روش‌های مورد استفاده در سنجش هورمون‌های استروئیدی

یکی از گروه‌های پرکاربرد در میان تست‌های هورمونی، سنجش هورمون‌های استروئیدی است. پزشکان در بسیاری موارد می‌خواهند وضعیت هورمون‌های استروئیدی بیمارشان را بدانند. آنها همچنین می‌خواهند ببینند آیا نتایج آزمایش مجدد، نشان‌دهنده بهبود وضعیت بیمار است یا نه.

تکنیک‌های آزمایشگاهی متعددی برای شناسایی و اندازه‌گیری هورمون‌ها در نمونه‌ خون، بزاق، ادرار و حتی مو و ناخن در دسترس هستند. نتایج این تست‌ها برای این که قابل‌استناد باشد، باید ارتباط معناداری با علائم کلینیکی مربوط به کاهش یا افزایش هورمون‌ها داشته باشد.

هر یک از تکنیک‌های نمونه‌برداری و آنالیز هورمون‌های استروئیدی، طرفداران و منتقدان خاص خود را دارد، و همچنین با محدودیت‌هایی مواجه است. قبل از شروع آزمایش هورمون، باید تعیین شود که کدام نوع آزمایش برای نیازهای شما مناسب‌تر است. این تست‌ها برای اندازه‌گیری هورمون‌هایی مانند هورمون‌های جنسی و آدرنال طراحی شده‌اند.

تست ادرار

قدیمی‌ترین روش آزمایش هورمون‌های استروئیدی، آزمایش ادرار است. اندازه‌گیری هورمون‌ها در ادرار نسبتاً آسان است زیرا مقادیر بیشتری از هورمون در ادرار نسبت به خون یا بزاق ظاهر می‌شود. تست ادرار مستلزم این است که بیمار تمامی ادرار خود را به مدت ۲۴ ساعت جمع‌آوری کند.

ردیابی هورمون در ادرار معمولا با استفاده از کروماتوگرافی گاز برای جدا کردن هورمون‌ها و سپس شناسایی هورمون با “طیف‌سنجی جرمی” (LC/MS) انجام می‌شود. اگرچه این روش، مقادیر بالا و پایین را که می‌تواند در نوسانات عادی روزانه رخ دهد شناسایی نمی‌کند، اما همچنان روش اندازه‌گیری خوبی از میزان هورمون در یک روز است. آزمایش ادرار همچنین هورمون‌های خاص و متابولیت‌های آنها را ردیابی می‌کند که به ارزیابی اطلاعات بیشتر کمک می‌کند. این تکنیک کارایی جداسازی عالی و حساسیت بالا ارائه می‌دهد و حتی برای اندازه‌گیری هورمون‌های با غلظت کم، مناسب است.

اگر فقط بخشی از ادرار در طول دوره ۲۴ساعته جمع‌آوری شود، یا اگر بخشی از ادرار دور ریخته شود، و یا اگر عملکرد کلیه مختل شده باشد، جواب این آزمایش دقیق نیست. تست ادرار با کراتینین استانداردسازی می‌شود تا مطمئن شویم عملکرد کلیه طبیعی است.

یک نوع دیگر از تست ادرار، جمع‌آوری نمونه در فواصل زمانی در طول روز و سنجش میزان هورمون است. برخی معتقدند که جمع‌آوری نمونه‌های زمان‌بندی‌شده، می‌تواند داده‌های مشابه با جمع‌آوری تمام ادرار را منعکس کنند. آزمایشگاه‌های فعلی از کروماتوگرافی مایع با طیف‌سنجی جرمی (LC/MS) استفاده می‌کنند که خاصیت هورمونی بالایی دارد.

آزمایش خون

روش تست خون برای سنجش هورمون‌های استروئیدی، آزمایش سرم است که در آن، یک یا چند ویال از خون بیمار در طول نمونه‌گیری جمع‌آوری می‌شود، و میزان هورمون در سرم جدا شده از خون اندازه‌گیری می‌شود. این روش، هورمون‌های متصل به پروتئین‌های حامل، و کمی از هورمون‌های غیرمتصل را اندازه می‌گیرد. اکثر آزمایشگاه‌ها اکنون نمونه‌های سرم را با استفاده از روش LC/MS پردازش می‌کنند.

