آزمایش‌های تشخیص آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید یک بیماری خود-ایمنی است که باعث التهاب و درد در مفاصل شما می‌شود و با گذشت زمان می‌تواند منجر به آسیب مفاصل گردد.
با وجود این که در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای آرتریت روماتوئید وجود ندارد، اما روش‌های درمان می‌تواند به مدیریت علائم کمک کند. اولین قدم برای یک تنظیم برنامه درمانی، تشخیص صحیح آرتریت روماتوئید، و در گام‌های بعدی، نظارت مداوم بر وضعیت بیماری است.
گرچه هیچ آزمایشی وجود ندارد که بتواند تشخیص آرتریت روماتوئید را تأیید کند ولی تست‌های متعدد خونی می‌تواند نشان دهد که آرتریت روماتوئید، علت احتمالی علائم شماست.
این مقاله نگاهی به تست‌های رایج تشخیص و نظارت بر آرتریت روماتوئید و چگونگی کمک آنها به پزشکان برای تشخیص بیماری دارد.
تست سرعت رسوب اریتروسیت (ESR)
آزمایش سرعت رسوب اریتروسیت (ESR)، میزان التهاب موجود در بدن شما را ارزیابی می‌کند. این آزمایش اندازه‌گیری می‌کند که سلول‌های قرمز خون به نام اریتروسیت‌ها، با چه سرعتی از سایر سلول‌های خونی جدا می‌شوند، وقتی در معرض ماده‌ای قرار می‌گیرند که از لخته شدن خون جلوگیری می‌کند.
وقتی التهاب در بدن شما وجود دارد، سلول‌های قرمز خون در کنار هم متمرکز می‌شوند، که موجب می‌شود بسیار سریع‌تر از سایر سلول‌های خونی جدا شوند. مقادیر پایین ESR، بیانگر میزان التهاب پایین‌تر است، و نتایج بالا ESR نشان‌دهنده مقادیر بالای التهاب است.
پزشکان از این آزمایش برای تشخیص آرتریت روماتوئید استفاده می‌کنند زیرا این بیماری باعث التهاب در سراسر بدن شما می‌شود. با این حال، آزمایش ESR به‌تنهایی برای تشخیص آرتریت روماتوئید کافی نیست.
التهاب و افزایش مقدار ESR می‌تواند به دلیل سایر بیماری‌های مزمن و عفونت یا آسیب ایجاد شود. در عین حال، نرخ ESR می‌تواند پزشکان را به جهت درست سوق دهد. برای مثال، مقادیر بسیار بالا ESR احتمالا نشان‌دهنده عفونت است و نه آرتریت روماتوئید.
تست پروتئین فعال C (CRP)
آزمایش پروتئین فعال C (CRP) به دنبال مقدار پروتئین CRP در جریان خون شما است. CRP پروتئینی است که توسط کبد تولید می‌شود. وقتی عفونت در بدن وجود دارد، کبد شما CRP آزاد می‌کند. CRP در شروع پاسخ سیستم ایمنی بدن به عفونت اثرگذار است. این کار منجر به التهاب در سراسر بدن شما می‌شود.
بیماری‌های خود-ایمنی، مانند آرتریت روماتوئید می‌تواند موجب حضور مقادیر بالای CRP در جریان خون شود. این تست، CRP را اندازه‌گیری می‌کند و نشان‌دهنده وجود التهاب است. مشابه آزمایش ESR، آزمایش CRP نمی‌تواند به‌تنهایی آرتریت روماتوئید را تأیید کند. با این حال، می‌تواند به پزشکان معیار خوبی از میزان التهاب موجود در بدن و میزان فعال بودن سیستم ایمنی بدن شما بدهد.
آزمایش شمارش کامل خون (CBC)
تست شمارش کامل خون، سلول‌هایی را که خون شما را تشکیل می‌دهند ارزیابی می‌کند، شامل گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز و پلاکت‌های خون.
وقتی سالم هستید، بدن شما می‌تواند مقدار هر نوع سلول خونی را که برای عملکرد بدن نیاز دارید، تولید و تنظیم کند.
آرتریت روماتوئید معمولا باعث اختلال در سلول‌های خونی شما نمی‌شود، اما بسیاری از بیماری‌ها با علائم مشابه، این کار را انجام می‌دهند. یک تست CBC با نتایج بسیار غیرطبیعی ممکن است نشان دهد که آرتریت روماتوئید، تشخیص درستی نیست.
تست فاکتور روماتوئید (Rheumatoid factor)
فاکتور روماتوئید، پروتئین‌های سیستم ایمنی است که گاهی به بافت سالم بدن شما حمله می‌کنند. آزمایش فاکتور روماتوئید (RF)، مقدار پروتئین‌های فاکتور روماتوئید را در جریان خون شما می‌سنجد.
