحتی و یا درد همراه با تیر کشیدن شود.

معمولاً این احساسات در شب، تشدید می‌شوند. ما در مورد علت دقیق آن مطمئن نیستیم، اما می‌تواند مربوط به دمای ‌پائین‌تر در عصر، داشتن استرس در پایان یک روز کاری و کاهش حواس‌پرتی در شب باشد که موجب می‌شود درد را بیشتر احساس کنید.

زندگی کردن با هر نوع درد طولانی مدتی (چه همیشه آن را حس کنید و چه به صورت دوره‌هایی از درد باشد) می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد و بر روی سلامت روان و حال عمومی فرد، تأثیر منفی بگذارد.

اگر شما هم درد منظم یا مکرر را تجربه می‌کنید و در حال مقابله با آن هستید، باید برای مشاوره با پزشک خود صحبت کنید.

کارهایی که می‌توان برای جلوگیری از نوروپاتی انجام داد

می‌توانید با نگه داشتن سطح قند خون‌تان در محدوده هدف، از نوروپاتی دیابتی جلوگیری کنید که به محافظت از رگ‌های خونی که از اعصاب حمایت می‌کنند، کمک می‌کند.

همچنین باید هر روز پاهای خود را بررسی کنید و علاوه بر آن بهتر است هر سال، برای معاینه‌ی وضعیت پاهایتان به پزشک مراجعه کنید.

به خصوص اگر فکر می‌کنید، حس پاهای خود را از دست داده‌اید، این کار بسیار اهمیت دارد.

اگر فکر می کنید علائم نوروپاتی دارید، با تیم پزشکی خود در مورد آن صحبت کنید.

نورپاتی دیابتی محیطی

نوروپاتی محیطی شایع‌ترین نوع نوروپاتی است و باعث آسیب به اعصاب خارج از مغز و نخاع می‌شود. این شرایط بر اعصاب به ویژه در پاها و دست‌ها تأثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث نوروپاتی حرکتی، حسی یا هر دو شود. اعصاب پاها باید در طول معاینه سالانه دیابت بررسی شوند.

نوروپاتی دیابتی حسی

نوروپاتی حسی به اعصابی آسیب می‌رساند که به ما می‌گویند چه چیزی حس می‌کنیم، می بوئیم و می‌بینیم. این بیماری به اعصابی آسیب می‌رساند که پیام‌های لامسه، دما، درد و سایر احساسات پوست، استخوان و ماهیچه‌ها را به مغز می‌رسانند. این بیماری معمولاً بر روی اعصاب پاها و ساق پا اثر می‌گذارد اما برخی از افراد ممکن است این نوع نوروپاتی را در دست‌ها و بازوهای خود هم داشته باشند.

اصلی ترین خطر نوروپاتی حسی برای مبتلایان به دیابت،‌ از دست دادن حس در پاها است،‌به خصوص اگر فرد متوجه آن نشود.

از دست دادن احساس خطرناک است، زیرا باعث می‌شود متوجه آسیب‌های جزئی نشوید، مثلا اگر پابرهنه روی شی‌ء تیزی پا بگذارید و یا به دلیل کفش نامناسب پاهایتان تاول بزند، متوجه آن نخواهید شد.

اگر آسیب‌های جزئی نادیده گرفته شود، ممکن است منجر به عفونت یا زخم شود. به همین دلیل بسیار مهم است که مبتلایان به دیابت مراقب پاهای خود باشند.

علائم نوروپاتی حسی در پا، دست و بازوها

  • double-check-1
    سوزن سوزن شدن و بی حسی
  • double-check-1
    از دست دادن حس درد
  • double-check-1
    از دست دادن حس تغییر دما
  • double-check-1

    از دست دادن تعادل زمانی که نمی توانید موقعیت مفاصل خود را متوجه شوید

  • double-check-1
    دردهای سوزناک و تیر کشنده که ممکن است شب‌ها تشدید شوند

مبتلایان به دیابت بیشتر از هر عارضه‌ای با زخم پای دیابتی در بیمارستان بستری می‌شوند.

اگر نوروپاتی دارید، بیشتر در معرض خطر ابتلا به پای شارکو هستید که یکی از عوارض جدی ناشی از دیابت است.

نوروپاتی دیابتی اتونومیک

نوروپاتی اتونومیک، آسیب به اعصابی است که اطلاعات را به اندام‌ها و ارگان‌های مختلف انتقال می‌دهند. آن‌ها به کنترل عملکردهایی کمک می‌کنند که لازم نیست به آن‌ها فکر کنیم مانند تخلیه معده، ضربان منظم قلب و نحوه عملکرد اندام‌های جنسی.

مثال‌هایی از نوروپاتی اتونومیک:

  • double-check-1

    گاستروپارزی؛ زمانی اتفاق می افتد که غذا نمی‌تواند در سیستم گوارش به درستی حرکت کند. علائم می‌تواند شامل نفخ، یبوست یا اسهال باشد.

  • double-check-1
    از دست دادن کنترل مثانه که باعث بی‌اختیاری ادرار می‌شود.
  • double-check-1
    ضربان نامنظم قلب
  • double-check-1
    مشکلات تعریق؛‌ ناتوانی در عرق کردن مناسب و عدم تحمل گرما یا عرق کردن هنگام غذا خوردن.
  • double-check-1
    ناتوانی جنسی(اختلال نعوظ)

نوروپاتی حرکتی

نوروپاتی حرکتی بر روی اعصابی تأثیر می گذارد که حرکت را کنترل می‌کنند. آسیب به این اعصاب باعث ضعف و تحلیل رفتن عضلاتی می‌شود که پیام را از اعصاب آسیب دیده دریافت کرده‌اند.

علائم نوروپاتی حرکتی

آسیب عصبی می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی مانند ضعف ماهیچه‌ها شود که منجر به افتادن یا اختلال در انجام کارهایی مانند بستن دکمه می‌شود. همچنین ممکن است باعث تحلیل رفتن عضلات به دلیل کم‌تحرکی شود. علاوه بر این می‌تواند منجر به انقباض و گرفتگی عضلات هم شود.

دیابت پایان راه نیست!

دیابت، بیماری خطرناک و شایعی است که در کشورهای خاورمیانه از هر ۶ نفر، یک نفر به آن مبتلاست و یک‌سوم از این افراد، اطلاعی از بیماری خود ندارند.

اما این بیماری خطرناک و مادام‌العمر، در صورت تشخیص به‌موقع و رعایت دستورالعمل‌های پزشک، کاملا قابل‌کنترل است. به‌عنوان یک فرد دیابتی می‌توانید مانند افراد عادی از یک زندگی سالم و بدون محدودیت لذت ببرید، به‌شرطی که توصیه‌های پزشک را در مورد نظارت و درمان به‌درستی انجام دهید و تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید که نه تنها برای دیابت، بلکه برای سلامت عمومی شما نیز مفید هستند و محدودیتی برای شما ایجاد نمی‌کنند.

مجله سلامت دیابت که در حال مطالعه بخشی از آن هستید، اختصاص به معرفی جنبه‌های مختلف این بیماری دارد. توصیه می‌کنیم این مجله را از ابتدا مرور کنید تا در مسیر مبارزه با دیابت موفق‌ باشید.

← مجله سلامت دیابت

مجله تخصصی سلامت دیابت | تهیه و انتشار توسط تیم تولید محتوای تدبیرنگر | با تأییدیه علمی آزمایشگاه نانوی ارومیه