آزمایش‌های ایمونواسی (Immunoassay)

از آزمایش‌های ایمونواسی برای سنجش هورمون‌های استروئیدی، به دلیل راحتی، سرعت و هزینه مؤثر استفاده می‌شود. این آزمایش‌ها از اتصال خاص بین یک آنتی‌بادی و هورمون هدف برای اندازه‌گیری غلظت آن استفاده می‌کنند. رایج‌ترین فرمت‌های تست ایمونواسی که برای هورمون‌های استروئیدی استفاده می‌شود شامل سنجش ایمونوسوربنت مرتبط با آنزیم (ELISA) و آزمایش رادیو ایمنی (RIA) است. ELISA متکی بر تشخیص سیگنال مرتبط با آنزیم است، در حالی که RIA از ردیاب‌های رادیواکتیو برای اندازه‌گیری استفاده می‌کند. اگرچه آزمایش‌های ایمونواسی به شکل گسترده‌ای قابل‌دسترسی هستند و نتایج را به سرعت ارائه می‌دهند، اما ممکن است واکنش متقابل با هورمون‌های ساختاری مشابه داشته باشند و اندازه‌گیری‌های نادرست نشان دهند. قبلا این روش معمولا برای سرم استفاده می‌شد و همچنان برای تجزیه و تحلیل بزاق کاربرد دارد.

مشکلات مربوط به تست سرم

منتقدان آزمایش سرم معتقدند که این روش آزمایش به دلیل تهاجمی بودن، خودش می‌تواند هورمون‌های در گردش را تغییر دهد. آنها همچنین می‌گویند که تست سرم، هورمون‌های حمل‌شده توسط گلبول‌های قرمز خون را که از سرم جدا شده‌اند و ممکن است غلظت هورمون بیشتری در داخل سلول داشته باشند، در نظر نمی‌گیرد. استدلال طرف مقابل این است که حتی اگر بخشی از هورمون در سرم یافت شود، اندازه‌گیری کماکان دقیق است زیرا تنها هورمون‌های موجود در سرم هستند که در دسترس سایر بافت‌های بدن هستند.

یکی دیگر از معایب این روش جمع‌آوری این است که برخلاف آزمایش ادرار، این نوع نمونه خون، مانند یک عکس است و صرفاً منعکس‌کننده میزان هورمون در یک لحظه است. میزان هورمون‌های مختلف در جریان خون می‌تواند لحظه به لحظه و روز به روز تغییر کند. برای مثال، اگر نمونه خون یک خانم در دوران یائسگی نشان دهد که میزان استرادیول او در محدوده طبیعی است، لزوما به این معنی نیست که او در تمام طول روز مقدار طبیعی استرادیول دارد؛ ممکن است مقدار این هورمون در هر زمان معین در طی روز و یا حتی در طول ماه، بالاتر یا پایین‌تر باشد. به‌طور کلی، نسبت مقادیر هورمون در بافت‌ها ضعیف است. بر این اساس، جواب آزمایش هورمون‌های استروئیدی با روش‌های مبتنی بر سرم ممکن است کاملا قابل‌اعتماد نباشد.

لکه گذاری نمونه خون روی کاغذ صافی

شکل دیگری از جمع‌آوری خون به نام آزمایش لکه‌گذاری خون می‌تواند در سنجش نوسانات هورمونی کاربرد داشته باشد. این نوع تست را می‌توان برای روزهای خاصی از ماه (مثلا قبل یا بعد از درمان هورمونی) یا زمان‌های خاصی از روز (مثلا قبل یا بعد از غذا یا مصرف داروها) برنامه‌ریزی نمود. بیمار برای آزمایش لکه‌گذاری خون، قطره‌هایی از خون خود را از یک سوراخ ریز روی نوک انگشت، بر روی یک کاغذ مخصوص می‌گذارد و برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می‌کند. نتایج این روش معمولا قابل‌مقایسه با نتایج آزمایش‌های سرم است، و در عین حال هزینه و زحمت مراجعه به آزمایشگاه. جمع‌آوری نمونه می‌تواند با فشار آوردن به انگشت برای گرفتن خون بیشتر موجب مخلوط شدن مقداری مایع بینابینی با خون مویرگی شده و نتیجه آزمایش را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. همچنین اندازه کوچک این نوع نمونه‌ها، تعداد هورمون‌هایی را که می‌توان در نمونه آزمایش نمود، محدود می‌کند.