مقادیر بالای فاکتور روماتوئید اغلب به آرتریت روماتوئید و همچنین سندروم شوگرن و سایر بیماری‌های خود-ایمنی اشاره دارد. نتایج حاوی مقادیر بالا می‌تواند در تأیید تشخیص آرتریت روماتوئید راهگشا باشد.
باید توجه داشت بعضاً افرادی که بیماری‌های خود-ایمنی ندارند نیز مقدار بالایی از پروتئین‌های فاکتور روماتوئید دارند؛ همچنین در همه افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، سطوح بالای پروتئین‌های فاکتور روماتوئید دیده نمی‌شود.
تست آنتی‌بادی‌های CCP
آنتی‌بادی پپتیدی سیترولینه حلقوی (CCP) نوعی پروتئین سیستم ایمنی بدن به نام اتوآنتی‌بادی هستند. آنتی‌بادی‌ها، پروتئین‌های غیرطبیعی هستند که به سلول‌های خونی و بافت‌های سالم حمله می‌کنند.
حدود ۶۰ تا ۸۰ درصد افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، آنتی‌بادی‌های CCP در خون خود دارند. آزمایش آنتی‌بادی‌های CCP به دنبال این آنتی‌بادی‌ها برای کمک به تأیید تشخیص آرتریت روماتوئید است.
آزمایش CCP همچنین می‌تواند به پزشکان کمک کند تا شدت یک مورد آرتریت روماتوئید را تعیین کنند. مقادیر بالای CCP در هنگام تشخیص، نشان‌دهنده افزایش خطر پیشرفت سریع آسیب مفاصل است.
پزشکان معمولا هر دو آزمایش فاکتور روماتوئید (RF) و تست CCP را برای ارزیابی فردی که گمان می‌کنند آرتریت روماتوئید داشته باشد، تجویز می‌کنند. نتیجه مثبت در هر یک از آزمایش‌ها، نشان‌دهنده خطر بیشترِ آرتریت روماتوئید است؛ این خطر زمانی افزایش می‌یابد که جواب هر دو آزمایش مثبت باشد. با این حال، در ۵۰% افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، نتیجه هر دو آزمایش منفی است و جواب آنها در طول آزمایش‌های نظارتی در ۲۰% افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی منفی باقی می‌ماند.
تست آنتی‌بادی ضد هسته‌ای (ANA)
آنتی‌بادی‌های ضد هسته‌ای (ANA) نوعی اتوآنتی‌بادی هستند که توسط سیستم ایمنی بدن تولید می‌شوند. عملکرد غیرطبیعی آنها باعث می‌شود به بافت‌ها و سلول‌های سالم حمله کنند. وجود ANA می‌تواند نشانگر وجود یک بیماری خود-ایمنی باشد.
تست ANA به دنبال وجود ANA است و می‌تواند به تأیید تشخیص آرتریت روماتوئید کمک کند.
مزایای انجام آزمایش در
آزمایشگاه نانو ارومیه
آزمایشگاه پاتوبیولوژی نانو، مجهزترین مجموعه آزمایشگاهی بخش غیردولتی در ارومیه و آذربایجان‌غربی است. این مجموعه در محیطی آرام و ایمن با بهره‌گیری از آخرین تجهیزات آزمایشگاهی دنیا، تیم تخصصی مجرب شامل پزشکان آزمایشگاهی و متخصصان آسیب‌شناسی بالینی و تشریحی، مفتخر به ارائه خدماتی با بالاترین دقت و کیفیت به مراجعان عزیز از منطقه شمال‌غرب و کشورهای همجوار است.
حداکثر دقت
بهره‌گیری از تکنولوژی‌های روز دنیا برای انجام آزمایش‌ها
پوشش بیمه‌ای
طرف قرارداد با کلیه بیمه‌های پایه و تکمیلی در کشور
جوابدهی آنلاین
سیستم ارسال الکترونیکی نتایج بدون نیاز به مراجعه حضوری
خون‌گیری در منزل
انجام نمونه‌گیری در منزل شما توسط پرسنل آزمایشگاه
آزمایش در خانه
اگر به دلیل شرایط جسمانی، محدودیت حرکت، مشغله کاری و … امکان مراجعه حضوری به آزمایشگاه را ندارید، با سفارش سرویس نمونه‌گیری در منزل آزمایشگاه نانو در ارومیه، به‌راحتی می‌توانید آزمایش‌های تجویز شده را در خانه یا محل کار خود انجام دهید.
