آزمایش G6PD

Glucose-6-Phosphate Dehydrogenase

G6PD (Glucose-6-Phosphate Dehydrogenase) آنزیمی است که گلبول قرمز را از آسیب اکسیداتیو داخل سلولی هموگلوبین محافظت می‌کند. در حالت طبیعی وقتی گلبول‌های قرمز با داروها و سموم تولید کننده رادیکال اکسیژن مواجه می‌شوند، فعالیت این آنزیم تا چند برابر افزایش یافته و باعث افزایش تولید گلوتاتیون شده و این ماده از تخریب هموگلوبین و غشای گلبول قرمز توسط مواد اکسیدان جلوگیری می‌کند.

تاکنون بیش از ۴۰۰ نوع G6PD شناخته شده که این امر سبب تنوع زیادی در شدت بالینی بیماری شده است: از یک‌کم خونی بدون مواجهه با عوامل اکسیدان (مثلا در مدت کوتاهی بعد از تولد)، کم‌خونی در اثر مواجهه با اکسیدان‌های خفیف یا شدید، تا نوعی که بدون هیچ اختلال بالینی مشخص می‌شود.

  • nano-p-tests-i-specs-1
    نوع نمونه قابل اندازه‌گیری:
    CBC
  • nano-p-tests-i-specs-2
    شرایط پیش از آزمایش:
    این آزمایش نیازی به ناشتا بودن و یا محدودیت خاص در رژیم غذایی ندارد.
  • nano-p-tests-i-specs-3
    زمان تقریبی اعلام نتیجه:
    یک روز
  • nano-p-tests-i-specs-4
    اسامی دیگر:
    Glucose-6-phosphate dehydrogenase, Glucose-6-phosphate dehydrogenase deficiency, Hemolytic Anemia, Nonspherocytic hemolytic anemia

علل تجویز آزمایش

  • شناسایی کمبود آنزیم ناشی از بعضی داروهای القا کننده.
  • غربالگری برخی جمعیت‌های بومی مستعد این نقص ژنتیکی.
  • همولیز ناشی از کمبود G6PD ممکن است ثانویه و به علت عفونت باکتریایی یا ویروسی حاد و اختلال متابولیک همانند اسیدوز باشد.

دلایل احتمالی افزایش

علل افزایش سطح:

کم‌خونی پرنیسیوز، کم‌خونی مگالوبلاستیک، خونریزی مزمن، انفارکتوس میوکارد، اغمای کبدی، هیپرتیروئیدی.

علل کاهش سطح:

کمبود یا نقص آنزیم G6PD، کم‌خونی همولیتیک غیر ایمونولوژیک نوزادان، کم‌خونی نادر غیر اسفروسیتی.

مراحل انجام آزمایش در آزمایشگاه نانو

عوامل احتمالی تداخل آزمایشگاهی

رتیکلوسیتوز قابل‌توجه می‌تواند نتایج مثبت کاذب در آزمون ایجاد کند. بنابراین استفاده از گلبول‌های قرمز شسته‌شده و محلول سوسپانسیون در حجم مساوی، بهتر از استفاده از خونِ کامل در این آزمایش است.

مصرف برخی از دارو‌ها و مواد غذایی اکسید کننده در بیماران با کاهش آنزیم G6PD سبب رسوب هموگلوبین اکسید شده در جدار RBC و لیز آن می‌شود. از جمله شایع‌ترین داروها و مواد شیمیایی که فرد مبتلا باید از آنها دوری کند، داروهای ضد مالاریا، استانیلید، آسپرین، داکسوروبی‌سین، فورازولیدون، متیلن‌بلو، نالی‌دیکسیک اسید، نفتالین، نیتروفورانتوئین، پاراآمینوسالیسیلیک اسید، فنازوپیریدین، فنیل هیدرازین، پریماکین، کینیدین، کینین، سولفاستامید، سولفامتوکسازول، سولفاپیریدین، تولوئیدین بلو، و تری‌نیتروتولوئن، و از مواد غذایی به باقالا می‌توان اشاره کرد.

غربالگری پس از یک اپیزود همولیتیک ممکن است قادر به ردیابی نقص G6PD نباشد چرا که اکثر سلول‌های دچار نقص تخریب شده‌اند و سلول‌های جوانی که به تازگی از مغز استخوان آزاد شده‌اند فعالیت آنزیمی نسبتاً بالایی دارند. ممکن است پس از بهبودی بیمار از یک اپیزود تشخیص داده نشده همولیز، نیاز به تکرار تست باشد. تست‌های جدیدی که مبتنی بر PCR آلل (AS – PCR) Allele – Specific PCR هستند، این معایب را ندارند.

اطلاعات بیشتر

  • G6PD یک آنزیم گلبول قرمز با توارث وابسته به X است که در نگهداری پروتئین‌های گلبول­های قرمز در وضعیت احیاء اهمیت دارد. بیشتر از ۴۴۰ جهش مختلف در این آنزیم ثبت شده است که از این میان ۶۰ جهش به‌تنهایی یا همراه با سایر جهش‌ها، منجر به همولیز گلبول­های قرمز در هنگام مواجهه با استرس می‌شوند. در صورت مثبت شدن آزمایش غربالگری، اندازه‌گیری کمی (quantitative) ممکن است مفید باشد.
  • تشخیص کمبود آنزیم معمولاً در زنان هتروزیگوت و افراد دارای گروه خونی A منفی دشوار است.
  • آزمایش‌های DNA اخیراً برای تشخیص G6PD معمول شده است.
  • نقص آنزیم G6DP هنوز به عنوان علت ایجاد کننده آنمی به طور قطع تأیید نشده است. همچنین فعالیت طبیعی این آنزیم، نقص را از بین نمی‌برد.
  • nano-p-tests-i-warning-1
    توجه

    کلیه اطلاعات پزشکی مطرح شده در این صفحه صرفاً جهت اطلاع‌رسانی و افزایش آگاهی مراجعان گرامی است و به‌هیچ‌عنوان به‌عنوان جایگزین تشخیص، اظهار نظر، و رژیم درمانیِ تجویز شده توسط پزشک نمی‌تواند باشد. برای کسب اطلاع از وضعیت سلامتی خود و پاسخ به سؤالات احتمالی در مورد نتیجه آزمایش‌ها، به پزشک خود مراجعه فرمایید.