آزمایش‌های بزاق

از آزمایش بزاق نیز برای ارزیابی میزان هورمون استفاده می‌شود. آزمایش‌های ایمونواسی برای تجزیه و تحلیل هورمون‌های نمونه بزاق به کار می‌رود. مشابه آزمایش خون، این نوع تست صرفاً منعکس‌کننده میزان هورمون در یک لحظه است.

نمونه‌های بزاق غیرتهاجمی هستند و جمع‌آوری آنها در تعداد مورد نیاز، به‌آسانی امکان‌پذیر است. برخی از آزمایشگاه‌ها، کیت‌های آزمایش بزاق را برای جمع‌آوری چندین نمونه در طول یک روز یا یک ماه ارائه می‌دهند تا داده‌های بیشتری برای ارزیابی از وضعیت بیمار به دست آید. یکی از معایب احتمالی این کار این است که نمونه‌های بزاق به‌راحتی آلوده می‌شوند، (در حضور عامل بیماری‌زا، یا اگر خون با نمونه بزاق مخلوط شود). برخی از باکتری‌های موجود در میکروبیوم دهان نیز می‌توانند هورمون‌های استروئیدی تولید کنند. بنا به دستورالعمل آزمایشگاهی، ۳۰ دقیقه پیش از گرفتن نمونه بزاق، باید از غذا خوردن، قهوه، مسواک زدن و جویدن آدامس خودداری کرد.

آزمایش‌های بزاق در افراد جوان دقیق‌تر از افراد مسن است زیرا میزان هورمون‌های بیشتری در دسترس دارند. به‌عنوان مثال برای اندازه‌گیری هورمون‌های یک خانم یائسه، آزمایش بزاق به لبه حساسیت خود نزدیک می‌شود زیرا مقدار هورمون در این شرایط، آنقدر برای اندازه‌گیری کم است که نتایج تست ممکن است ناسازگار یا نادرست باشد.

مزایای انجام آزمایش در

آزمایشگاه نانو ارومیه

آزمایشگاه پاتوبیولوژی نانو، مجهزترین مجموعه آزمایشگاهی بخش غیردولتی در ارومیه و آذربایجان‌غربی است. این مجموعه در محیطی آرام و ایمن با بهره‌گیری از آخرین تجهیزات آزمایشگاهی دنیا، تیم تخصصی مجرب شامل پزشکان آزمایشگاهی و متخصصان آسیب‌شناسی بالینی و تشریحی، مفتخر به ارائه خدماتی با بالاترین دقت و کیفیت به مراجعان عزیز از منطقه شمال‌غرب و کشورهای همجوار است.

آزمایش در خانه

اگر به دلیل شرایط جسمانی، محدودیت حرکت، مشغله کاری و … امکان مراجعه حضوری به آزمایشگاه را ندارید، با سفارش سرویس نمونه‌گیری در منزل آزمایشگاه نانو در ارومیه، به‌راحتی می‌توانید آزمایش‌های تجویز شده را در خانه یا محل کار خود انجام دهید.

پرسنل مجرب آزمایشگاه نانو، تخصص و تجهیزات لازم برای این کار را در اختیار دارند و با رعایت تمامی استانداردهای ابلاغی وزارت بهداشت، با هماهنگی قبلی در محل سکونت یا کار شما برای انجام نمونه گیری حاضر خواهند شد.

تماس تلفنی

شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳

تماس تلفنی

واتساپ

ارسال و دریافت اطلاعات با شماره ۰۹۱۴۸۰۵۲۷۲۴

واتساپ

سفارش آنلاین

ثبت سفارش آنلاین در سایت بدون نیاز به پرداخت

سفارش آنلاین

لطفاً توجه داشته باشید که ارائه نام و نام خانوادگی بیمار، سن، کد ملی، آزمایش مورد درخواست، کد رهگیری که از پزشک دریافت کرده‌اید، و یک شماره تماس برای ثبت درخواست ضروری است.

برای درخواست نمونه‌گیری در منزل، بهتر است یک روز قبل با آزمایشگاه تماس بگیرید. برای آزمایش‌های اورژانسی، لطفاً حداقل ۲ ساعت قبل تماس بگیرید.

همپوشانی

به دلیل آن که هورمون‌های استروئیدی متعددی وجود دارد و ساختار شیمیایی آنها شبیه به یکدیگر است، احتمال دارد استفاده از آزمایش‌های ایمونواسی، موجب “همپوشانی” هورمون مورد نظر و هورمون‌های مشابه دیگر شود.