پرسنل مجرب آزمایشگاه نانو، تخصص و تجهیزات لازم برای این کار را در اختیار دارند و با رعایت تمامی استانداردهای ابلاغی وزارت بهداشت، با هماهنگی قبلی در محل سکونت یا کار شما برای انجام نمونه گیری حاضر خواهند شد.
← لطفاً توجه داشته باشید که ارائه نام و نام خانوادگی بیمار، سن، کد ملی، آزمایش مورد درخواست، کد رهگیری که از پزشک دریافت کرده‌اید، و یک شماره تماس برای ثبت درخواست ضروری است.
← برای درخواست نمونه‌گیری در منزل، بهتر است یک روز قبل با آزمایشگاه تماس بگیرید. برای آزمایش‌های اورژانسی، لطفاً حداقل ۲ ساعت قبل تماس بگیرید.
تست‌های تصویربرداری تشخیصی
آزمایش‌های تصویربرداری، همراه با معاینات فیزیکی و تست‌های آزمایشگاهی گفته‌شده، می‌تواند به شناسایی روماتیسم مفصلی کمک کند. در اکثر موارد، این نوع تصویربرداری‌ها برای تشخیص آرتریت روماتوئید کاربرد دارد:
- اشعه ایکس: اشعه ایکس می‌تواند آسیب استخوان را نشان دهد، که مشخصه‌ی آرتریت روماتوئید است. این نوع عکس‌برداری یک ابزار رایج در تشخیص است؛ با این حال، آسیب ناشی از التهاب اکثراً در طول زمان ایجاد می‌شود و احتمالا از طریق اشعه ایکس در اوایل بیماری قابل‌مشاهده نباشد. به همین دلیل ممکن است این روش برای تشخیص زودهنگام آرتریت روماتوئید مفید نباشد.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): روشی است که در آن از امواج رادیویی و یک آهنربای قدرتمند مرتبط با یک پردازنده برای ایجاد تصاویر سه‌بعدی از ساختارهای داخل بدن استفاده می‌شود. MRI می‌تواند تغییرات غضروف و استخوان را نشان دهد که بیانگر احتمال وجود روماتیسم مفصلی است.
- سونوگرافی: در سونوگرافی از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از ساختارهای داخل بدن استفاده می‌شود. این تکنیک می‌تواند برای شناسایی تغییرات ناشی از آرتریت روماتوئید در استخوان‌ها و غضروف‌ها استفاده شود، قبل از شکل‌گیری تغییراتی که با عکس‌برداری اشعه ایکس قابل‌مشاهده است. از دیگر مزایای سونوگرافی می‌توان به هزینه نسبتاً کم آن و عدم قرار گرفتن بدن در معرض اشعه اشاره کرد.
- اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT): سی‌تی‌اسکن یک روش تصویربرداری است که مجموعه‌ای از تصاویر اشعه ایکس را برای ایجاد تصاویر مقطعی از قسمت‌های بدن ترکیب می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که سی‌تی‌اسکن برای مشاهده فرسایش استخوان‌های اولیه که با روماتیسم مفصلی رخ می‌دهد، مفید باشد.
تست‌های نظارت بر روند درمان
بعضی از تست‌های آزمایشگاهی و تصویربرداری بکار رفته برای تشخیص آرتریت روماتوئید، برای نظارت بر پیشرفت بیماری و پاسخ به درمان نیز کاربرد دارند. علاوه بر آنها، پزشک شما ممکن است آزمایش‌های دیگری را برای یافتن عوارض جانبی داروهایی که برای درمان روماتیسم مفصلی یا اثرات بیماری استفاده می‌شود، تجویز کند.
احتمالا پزشک شما تمام یا قسمتی از این آزمایش‌ها را در طول درمان شما تجویز خواهد نمود:
- تست سرعت رسوب اریتروسیت (ESR یا نرخ رسوب): کاهش سرعت رسوب، نشانه‌ای از کنترل موفق التهاب است.
- پروتئین فعال C (CRP): همانند میزان سرعت رسوب، مقادیر پایین‌تر CRP نشان می‌دهد که التهاب در حال کنترل است.
- تست شمارش کامل خون (CBC): اگرچه تست CBC لزوماً به پزشک شما نمی‌گوید که بیماری شما چقدر فعال است، اما اجزای آزمایش می‌تواند عوارض ناشی از روماتیسم مفصلی یا درمان آن را شناسایی کند. مثلا مقدار پایین گلبول‌های قرمز خون، نشان‌دهنده کم‌خونی است که در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید شایع است. نرخ گلبول‌های سفید خون پایین (که برای مبارزه با عفونت مورد لازم است) و پلاکت‌های کم (که برای ایجاد لخته خون مورد نیاز است)، گاهی در افرادی که داروهای بیولوژیکی مصرف می‌کنند رخ می‌دهد.