طرفداران آزمایش بزاق معتقدند که فقط هورمون “آزاد” از خون به بزاق منتقل می‌شود؛ بنابراین، اندازه‌گیری دقیق‌تری از هورمون فعال بیولوژیکی یا در دسترسِ سایر بافت‌ها با این روش فراهم می‌شود. با این حال، هنوز هم در ارزیابی نتایج مکمل‌های هورمونی مشکل وجود دارد زیرا تأثیر آن در بزاق بسیار چشمگیرتر از خون یا ادرار است. باکتری‌های میکروبیوم دهان نیز قادر به تولید هورمون‌های استروئیدی هستند.

مو و ناخن

مانند سایر بافت‌های بدن، هورمون‌ها در مو و ناخن‌ها نیز حضور دارند و قابل اندازه‌گیری هستند. با این روش، میزان هورمون در دوره‌های طولانی‌تر قابل اندازه‌گیری است و تغییرات ناشی از هورمون‌درمانی در دوره‌های طولانی‌تر منعکس می‌شود. محدوده‌های مرجع برای این روش تست فعلا در حال تکمیل شدن هستند.

تست‌های هورمونی تا چه حد قابل اعتماد هستند؟

یک بار آزمایش هورمون، قادر است یک بار میزان یک یا چند هورمون بسنجد؛ پزشک شما، نتیجه آن را با اندازه‌گیری‌های قبلی و یا محدوده نرمال مقایسه می‌کند. با این حال، باید در نظر داشت دسته‌بندی‌های مختلف جمعیتی و با در نظر گرفتن فاکتورهایی نظیر جنسیت، سن و حتی فردی به فرد دیگر، تفاوت‌هایی وجود دارد که برای تحلیل نتایج تست، آنها را باید در نظر گرفت. برای مثال، خانم‌ها میزان بالاتری از استروژن و پروژسترون نسبت به آقایان دارند و خانم‌هایی که در سنین قاعدگی هستند، مقادیر بالاتری از این هورمون‌ها نسبت به خانم‌ها یائسه دارند.

در مورد تستوسترون، بخش اعظم این هورمون به گلوبولین متصل به هورمون جنسی (یک پروتئین حامل محلول در آب) متصل می‌شود که با بالا رفتن سن، افزایش می‌یابد. برای در نظر گرفتن این موضوع، برخی از پزشکان همچنین آزمایش اندازه‌گیری گلوبولین متصل به هورمون جنسی را برای درک بهتر فعالیت تستوسترون تجویز می‌کنند. آقایان معمولا میزان DHEA و تستوسترون بالاتری نسبت به خانم‌ها دارند و در هر دو جنسیت، میزان آن با گذشت سن کاهش می‌یابد.

هورمون‌های بیو همسان (Bioidentical Hormones)

آزمایش‌های هورمونی که در حال حاضر در دسترس هستند فقط هورمون‌های یکنواخت از لحاظ بیولوژیکی (bioidentical) را اندازه‌گیری می‌کنند، یعنی فقط هورمون‌هایی که از نظر شیمیایی با هورمون‌هایی که به صورت طبیعی در بدن ما وجود دارند یکسان هستند. اما برخی از درمان‌های جایگزینی هورمون، شامل هورمون‌های مبتنی بر منابع حیوانی و آنالوگ‌های مصنوعی هورمون‌هاست. این‌ نوع هورمون‌ها با آزمایش هورمون اندازه‌گیری نمی‌شوند اما احتمالا بر تعادل هورمون‌های دیگر اندازه‌گیری‌شده، تأثیر می‌گذارند. مواد مصنوعی می‌توانند تولید هورمون‌های بدن را مسدود کنند. مواد مصنوعی هنگام آزمایش هورمون‌های استروئیدی اندازه‌گیری نمی‌شوند.

گیرنده ها

آزمایش‌های هورمونی همچنین آنچه را که در گیرنده‌های سلولی اتفاق می‌افتد اندازه‌گیری نمی‌کند. گیرنده‌های سلولی، آخرین گام در چرخه فعالیت هورمونی هستند. برای مثال، هورمون‌های کنترل بارداری می‌توانند بر اندازه‌گیری هورمون‌ها تأثیر بگذارند زیرا آنها گیرنده‌های سلولی را اشغال می‌کنند، در نتیجه بدن ممکن است نیاز به تولید هورمون را درک نکند.

همچنین تست‌های هورمونی، میزان هورمون موجود در بافت را ارزیابی نمی‌کنند. برای مثال، استروژن‌ها در بافت‌هایی مانند رحِم متمرکز می‌شوند. تنها تکنیک شناخته‌شده برای ارزیابی این بافت، برداشتن قطعات بافت با جراحی و سپس استخراج و اندازه‌گیری هورمون موجود در آن است.

آزمایش هورمون‌های استروئیدی نمی‌تواند بهترین دوز را برای فرد پیش‌بینی کند. آزمایش باید با علائم و نشانه‌ها منسجم باشد تا ارزش بررسی داشته باشد.

برخلاف آنچه قبلا تصور می‌شد، هورمون‌های استروئیدی فقط در اندام‌های خاصی مانند تخمدان‌ها، بیضه‌ها و غدد فوق کلیوی تولید نمی‌شوند. این مواد پیام‌رسان، به‌طور مستقل در سلول‌هایی به نام Schwann cells در بافت سیستم عصبی و سایر سلول‌ها (معروف به intracrinology) و همچنین در مغز ساخته می‌شوند. این بخش از هورمون‌ها ممکن است هرگز در مایعات مورد استفاده برای آزمایش، ظاهر نشود.

چه زمانی باید هورمون‌های استروئیدی را آزمایش کنید؟

دستیابی به یک تصویر کلی از سطح هورمون‌های شما -یعنی تعادل هورمونی- مهم‌تر از اندازه‌گیری دقیق چند هورمون خاص است. برای بهینه‌سازی نتیجه آزمایش، بهتر است هورمون‌های بیشتری را آزمایش کنید. تست هورمون، که نشان‌دهنده یک بار اندازه‌گیری (یا یک اندازه‌گیری در یک روز) از یک یا چند هورمون است، یک ابزار مفید اما در عین حال محدود است. جواب این نوع آزمایش باید با مشاهدات بالینی و علائم فرد ترکیب شود تا به تعیین مقادیر بالا یا پایین هورمون کمک کند، و این که آیا هورمون‌تراپی ممکن است برای وی مناسب باشد یا خیر.

برای انجام آزمایش‌های هورمونی در ارومیه و یا سؤال درباره آنها، همکاران ما با تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ آماده پاسخگویی هستند.

راهنمای کامل آشنایی با

تست‌های هورمونی آزمایشگاه نانو

هورمون‌ها، انواع مختلف ترکیبات بیوشیمیایی هستند که به‌عنوان پیام‌رسان در سرتاسر بدن فعالیت دارند. این ترکیبات می‌توانند حرکت اندام‌های بدن را هماهنگ کنند، مولد حس گرسنگی یا رضایت باشند، رشد بدن را مهار یا تحریک نمایند، متابولیسم ما را تنظیم کنند و … هورمون‌ها تقریباً تمامی عملکردهای بدن را تحت‌کنترل نگه می‌دارند.

آزمایش‌های هورمونی، گنجینه بزرگی از ابزارهایی هستند که پزشکان برای شناسایی و کشف مشکلات مهم سلامتی در اختیار دارند. با انجام این آزمایش‌ها می‌توان علت طیف وسیعی از بیماری‌ها را یافته و در اغلب موارد به‌راحتی مدیریت نمود.

آنچه مطالعه کردید بخشی از مجله آزمایش‌های هورمونی است که شامل تمامی موضوعات مهم درباره هورمون‌ها و تست‌های کلیدیِ آنها به زبان ساده است.

پاسخ سؤالات خود را بیابید

اگر درباره آزمایش‌های هورمونی، نحوه نمونه‌گیری و انجام آنها، و یا شرایط خود سؤالی دارید، می‌توانید آن را در محتوای سایت جستجو کنید:

همکاران ما در بخش پذیرش آزمایشگاه نانو و واحد روابط عمومی این مرکز، با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ در ساعات کاری مجموعه، تا حد امکان پاسخگوی سؤالات شما خواهند بود.

لطفاً توجه داشته باشید

محتوای مندرج در این صفحه، صرفاً برای آشنایی شما با این موضوع طراحی شده است و هرگز نباید به عنوان جایگزین برای روند تشخیص و درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار گیرد. اگر به وجود یک بیماری یا عارضه در خود مشکوک هستید، ضروری است به پزشک مربوطه مراجعه نمایید تا بر اساس نتایج معاینات و تست‌های تجویز شده توسط پزشک، وجود یا عدم‌وجود آن تشخیص داده شود.