- آنزیم کبدی (SGOT، SGPT، بیلی‌روبین، فسفاتاز قلیایی): اندازه‌گیری مقدار آنزیم‌ها در خون می‌تواند به پزشک شما کمک کند تا تشخیص دهد که آیا شما آسیب کبدی دارید، که ممکن است مربوط به درمان روماتیسم مفصلی، یک بیماری خود-ایمنی دیگر، و یا خودِ بیماری آرتریت روماتوئید باشد.
- هماتوکریت (HCT) و هموگلوبین (Hgb): این آزمایش‌ها تعداد و کیفیت گلبول‌های قرمز خون شما را می‌سنجند. کاهش تعداد گلبول‌های قرمز خون می‌تواند به این معنی باشد که داروهایی مانند NSAID یا کورتیکواستروئیدها باعث خونریزی در دستگاه گوارش می‌شوند.
- پانل لیپید: به دلیل آن که بعضی از داروهای آرتریت روماتوئید (مانند مهار کننده‌های اینترلوکین و مهار کننده‌های JAK) ممکن است باعث افزایش مقدار تری‌گلیسیرید و کلسترول شما شوند، پزشک احتمالا این مقادیر را در طول درمان آرتریت روماتوئید بررسی می‌کند و در صورت لزوم داروهایی را برای کاهش مقدار چربی تجویز خواهد نمود.
- تست عملکرد کلیه: آزمایش‌هایی که بر روی نمونه خون و ادرار شما انجام می‌شود می‌تواند به پزشک بگوید که کلیه‌های شما چقدر مواد زائد را از بدن دفع می‌کنند. آسیب کلیوی ممکن است در اثر خود آرتریت روماتوئید، و یا داروهایی که برای درمان آن استفاده می‌شود باشد، از جمله داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAID)، داروهای ضد روماتیسمی اصلاح‌کننده بیماری (DMARD)، کورتیکواستروئیدها و … رخ دهد.
تست‌های تصویربرداری نظارتی
برای نظارت بر آسیب مفاصل ناشی از التهاب از آزمایش‌های تصویربرداری مختلفی استفاده می‌شود، از جمله:
- اشعه ایکس
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
- سونوگرافی
- سی‌تی‌اسکن
راهنمای کامل آشنایی با
تست‌های هورمونی آزمایشگاه نانو
هورمون‌ها، انواع مختلف ترکیبات بیوشیمیایی هستند که به‌عنوان پیام‌رسان در سرتاسر بدن فعالیت دارند. این ترکیبات می‌توانند حرکت اندام‌های بدن را هماهنگ کنند، مولد حس گرسنگی یا رضایت باشند، رشد بدن را مهار یا تحریک نمایند، متابولیسم ما را تنظیم کنند و … هورمون‌ها تقریباً تمامی عملکردهای بدن را تحت‌کنترل نگه می‌دارند.
آزمایش‌های هورمونی، گنجینه بزرگی از ابزارهایی هستند که پزشکان برای شناسایی و کشف مشکلات مهم سلامتی در اختیار دارند. با انجام این آزمایش‌ها می‌توان علت طیف وسیعی از بیماری‌ها را یافته و در اغلب موارد به‌راحتی مدیریت نمود.
آنچه مطالعه کردید بخشی از مجله آزمایش‌های هورمونی است که شامل تمامی موضوعات مهم درباره هورمون‌ها و تست‌های کلیدیِ آنها به زبان ساده است.
پاسخ سؤالات خود را بیابید
اگر درباره آزمایش‌های هورمونی، نحوه نمونه‌گیری و انجام آنها، و یا شرایط خود سؤالی دارید، می‌توانید آن را در محتوای سایت جستجو کنید:
همکاران ما در بخش پذیرش آزمایشگاه نانو و واحد روابط عمومی این مرکز، با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ در ساعات کاری مجموعه، تا حد امکان پاسخگوی سؤالات شما خواهند بود.
لطفاً توجه داشته باشید
محتوای مندرج در این صفحه، صرفاً برای آشنایی شما با این موضوع طراحی شده است و هرگز نباید به عنوان جایگزین برای روند تشخیص و درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار گیرد. اگر به وجود یک بیماری یا عارضه در خود مشکوک هستید، ضروری است به پزشک مربوطه مراجعه نمایید تا بر اساس نتایج معاینات و تست‌های تجویز شده توسط پزشک، وجود یا عدم‌وجود آن تشخیص داده شود.